Merkez bankaları, tasarruflarınıza veya borçlara yönelik faizi doğrudan belirlemiyor. Bunun yerine, temel bir faiz oranı belirler Merkez bankası, bankaların birbirlerinden ödünç almaları gereken tutarı belirler (Fed’in “federal fon oranını” belirlediği ABD’de olduğu gibi) veya bankaların merkez bankasından borç almak zorunda oldukları faiz oranını belirler.
Ticari bankalar bu oranlara bakar ve sonra kendi ürünleri için faiz oranlarını buna göre belirler: normalde borç verme için taban orandan biraz daha fazla ücret alır ve tasarruf sahiplerine biraz daha az ödeme yapar. (Bu boşluk, bankaların para kazanmasının bir yoludur). Merkez bankası taban oranı düzelttiğinde, bankalar genellikle faiz oranlarını da ayarlayacaklardır – ancak şaşırtıcı olmayan bir şekilde tüm faydaları tüketiciye aktarmama eğilimi vardır. Evet, bal tutan parmak benzetmesi.
Semavî dinlerde yasak olan düşük faiz, ekonomiyi şahlandırır, potansiyel olarak işsizliği azaltır, tefecilere prim vermez ve piyasaların daha güvenilir hale gelmesi hasebiyle insanlar daha kolay harcar. Yatırımlar daha kolay finansman bulur.
Ancak… Büyüme çok hızlı olursa ki genellikle olur, enflasyon yükselebilir – her şeyi herkes için daha pahalı hale getirebilir, buna daha sonra maliyetleri düşürmesi ve küçültmesi gerekebilecek şirketler dahil. Bunun çözümüne bu yazıda değinmeyeceğiz.
Bu senaryoda, bir merkez bankası büyümeyi hafifletmek için faiz oranlarını artırabilir. Bir merkez bankasının işi ortama bir büyümeye ulaşmaktır: ekonomik büyüme, düşük işsizlik ve nispeten düşük enflasyon.
Hükümetler genellikle merkez bankalarına belirli bir enflasyon seviyesini hedeflemeleri talimatını verir. Finans jargonunda, merkez bankası faiz oranlarını düşürürken “para politikasını gevşetiyor” diyoruz ve faiz oranları yükseldiğinde banka “para politikasını sıkılaştırıyor” ifadelerini kullanıyoruz.
Grafik, TradingView ile oluşturulmuştur
USDTRY kuru, 7.37084 fiyatında işlem görmektedir. Gün içinde en yüksek 7.39414 ve en düşük 7.2975 fiyatlarını görüldü.
İlgili grafiği yorumlarsak, genel bakış boyutunda rating’in Sat sinyali verdiğini görmekteyiz.
Performans olarak haftalık % −3.45, aylık % −5.75 ve 3 aylık % −4.93 yüzdelerini görmekteyiz. Bu sene performansı %24.02 kar/zarar oranında bulunuyor. Volatilite yüzdesi %1.32 olarak bulunuyor.
Osilatörler (göstergeler/indikatörler): Reytingine baktığımızda genel sonuç Nötr diyor. Müthiş osilatör −0.25643024 S oranındadır. MACD, seviye olarak −0.11301958 S oranında belirgin. Son etapta, momentum −0.42336 S olarak devam etmektedir.
Stokastik %K (stoch) çizgisi 7.52 N olduğu açıkça görülebilir. Stokastik %D çizgisi ise 7.86 seviyesindedir.
Aroon up osilatörü % 7.14 iken; Aroon down % 100 seviyesindedir.
Boğa(yükseliş trendi)/ayı(düşüş trendi) piyasası −0.46924166 N iken, parabolic sar osilatörünün 7.82150948 S olduğunu takip edilmektedir.
BHO50, son 50 günlük basit hareketli ortalamalar 7.8734836 S seviyesinde süregelmektedir. Bollinger bantlarının 20 günlük seviye aralığına baktığımızda, direnç seviyesinin 7.99704859 N ve destek seviyesinin 7.38118641 A olduğunu görmekteyiz.
Kısaca özetlemek gerekirse; haftalık bazda Sat sinyali kendini gösteriyor. ABD Doları, diğer paralara karşı “güç” (değer) kazandıkça Dolar Endeksi yukarı çıkar. Burada tam bir tersi durum söz konusu. Bu da TL’nin dolarizasyona karşı korunmasında önemli bir katkı sağlıyor. Görünge olarak sonraki 3 haftada 7 TL noktasında bir destek oluştuğunu belirtebiliriz.
Grafik, TradingView ile oluşturulmuştur
EURTRY paritesi, 9.0401 TL çizgisinde bulunmaktadır. Bugün en yüksek 9.0897 TL ve en düşük 8.94135 TL fiyatları arasında bir bantta seyretti.
İlgili grafikten, hassasiyetle bakılırsa genel bakış boyutunda rating’in Sat sinyali analiz edilmektedir.
