Yüzde hesaplarken bazı püf noktaları
Oran ve puan: Yüzde 57 olan bir oranın yüzde 80’e çıkması, yüzde 13’lük bir artış anlamına gelmez.
Meydana gelen artış için “13 puan arttı” denmelidir. Yüzde 57’lik bir oranın yüzde 13 artması demek, 57’nin yüzde 13’ü olan 7.41’lik bir artış anlamına gelir.
Örneğin,bir malın satışı sırasında ortalama kar oranı yüzde 12’den yüzde 18’e çıktığında, artış 6 puandır.
Baz puan: Enflasyon’un yüzde 1 ve 2’ler seviyelerinde olduğu ülkelerde veya örneğin 100 milyon dolarlık bir döviz işleminde, yüzde 1’in de yüzde 1’i kullanılır. Bu oranlara baz puan (basis points) denir.
1 baz puan, yüzde 1’in yüzde 1’i anlamına gelir. 25 baz puan ise yüzde 1’in dörtte biridir, yani yüzde 0.25’lik bir büyüklüğü belirtir.
BAZ PUAN | YÜZDE PUAN |
1 | 0.01 |
10 | 0.10 |
25 | 0.25 |
50 | 0.50 |
100 | 1 |
Aynı oranda artışlar: Bir sayıyı yüzde 10 oranında arttırdıktan sonra yüzde 10 azaltırsak, başlangıç değerinden farklı bir değere ulaşırız. Örneğin, 200 milyon liralık bir net maaş, yüzde 10 oranında arttığında 220 milyon liraya ulaşır, ancak arttırılan değeri yüzde 10 azaltırsak 198 milyon lira buluruz.