Veriyi yanlış okuma bedeli piyasada (aşırı) yıpranma getirir

Cem Şengezer – 18.04.2018

Veri okuma konusunda millet olarak kronik problemlerimiz var. Okuma zahmetimizin yetersiz kalışı sonucu musibetler artıyor. Karşılaşılan bireysel ve kurumsal riskleri “yardım eli” ile çözme geleneği her krizde biraz daha derinleşiyor. Bir başka deyişle dünyadaki rekabetçi rolümüz giderek zayıflıyor. Üstelik yardım eli denilen de verilerle fark yaratmayan bir dil içeriyor.

Yönetici seçiminde yanlış veri okuma sonucu karşımıza krizde çözüm üretemeyen takım liderleri çıkartıyor. Departmanlar çöküyor, kurumlar verimsizleşiyor. Halbuki sporda rekabetçi takım kurmak ile şirketi ileriye götürecek insan kaynağı bulmak temelde aynı prensibe dayanır: daha iyi veri okuma metodu geliştirmek. Bir başka deyişle veriyi baha iyi konuşturacak bakış (model) kurmak. İşi verimli şekilde büyütecek veri bakışı iyileştikçe ekonomide rekabetçi rolümüz artacaktır.

Olması gerekene uzak düştükçe de günlük hayatımızın önemli parçası döviz okumasını da ıskalıyoruz elbette.

Şubat 2017’de 3.61den aşağı sarkan dolar kuru beklerken, modelimiz gereği artacak enerjiye de işaret etmiştik. Bunun sonucudur ki 4.00 üzerine yerleşen dolar kuru hakkında halen okuma problemi yaşıyoruz.

Halbu ki yeni zirve belirsizlik getirmez: klasik teknik analizin açmazlarına takılmadan, daha gelişmiş model bakış arayışında olsak farklı noktalardan işimize bakmayı da öğrenmiş olacağız. Zahmetli iş ama bu dünyadaki faydalı ömür arayışı için gereklidir.

Mühendislik hesabıyla bakarsak karşımıza termodinamik ve fizik kurallarını harmanlayan model kurmak geliyor.

Bu da gösteriyor ki: gidilecek yol, kaydedilen mesafenin ölçüsü olarak işlemeyi sürdürüyor.

Önümüzdeki dönemde bizi nereye götürür bu ısıl enerji? Yani kaynayan denklem parametreleri geleceğe hediyesi ne olur?

Grafik üzerinden basitçe belirtelim.

Üst grafik ve ortalama doların haftalık gelişimi iken, alt grafik kaynayan kazana işaret ediyor.

Kazanın ısısına bakınca “>1.40” görüyoruz. Yani birim “1.00” üzerinde olunması halen gidilecek yol olduğunu gösteriyor.

Peki bu yol ne zaman biter, yani kazan dairesi ne zaman soğur ve gidilecek yol için enerji kalmaz?

Kazan dairesi göstergesi “1.00” altına düştükçe alınan yol giderek zorlaşacaktır. Yani bugünlerde olduğu gibi yukarı eğilimli hareketleri görmemeye başlayacağız.

O zamana dek yeni zirveler beklemeliyiz.

Peki… Kaç zirve, kaç metre, gram?

Derin model bakışı bunu da cevaplıyor elbette. Burada genel bakışı sunmuş olalım.

Cem Şengezer’i Twitterda takip etmek için: https://twitter.com/for_a_few_quant