Mahfi Eğilmez – 22.06.2015
Geçtiğimiz günlerde Yunanistan Nasıl Bu Hale Düştü? başlığı altında grafikler sundum ve bu grafiklerden giderek yazıyı sizin yorumlarınızla tamamlayacağımı söyledim. İki günün sonunda grafiklerden ve sizlerin yorumlarınızdan yola çıkarak yazıyı tamamladım. Yazının üç önemli özelliği vardı: (1) Hep birlikte yazdık (interaktif özellik), (2) Bir cinayetin işlendiği olay yerini inceler gibi durumu inceleyerek analiz yaptık. (3) Yunanistan ekonomisinin nereden nereye gediğini kuşbakışı görmüş olduk. Ekonomide analiz nasıl yapılır sorusunun yanıtını sunmuş olduk.
Şimdi aynı analizi Türkiye ekonomisinin ne durumda olduğunu yorumlamak için yapacağız. Ben burada size Türkiye ekonomisinin grafiklerini (karşılaştırma yapabilmeniz için Yunanistan grafikleriyle birlikte) sunacağım, siz de yorumlarınızla Türkiye ekonominin ne durumda olduğunu, hangi yanlarının güçlü, hangi yanlarının zayıf olduğunu yorumlayacaksınız. İki gün sonra varılan sonucu paylaşacağım.
Sol taraftaki grafikler (kırmızı) Türkiye, sağ taraftaki grafikler (mavi) Yunanistan grafikleridir (grafiklerin hepsi IMF, WEO Database April 2015’deki verilerden türetilmiştir.)
Analiz yaparken dikkat edilmesi gereken birkaç noktayı bilginize sunmak isterim:
(1) Kriz çıkmış bir ekonomiyle kriz çıkmamış bir ekonomi aynı kolaylıkla incelenemez. Bu ikisi arasındaki fark; bitmiş bir olayla devam eden bir olayın incelenmesi arasındaki fark gibidir. Bitmiş bir olayı incelemek kolaydır, devam eden bir olayı incelemek o kadar kolay değildir. (2) Benzer yanları olsa da her ekonomi farklı özellikler taşır. Toplumlar arasındaki kültürel, geleneksel farklılıklar, insanların davranış ve algılama farklılıklarına neden olur. Öte yandan her toplumun ekonomik yapısı benzerlikler kadar farklılıklar da taşır. Dolayısıyla bir toplumun yaşadığı deneyimi mutlaka ötekinin de aynı biçimde yaşayacağını düşünmek her zaman doğru sonuçlar vermeyebilir. (3) Krize girmemiş bir ekonominin gidişini değerlendirirken geçmiş birikimler ve içinde yaşanan durum kadar geleceğe ilişkin tahminler de önem taşır. Ayrıca dış dünyada neler olduğu, bu gelişmelerin o ekonomiyi nasıl etkilediği de önemlidir.