Ünlü yatırımcı Warren Buffett şimdiye kadar birçok kez tasarruf yapmanın önemini vurguladı ve defalarca kez tutumlu bir hayat yaşamanın ipuçlarını verdi. Bu ipuçlarına bir göz atalım:
1. Mütevazi ve daha uygun fiyatlı bir evde yaşayın
İster inanın ister inanmayın, Warren Buffett 1958 yılına kadar Omaha, Nebraska’da bulunan beş odalı bir evde yaşıyordu. Oda sayısı sizi yanıltmasın, Buffett’ın bir süre önce yaşadığı evin bugünkü şartlara göre değeri hala 300 bin doların altında.
Paranız varken lüks bir evde yaşamak size daha mantıklı gelebilir fakat eğer ev kendinize ait değilse ve kira veriyorsanız, bu yatırım yapabileceğiniz paranın bir kısmını savurduğunuz anlamına geliyor. Uzun vadede düşündüğünüzde bunun kaybı sizin için çok daha büyük olacaktır.
Ayrıca ev kendinizin olsa bile lüks bir semtte, bir sitede oturuyorsanız muhtemelen 250-300 lira aidat ödüyor olmalısınız. Oturduğum vilayetin Güzelbahçe semtinde site aidatlarının ortalama 700 lira olduğuna şahit oldum. Siz de biliyorsunuz, semtleri zorlarsak ödemek zorunda olduğumuz aidat ücretleriyle dahi şehir merkezinde mütevazi bir evin aylık kira bedeline çok rahat ulaşabiliriz.
Büyük ve lüks bir evde yaşıyorsanız evinizin yıllık bakım ve onarım ücreti, aylık ısınma masrafı gibi kalemlerini de düşünürsek yatırım yapabileceğiniz önemli bir miktar ev harcamalarınıza gidiyor demektir.
Küçük evlerde yaşamak bütçenize pek çok avantaj sağlar. Daha fazla tasarruf yapmak için Buffett gibi mütevazi ve daha uygun fiyatlı bir eve taşınabilirsiniz.
2. Pahalı eşyalardan ve lüksten kaçının
Business Insider’ın en tutumlu milyarder listesinde de yer alan Buffett’ın pahalı eşyalar ve lüksten kaçındığı bilinen bir gerçek. Zaten uzun bir süredir oturduğu evin piyasa değerinden de lüks düşkünü olmadığı çıkarımını yapabiliyoruz.
Pahalı eşyalar veya lüks yaşama para harcamak yerine paranızı değerlendirebileceğiniz birçok yol var. Örneğin bir birikim hesabı açarak faiz getirisi elde etmek ve paranızın nasıl büyüdüğünü seyretmek sizin için de en basit ve risksiz yollardan biri olabilir.
3. Yatırımlarınızı dikkatli ve bilinçli bir şekilde yapın
İş yatırım yapmaya gelince Warren Buffett’ın en temel iki kuralına göz atmak gerekiyor: “Yatırımın ilk kuralı para kaybetmemektir”, “İkinci kural, birinci kuralı asla unutmamaktır”.
Öyleyse, ilk kuralı aklınızdan çıkarmamanız gerekiyor. Yatırım araçları arasında büyük ihtimalle en yüksek potansiyel getiriyi sunan yatırım, büyük ihtimalle yine en büyük riski de beraberinde getiriyordur. Ne yaptığınızın farkındaysanız, güzel. Fakat ne yaptığınızı bilmiyorsanız, işte size büyük bir problem…
Bilmediğiniz yatırımlardan uzak durmak, yine de yatırım yapmak istiyorsanız ilgili araçları öğrenmek ve paranızı bildiğiniz veya daha az risk taşıyan yatırım seçenekleriyle değerlendirmek para kaybınızı engelleyebilir.
Örneğin, Buffett’ın iyi bir hisse senedi yatırımcısı olduğunu biliyoruz. Aynı zamanda o bir profesyonel fakat piyasayla ilgili tüm bilgisine rağmen hisse senedi yatırımı yapmadığı teknoloji şirketleri var. Pek çok kimse bunu eleştiriyor olsa da Buffett sadece bilgisi olan alanlara yatırım yapmaya devam ediyor.
4. Tutkularınızın peşinden gidin
Her tutkunun peşinden gitmek çoğunuza lüks gelebilir lakin Buffett’a göre bu bir lüks değil. Tutumlu olarak da tutkularınızı gerçekleştirebileceğiniz yollar var.
Gereksiz harcamalarınızı azaltarak, egzotik tatillere gidebilir, rahatlatıcı terapilere katılabilir veya sizi ileriye taşıyacak bir hobi edinerek stres atabilirsiniz. Bu aynı zamanda iş verimliliğinizi de artırır.
5. Fiyatı düşene kadar bekleyin ve yüksek ücret ödemeyin
Buffett genellikle daha az ücret ödemek için beklemeyi tercih ediyor. Onun bu alışkanlığı çok sevdiği hisse senetlerinin fiyatları için de geçerli sıradan alışverişleri için de. Kendisi şöyle diyor: “Alacağım şey bir çorap da olsa, hisse senedi de olsa fiyatı düşünce satın alırım.”
Siz de alışverişleriniz için daha ucuza satın almak için çeşitli yolları denemeyi; otomobil, konut gibi yüksek tutarlı alımlarınız için de piyasadaki fiyatların düşmesini veya büyük indirim fırsatlarını yakalamayı düşünebilirsiniz.
6. Kazandıklarınızın bir kısmını geri verin ve kendinizi cömertlikle ödüllendirin çünkü hayat herkes için kolay değil
Milyarder Buffett’ı hayırsever kişiliğiyle de tanıyoruz. Microsoft kurucusu Bill Gates’in fon kurarak yaptığı ve Facebook kurucusu Mark Zuckerberg’in de bir süre önce servetinin önemli bir kısmıyla yapmaya atıldığı yardımlarla zengin insanların kazandıklarının bir kısmını daima geri verdiklerini görebiliyoruz.
