TCMB’nın 19 Ağustos’ta öğleden sonra açıkladığı zorunlu karşılık kararları ile piyasaya 22 Milyar TL civarı para yaratacağı beklentisi var. Bu sayede bankaların kredi musluklarını açması isteniyor. Hatta bunu teşvik etmek için de, kredilerini %10 ile % 20 arasında arttıracak bankaların zorunlu karşılık kesintileri daha az uygulanacak. Ayrıca TCMB’nda duran zorunlu karşılıklarına da daha yüksek faiz/nema verilecek. Bununla birlikte, TCMB’nın bu amacına uymayan bankalar için ise, ZK’lar daha yüksek olacağı gibi, TCMB’nda duran ZK’larına karşılık aldıkları faiz-nema gelirleri daha düşük olacak.
İşte TCMB pazartesi günü bu kararı açıklayınca, ilk anda bollaşacak paranın dövize yöneldiğini gördük. Halen de bu durum sürüyor. Para bir taraftan dövize yönelirken, borsada da başta bankalar olmak üzere satışların geldiğini ve BİST’in düştüğüne şahit olduk. Çünkü, TCMB’nın zorunlu karşılık uygulamalarının ilk anda Halkbank başta, kamu bankalarına yarayacağı, özel sektör bankalarının bu kararlara kaynak sorunu nedeniyle kamu bankaları gibi uyamayacakları, bu yüzden de kredilerini istenildiği gibi arttıramayacak olan özel bankaların daha yüksek zorunlu karşılık, daha düşük zorunlu karşılık neması ile muhatap olmasından ötürü karlarında % 4, %5 civarı azalmalar görülmesi bekleniyor. İşte bu nedenle de, bankalara gelen satışlar borsayı da düşürmüş oldu.
Kısacası TCMB tam avize dükkanına girmiş fil gibi! Bir tarafı düzelteyim derken, diğer bir çok tarafı kırıp geçiyor. Ama bu yaptıkları bankaların verdikleri kredilerin artmasına yarayacak mı göreceğiz. Daha doğrusu krediler bir şekilde artacaktır da, acaba fayda mı-zarar mı sağlayacak o daha önemli!
Çünkü zorlama ile kredi verilmez. Piyasa kendisi kredi almaya ve kredi vermeye istekli olmalıdır. Bu da ancak piyasaya olan güven sağlandığı zaman kendiliğinden olur. Yoksa büyümenin ve tüketimin devamlı düştüğü, güven kaybının sürdüğü bir ortamda sırf faiz düştü diye verilecek krediler, yatırımlara ve tüketimlere gitmeyip de, vadesi gelen borçları çevirmek için kullanılacak, yeniden stok yaratan konutların tüketilmesine gidecek olursa, ileride bankalara çok daha büyük kredi batakları olarak dönebilir.
İşte bu nedele TCMB zorunlu karşılık kararları ilk istenilen etkiyi yaratmadı. Biz de bankaların karlarına bakıp, fiyatları iskontolar içeriyor derken, bu karar sonrasında karlarında düşüşler yaratacak diye düşünen fonlardan bankalara satışlar gelmiş oldu. Fayda sağlasın diye alınan kararların olası zararları da olur mu diye düşünülmüyor maalesef.
Son durum olarak yaratılan likidite nedeniyle kurlardaki yükseliş baskısı halen sürüyor. Aynı zamanda …Devamı İçin TIKLAYINIZ!