Sema Bekler – 27.11.2013
Tüm dünyada hızla yayılan son günlerin en popüler en yeni trendi bitcoin, internette kasırga etkisi yaratıyor. Bir çeşit sanal para olan bitcoin, Satoshi Nakamoto adını taşıyan hacker grubu tarafından geliştirildi. Bitcoin, Dünyanın neresinde olursanız olun istediğiniz kişiye anında ödeme imkanı sağlayarak kolaylığıyla da dikkatleri üzerinde topladı.
Küreselleşmenin etkisiyle doğan bitcoin, dijital para olarak kullanılıyor. Bağımsız olan bitcoin, bir devlet, bir banka veya özel bir kuruluşun güdümünde bulunmuyor. Bitcoine sahip olabilmek için “Bitcoin” adını taşıyan yazılımın da bilgisayarınızda kurulu olması gerekiyor. Yazılıma sahip diğer bilgisayarlarla ya da telefonlarla internet üzerinden noktadan noktaya bitcoin işlemlerini yapabiliyorsunuz. Bitcoinlerin her biri ayrı ayrı şifreleniyor. Ancak bu durumun güvenliği yüzde yüz sağladığını söyleyemeyiz. Android işletim sisteminde bitcoin cüzdan hesaplarının çalınma riskinin bulunmasının ardından bitcoin yazılımının güvenilirliliği de tartışılır hale geldi.
Bitcoinler anonim para özelliği taşımaktadırlar. Bu özellik alış veriş yapılırken sadece alıcı ve satıcının işlem hakkında bilgi sahibi olmasına imkan tanıyor. Bitcoinler, bitcoin yazılımı üzerinden alıcı ve satıcı arasında karşılıklı olarak gerçekleşen imzalama sonrası üçüncü bir şahıs ya da kuruma ihtiyaç duyulmadan satıcıdan alıcıya aktarılıyor.
Bitcoin arzının bitcoin yazılımı ve bitcoin kullanıcıları tarafından bir sözleşmeyle belirlenmesi manipüle edilme olasılığını sıfıra yaklaştırıyor. Bitcoin internette o kadar çabuk yayılım gösterdi ki, portföyüne, hotelleri, silah firmalarını, beyaz eşya ve elektrikli eşya mağazalarını da ekledi. Bitcoin kabul eden web siteleri arasında WordPress, Reddit, Internet Archive, 4chan, Namecheap gibi büyük siteler de yer alıyor. Kaba bir hesaplamayla Bitcoin portföyünün 100.000 kişiyi aştığını görebiliriz.
Bitcoinlerle çeşitli internet siteleri üzerinden, uçak biletinden tutun da kitaplara, kozmetik ürünlere, kol saatlerine, online oyunlara kadar pek çok ürün ve hizmeti satın alabilirsiniz.
Bitcoini Euro, Yen, Dolar gibi gerçek paralar kullanarak satın alıyoruz. Dijital paranın alım satım işlemleri Euro, Yen ya da Doların o anki kur değeri üzerinden gerçekleşiyor. Bitcoinin değeri piyasasında arza ve talebe göre değişkenlik gösteriyor. Bitcoin alım ve satışlarında kar elde edebileceğiniz gibi zarar da elde edebilirsiniz.
Üretilen bitcoinlerin miktarı az olduğu için, bitcoin satın alırken bitcoin yazılımının size sorduğu teknoloji ya da matematik sorularına cevap vermeniz gerekiyor. Soruları bildiğiniz takdirde bitcoin sahibi oluyorsunuz. Bitcoin sahibi olabilmek için bir diğer alternatif de bitcoin sahipleriyle anlaşarak piyasa değeri üzerinden bitcoin satın almak.
Sanal paranın 1 adedi 100 milyon Satoşi’den meydana geliyor. 25 adet bitcoinin oluşturulması ise 10 dakikayı buluyor. Sistemin özelliği gereği piyasaya sunulan bitcoinlerin sayısı dört yılda bir %50 azalıyor. 21 milyon bitcoin üretimi gerçekleştiğinde ki yapılan hesaplara göre 2140 yılında bitcoin üretimi de durdurulacak.
Bitcoin alım satım yapmak için elverişli bir yatırım kaynağı olarak görülmesine rağmen, herhangi bir dünya ülkesinin merkez bankasıyla bağlantısı olmadığı ve ülke politikalarından bağımsız olduğu için dalgalanma hareketlerine çok sık maruz kalıyor.
(Grafik, blockchain.info sitesinden alınmıştır)
Grafikte görüldüğü üzere Şubat 2013’te 25 $ – 30 $ seviyelerinde seyreden bitcoinin değeri, Şubat sonuyla beraber hızlı bir artış trendine giriyor ve Nisan 2013’te 240 $ seviyesini zorluyor. 240 $ seviyesini zorladığı aynı gün içindeyse 110 $ seviyesine gerileyebiliyor. Gün içindeki ani yükseliş ve düşüşleri Bitcoin piyasasının devi MtGox, Güney Kıbrıs’ta devlet tarafından banka mevduatlarına el konulmasıyla panik havasının yaşanmasına bağlamıştı. Devletin banka mevduatlarına el koyması bitcoin talebinde patlama yaratırken, Güney Kıbrıs’ın durumu krizin eşinde olan Yunanistan, İspanya gibi birçok Euro Bölgesi ülkelerinin de bitcoine yönelmesine neden oldu.
Bitcoinin son 1 aylık fiyat grafiğini incelediğimizde istikrarlı yükselişini 19 Kasım’a kadar sürdürürken, 710 Dolar olan fiyatının 21 kasımda 576 Dolar seviyelerine gerilediğini görüyoruz. Bu tarihten itibaren ise artışına süratle devam eden Bitcoin’in fiyatı 846 Dolara kadar yükseldi.
Bitcoin daha çok yeni olmasına rağmen piyasada taklitleri türedi. Second Life Linden Dolars adını verdiği bu dijital parayla ödemelere başladı bile. Silicon Valley’de Litecoin piyasaya sürülürken Tecent Şirketi QQ Coin adındaki sanal parayı kullanmaya başladı.
Bitcoin kısa bir süre sonra tüm dünyayı saracak gibi görünüyor. Bitcoin bu kadar fiyat artışından sonra tüm ekonomileri etkisi altına alıp balon etkisiyle çöküşlerine sebep olur mu?
Bitcoincharts.com sitesi üzerinden dijital paranın diğer para birimleri karşısındaki değeri ölçülebiliyor.