Dolar TL dengesi: Ortalama pozitif sapma ağırlıklı gelişim var
Dolar TL dengesinden bahsediyorsak tek yönlü hareket beklememeliyiz: son durumda ortalama pozitif sapma düzeltme gerektirmektedir. Bu durumda yükseliş temposu düşmelidir. Enflasyon gibi düşünebiliriz: fiyat yükselişler devam eder ama temposu düşerek ilerler. Yine de fiyatlar yükselir: Dolar da TL karşısında değer kazanacaktır ama bu mutlaktır. Kıyaslanmamış, ham kazançtır: TL faizinin getirisini, değerini korumak için kulllanırsak ve dolar kazancını çıkartırsak reel gelişimi görürüz: borsa 11.000 üzerindeyken belirginleşen reel TL değer artışı devam edecektir. Bir başka deyişle, 2025 yılı giderek daha düşük tempo getirecektir: buna göre dolar TL karşısında %20 altında kalan değeri yakalayabilir. Bu ihtimali kuvvetlendiren ise vakalar üzerinden gösterebileceğimiz gibi: ortalama pozitif sapmaların yüksekliğidir, düzeltmeyi veya normalleşmeyi gerektirir.
Anlık sebepler kırılmaları oluşturmaz: süreç esastır
Teknik analiz gözüyle bakarsak: önemli ortalamaların yukarı veya aşağı geçilmesi belirleyici değildir. Hatta teyit beklentisi de yetersizdir, hatta çoğu kez beklentiyi zayıflatır çünkü bu sırada hareket yön değiştirmeye başlayacaktır. Değişecek yön de çoğu kez beklenti tersidir: grafikler üzerinden bunu teyit etmek mümkündür, zaten çoğunluğun beklentisi oluşsaydı, kaybeden kim olacaktı!
Kümülatif sapmalar arttıkça kırılım yaklaşır
Modelleme veya kişisel bakışınıza göre eşikler belirlersiniz ve buna göre piyasa hareketlerini değerlendirirsiniz. Gelişmeler veya geçmiş gerçekleşmeler zamanla ayıklama, iyileştirme yapmayı sağlar.
Geçmişte döviz kuru için de benzer durumlar olmuştu. Dolar TL üzerinden gidersek de bunu doğrulayabiliriz.
– şubat 2023 dolar/tl: 18.50 — mart 2024: 32 ( %70 üstü getiri)
Yaklaşık 13 ayda görülen hızlı artış bir bakıma reel getiri beklentisini dolar üzerinden şişirmişti. Ancak bazı gerçekler de vardı. Her yazıda bunaltıcı şekilde belirttiğimiz gibi: birikimsel hareket değerlidir ve esastır. Geleceği belirler.
Gerçekten, ocak 2023 ile başlayan piyasa hareketinde dolar mutlak değer olarak, modelimizde kullandığımız eşiğe adeta yapışmak üzereydi. Anlık görülebileceğini düşünerek tesadüfe yer bırakmak istemeyip geçmişe bakınca da: 2022 haftalarını eşiğe yakınsayacak, yaklaşacak şekilde geçirmişti. Yani birikimsel hareket olarak bakarsak baskılanma söz konusu idi. Bunu yerel dipler üzerinden de hesaplayabilmek mümkündü.
Dolayısıyla sonuç, sebebe dayalı olarak sürpriz olmadı ve yükseliş, beklenti ötesi ve şişirici şekilde gelişti.
Yılı bitirirken benzer nokta olmadığımızı tekrarlamak isterim.
Haftalık görünüm: getiri sınırları zorlamaya başlıyor
– karar verirken baktığımız tek işaret eşiğe göre gelişimdir
– takibi bunun üzerinden yaparak karar mekanizmasını işler tutmak daha fazla mümkündür
– buna göre; eşikten pozitif sapmalar yüksektir ve düzeltme süreci 2025 boyunca devam edecektir.