Vadeli İşlem Sözleşmesi Nedir?
Vadeli işlem sözleşmesi (futures), sözleşmenin taraflarına, standartlaştırılmış miktar ve kalitedeki bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi, belirlenen ileri bir tarihte, bugünden üzerinde anlaşılan fiyattan alma veya satma yükümlülüğü getiren sözleşmedir.
Vadeli işlem sözleşmelerinin dört asgari unsuru vardır: nitelik, fiyat, miktar ve vade. Bu asgari unsurlar borsalarda işlem gören vadeli işlem sözleşmeleri için standardize edilmiştir.
Borsalarda vadeli işlem sözleşmeleri ile işlem yapabilmek için belirlenen başlangıç teminatı (initial margin) Takas Kurumu’na yatırılmalıdır. Oluşan zararlar ya da nakit-dışı teminatların değerlerinin düşmesi sonucunda teminat seviyesinin sürdürme teminatının (maintenance margin) altına düşmesi durumunda ilgili yatırımcılara teminat tamamlama çağrısı yapılır.
Seans sonrasında oluşacak fiyatlara ve istatistikî değerlere göre teminat seviyesi sürdürme teminatının altına düşen yatırımcılar için teminat tamamlama çağrısı yapılır.
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde vade tarihinde uzlaşma fiziki teslimat ve nakdi uzlaşı şeklinde gerçekleştirilir. Fiziki teslimatta üzerinde anlaşılan dayanak varlık el değiştirir. Nakdi uzlaşıda ise sözleşme fiyatı ile vade tarihindeki cari fiyat arasındaki fark kadar tutar taraflar arasında el değiştirir.
Vadeli İşlem Sözleşme Çeşitleri
-Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri
-Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri
-Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri
-Kıymetli Madenler Vadeli İşlem Sözleşmeleri
-Emtia Vadeli İşlem Sözleşmeleri
-Enerji Vadeli İşlem Sözleşmeleri
-Yurtdışı Endeksi Vadeli İşlem Sözleşmeleri
-Metal Vadeli İşlem Sözleşmeleri
-Sertifikalar
Kaynak: Borsa İstanbul