Performans olarak haftalık % −2.86, aylık % −4.15 ve 3 aylık % −0.51 oranlarında bulunmaktadır. Bu yılki performansı ise, % 35.08 kar/zarar oranında bulunuyor. Volatilite yüzdesi % 1.66 olarak yer alıyor.
Osilatörler: Tüm osilatörlerin rating’ine baktığımızda genel sonuç Nötr olarak sinyal vermektedir. Müthiş osilatör −0.19100835 S oranındadır. MACD, seviye olarak −0.07944536 S bandında bulunuyor. Momentum osilatörü −0.46705 S devam etmektedir.
Stokastik %K (stoch) çizgisi 7.22 N olduğu açıkça görülebilir. Stokastik %D çizgisi, 7.51 seviyesinddir. Aroon up osilatörü, % 7.14 seviyesinde olup Aroon down, ise % 100 seviyesinde bulunuyor.
Boğa/ayı gücü −0.45553902 N iken, parabolic sar osilatörünün 9.40405522 S olduğunu takip etmekteyiz.
BHO50, 50 günlük basit hareketli ortalamalar, 9.419312 S seviyesindedir. Yirmi günlük Bollinger bantları, 9.68531739 N direnç seviyesinde ve 9.03957961 N destek seviyesinde test edilebilir.
Daha sade bir anlatımla, Euro/TL Sat daha sık alınmaktadır. Trend ve orta vadede osilatörler olarak sat sinyalleri arttı. Momentum da negatif, al fırsatı olarak yorumlanamayacak kadar trend yayından çıktı.
Aşağıda yer alan Forex Takipçisi‘nden USD-TRY ve Euro-TRY’ nin yanı sıra diğer majör paritelere de bir göz atalım.
Forex Takipçisi, TradingView ‘den sağlanmaktadır
Grafik, TradingView ile oluşturulmuştur
XAUTRYG, 448.62 TL fiyatından işleme devam etmektedir. Performans: haftalık % 1.32, aylık % 6.4 ve 3 aylık % −0.03 oranlarında seyrediyor. Bu sene; % 24.41 kar/zarar oranındadır.
İlgili grafikten, volatilite: % 0.84 seviyesinde devam etmektedir.
Bazı göstergeler net alım satım sinyalleri verirken, bazıları belirli bir stratejiye dayanarak yorumlanmalıdır. İndikatörlerin rating’ine baktığımızda genel bakış Al sinyali vermektedir. Müthiş osilatör ise 26.90617647 A oranındadır.
Fiyat ve hacme dair kanıtlanabilir veriler sağlayan bir gösterge olan MACD, seviye olarak 7.46302443 A bandında bulunuyor.
Momentum 39.50 A seviyesindedir. Pozitif olması ve uç noktasının yukarıya dönük olması olumlu yorumlanabilir.
Stokastik %K (stoch) çizgisi, 71.78 N bandında hareket ediyor.
50 günlük basit hareketli ortalamaların BHO50, 1870.71 A seviyesinde olduğu gözlemlenebilir. Bollinger bantlarının 20 günlük seviyesine baktığımızda, direnç seviyesinin 467 N ve ilk güçlü destek seviyesinin 440 N olduğunu görmekteyiz.
Kısaca yorumlarsak, tüm başlıkların toplamı değerlendirildiğinde, rating’in Güçlü Al sinyalinde yer aldığı belirtilebilir. 431 TL desteği ile 444 TL üzerinde osilatörlerde düzeltme 467 TL’ye sıçramayı beraberinde getirebilir. 6 milyar dolarlık bulunan altın rezervi 2 sene sonra işlenmeye başlanacağı haberleriyle uzun vadeli yeniden planlama yapmak gerekebilir.
Aşağıda yer alan Vadeli İşlemler Grafiği’nden altın, gümüş, bakır ve platin gibi değerli madenleri takip edebiliriz.
Vadeli İşlemler Grafiği, TradingView ‘den sağlanmaktadır
Sonuç itibariyle, büyük merkez bankalarının kararları, dünyadaki hemen hemen her piyasa ve ekonomide dalgalanmalara neden olabilir. Faiz oranları yükseltirlerse, bir bankada nakit tutmanın çekiciliğini artıracaktır. Bu sefer de bankadaki mevduat ile kimse yatırım yapmadan “para parayı çeker” anlayışıyla para “kazanır.” 2021 yılında güçlü bir iç piyasa için dış piyasalardaki faiz ortama da uyum sağlayacak bir faiz anlayışını öngören bir çok ekonomist bulunduğu gibi faiz oranlarının her ülkede tekrar gözden geçirilmesi hatta kaldırılmasının insanlığın selametine olduğunu düşünen ekonomistler de yok değildir. Türkiye’mizde 2021 yılında yüzde 5 lik ekonomik büyüme ortalama bir faiz ile beklenmektedir.
Son olarak, piyasa okuryazarlığı ve yatırımcı kimliğinin gelişmesi için her küçük yatırımcının bir günlük tutar gibi, kendini gözlemlemesi ve öz-eleştiride bulunması elzemdir. Finansal grafik paylaşılarak sezgisel gelişim sağlanabilir.
Okan Özdemir