Piyasalarda balon fenomeni geçmişte birçok kez yaşanmıştır ve bunları kesin olarak tespit etmek için kesin bir yöntem bulunmamakla birlikte, bazı uyarı işaretleri dikkate alınabilir. Yatırımcıların yapay zeka veya kilo verme ilaçlarına olan ilgisi, bu tür balonları tekrar gündeme getirmiştir. Ancak bu konudaki tartışmalar kesinleşmiş değil. Piyasa balonu, varlık fiyatlarının, örneğin hisse senedi, tahvil veya emtia gibi, gerçek değerlerinden (temel analizlere dayalı olarak belirlenen) önemli ölçüde yüksek olduğu durumlarda ortaya çıkar. Bu tür bir artış, genellikle saf spekülasyondan kaynaklanır ve yatırımcılar “trendden geri kalmaktan” korktukları için alım yaparlar.
John Kenneth Galbraith’in tanımladığı gibi, balonların genellikle bir “yeni paradigma” veya devrim niteliğinde bir yenilik etrafında şekillendiği görülür. İlgili uzmanlar, yatırımcılara bu yeni konu hakkında bilgi verilse de, genellikle bu konunun karmaşık olduğu ve buna rağmen yatırım yapmanın gerektiği söylenir. Ayrıca, balonlar genellikle “kaldıraç mekanizmaları” ile desteklenir, yani yatırımcılar borç alarak yatırımlarını ve potansiyel kazançlarını artırır. Şu anki yapay zeka ve Nvidia örnekleri, bu kriterlerin bazılarını karşılıyor olabilir, ancak bazı uzmanlar bu durumun spekülatif bir balon değil, bir fırsat olduğunu savunuyor.
Bir balonun varlığını işaret eden bazı belirtiler arasında piyasada olağanüstü bir iyimserlik, aşırı değerlemeler ve irrasyonel coşku bulunur. Analistler, hisse senedi fiyatlarının temel değerlerden çok yüksek seviyelerde işlem gördüğünü ve bu durumun genellikle balonların habercisi olduğunu belirtiyor. Ayrıca, yüksek fiyat kazanç oranları (PER), volatilite endeksi (VIX) ve Warren Buffett endeksi gibi göstergeler, balon riskini değerlendirmek için kullanılabilir.
Ekonomik takvim, yatırımcılar için önemli piyasa verilerini ve olaylarını izleyerek risk yönetiminde kritik bir araçtır. ABD Dolar Endeksi olarak bilinir ve diğer ana para birimlerine karşı doların gücünü ölçer; bu endeksin nasıl hesaplandığını bilmek büyük katkı sağlar.
Grafik TradingView’den
TTKOM genel performansı, Fibonacci Pivot Noktaları kullanılarak değerlendirildiğinde, fiyat 49.96 TRY seviyesinde ve 50.52 TRY’ye kadar yükselmiş. Fibonacci destek seviyeleri 49.96 TRY ve 48.20 TRY olarak belirlenmiştir. Direnç seviyeleri ise 51.45 TRY ve 52.13 TRY’dir. Fiyat değişimi, günlük bazda %1.38 artış göstermektedir. RSI (Göreli Güç Endeksi) 50.44 ile nötr bir bölgede bulunuyor, bu da fiyatın aşırı alım ya da aşırı satım bölgesinde olmadığını gösterir.
Momentum ve Fibonacci ile İlişki:
Momentum göstergesi 1.60 olarak kaydedilmiştir ve bu, fiyat hareketlerinin belirgin bir hızda devam ettiğini gösterir. Fibonacci seviyeleri ile ilişkili olarak, momentumun artması destek seviyelerini test edebilir ve direnç seviyelerini aşabilir. Yine de, günlük bazda %0.04’lük küçük bir değişim ile fiyatın nötr bölgede hareket ettiği görülüyor.
Ichimoku ve Hareketli Ortalama:
Ichimoku Cloud analizine göre, Base Line (Temel Çizgi) 52.13 TRY seviyesinde ve bu, destek ve direnç seviyeleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Hareketli Ortalama değerlendirmelerine göre, fiyat bu seviyelerin etrafında işlem görüyor ve teknik göstergeler çoğunlukla nötr bir sinyal veriyor. Bu durum, kısa vadede fiyatın mevcut seviyelerde kalma eğiliminde olduğunu gösteriyor.
Sonuç olarak, piyasa balonlarını tespit etmek karmaşık bir süreç olabilir. Ancak, bazı analistler, aşırı iyimserlik, değerlemelerdeki aşırılıklar ve spekülatif hareketlerin dikkatlice izlenmesi gerektiğini vurguluyor. Biz şu anda yapay zekada bir balon oluşmadığına dair çeyrek kanaatteyiz. 2022’de kripto konusunda neredeyse yüzde 75’imiz halk olarak yanıldık. Bunda Facebook’un “akıl karı” ismi Zuck’un da etkisi oldu. Şu anda teknoloji sektöründeki şirketlerin ve özellikle yapay zeka alanındaki gelişmelerin balon oluşturup oluşturmadığını belirlemek zor. Bu sebeple varmış gibi hareket etmeliyiz ve sepete altın da koymalıyız. Kriptodan uzakta…
Okan Özdemir