Bu illa sizin de nakit yardımlar yapmanız gerektiği anlamına gelmiyor. Mesela kullanmadığınız ama kullanılabilecek giysileri ya da eşyaları ihtiyaç sahiplerine vermek, sokak hayvanlarına yiyecek dağıtmak, onlar için bir kaba su koymak bile herkese göre kolay olmayan bu hayatta sizi fazlasıyla cömert yapar.
Sistemin kural ve zihniyeti her ne kadar bizleri engelliyor gibi görünse de cömert olmak ve iyiliğe değer yardımlarla kazandıklarımızın bir kısmını geri verme kararı daima bizim elimizde.
7. Artıları ve eksileri görün
Warren Buffett verdiği bir demeçte “Yaptığınız yatırımları neden yapıyorsanız bunun nedenini kendinize açıklayabilmeniz gerekiyor” diyor ve ekliyor, “bu soruya akıllıca bir cevap bulamazsanız, yapmayın”.
Kararlar alırken çoğu zaman aldığımız kararların sadece artılarına bakıyoruz. Oysaki bir karar vermeden önce hem artılara hem de eksilere bakmamız gerekiyor. Bu finansal kararlar için de geçerli.
8. Biriktirmeden harcama yapmayın
Buffett ile özdeşleşen tavsiyelerden biri de önce biriktirmek daha sonra harcamaktır. Buffett, her zaman gelirin harcamalardan önce biriktim için ayrılması gerektiğini söylüyor.
Buffett’ın önce biriktir sonra harca prensibini alışkanlık haline getirerek birikim için kendinize doğrudan imkân sağlayabilirsiniz.
9. Şimdilik küçük ama uzun vadede büyüyecek harcamalara dikkat edin
Buffett’ın geçmişte 500 yapraklı bir tuvalet kağıdı satan ve tuvalet kağıdının gerçekten de 500 yapraklı olup olmadığını anlamak için tek tek sayan bir yöneticinin şirketini satın aldığı biliniyor. Buffett, ihtiyacı olan kadarıyla masraf yaparak sadece ofis binasının caddeye bakan yüzünü boyayan bir arkadaşına da hayranlık duyuyor.
Birçok kimse bunu cimrilik olarak nitelendirebilir fakat bu tutumlu olmakla açıklanabilecek bir şey.
Düşünün bir marketten 100 yaprak olduğu belirtilen bir tuvalet kağıdı alıyorsunuz ve bunun için ödeme yapıyorsunuz. Bu tuvalet kağıdı daha az çıkarsa siz cimri değil ama kesinlikle dolandırılmış oluyorsunuz. Ya da diğer örneği ele alalım, ofis binanızın arka kısmını kimse görmüyorsa arkayı da boyatmak için daha fazla masraf yapmak size gerçekten mantıklı geliyor mu?
Normalde küçük görünen fakat uzun vadede topladığınızda büyüyecek her masraftan kaçınmanız birikimlerinizi artırır.
10. Kazançlarınızı tekrar yatırımlara dönüştürün
Warren Buffet kazançlarını yeni veya tekrar eden yatırımlara dönüştürmeyi lise çağlarında öğrendi. Lise eğitimi aldığı dönemde bir grup arkadaşıyla birlikte satın aldığı oyun makinesini bir berber dükkanına koydu ve kazandıklarıyla daha fazla makine alarak daha fazla kazanmayı hedefledi. Arkadaşları bu ortaklığı sonlandırma kararı alınca da elde ettiği kârı hisse senetleri satın alarak değerlendirmeye başladı.
Sizlerinde tasarruflarınız birikimlere, birikimleriniz de yatırımlara dönüştüğünde yatırımlarınızdan kâr elde etmeye başlarsınız. Elde ettiğiniz yeni kazançlarınızı da aynı tutum ve alışkanlıklarla tekrar yatırımlarda kullanmaya devam etmeniz gerekir. Elde ettiğiniz kazançları kullanarak yatırım yapmak için paradan para kazanma yolları yazısından ek fikir alabilirsiniz.
Tekrar edecek bu süreçte zamanla paranızın nasıl da büyüyeceğine şahitlik edebilirsiniz.
11. Borç almamaya çalışın, alıyorsanız Buffett’a kulak verin
Warren Buffett’ın borçlarla ilgili tavsiyesi ödeyebileceğiniz miktarda fakat pazarlık yaparak borç almanız ve daha sonra, borcunuzu ödediğinizde yatırım yapmak için kullanabileceğiniz bir miktar para biriktirmeye çalışmanızdır.
Günümüzde kredi kartları, ihtiyaç kredileri en hızlı borçlanma araçları arasında yer alıyor. Borçlanmamaya çalışmanız da birikimlerinizi artırmanızda yardımcı olabilir. Zira, bildiğiniz gibi borçlar hem bütçenizi olumsuz etkiliyor hem de ekstra faiz ve masraf ödemelerini beraberinde getiriyor.
12. Vakit kaybetmeyin, hızlı olun
Warren Buffet yerinde ve hızlı kararlar almasıyla övünür durur. Vermek üzere olduğunuz karar süreçlerini uzatmanız halinde daha fazla vakit kaybeder ve önünüzdeki fırsatları da kaçırabilirsiniz.
Buffett’ın tarzıyla daha hızlı karar vermek ve vakit kaybetmemek için karar vermeniz için ihtiyacınız olacak bilgi ve detayları önceden toplayabilir, artısına eksisine hızla göz atabilirsiniz.