Mahfi Eğilmez – 18.09.2013
Tasarruf, gelirin harcanmayan bölümü, yatırım ise tasarrufun, ileride gelir getirecek üretim kapasitelerine harcanması demektir. Bir ülkede tasarruflar yatırımlardan fazla ya da yatırımlara eşitse o ülkede dış borçlanmaya gerek kalmaz. Eğer tasarruflar yatırımlardan düşükse o zaman dışarıdan tasarruf ithali gerekir.
Bir ülkenin tasarrufları yatırımlarına eşitse tasarruf yatırım denkliği söz konusu demektir. Bu durumu şekilde her iki eksene de aynı uzaklığa yani 45 derecelik açıya sahip olan mavi çizgi temsil ediyor. Örneğin B noktasında ülke, 0s1 kadar tasarruf yapıyor, buna karşılık 0i1 kadar yatırım yapmaktadır. 0s1 = 0i1 olduğu için bu ülkede tasarruf yatırım denkliği söz konusudur yani tasarruf fazlası ya da açığı yoktur. Bu durumda bu ülkenin dışarıdan borçlanması ya da dışarıya borç vermesi gerekmez.
Bir ülkenin tasarrufları yatırımlarından fazlaysa tasarruf fazlası veriyor demektir. Bu durumu şekilde yeşil çizgi temsil ediyor. A noktasında ülke, 0s1 kadar tasarruf, 0i2 kadar yatırım yapmaktadır. 0s1 > 0i2 olduğu için bu ülkenin tasarruf yatırım dengesi fazla vermektedir. Bu durumda bu ülke elindeki fazlayı dışarıya borç vermede kullanabilir.
Bir ülkenin tasarrufları yatırımlarından azsa bu ülkede tasarruf yatırım dengesi açık veriyor demektir. Bu durumu şekilde kırmızı çizgi temsil ediyor. C noktasında ülkenin tasarrufları 0s1, yatırımları ise 0i3 kadardır. 0s1 < 0i3 olduğu için bu ülkenin tasarruf açığı bulunmaktadır. Bu durumda bu ülke bu açığı finanse edebilmek için dışarıdan borçlanacak demektir.
Türkiye, tasarruf açığı olan ve bu nedenle dışarıdan tasarruf ithal eden bir ekonomidir (yani kırmızı çizgi üzerindedir.) Bir ülkenin tasarruf açığı iki şekilde kapatılabilir: (1) Yabancı sermayeyi çekerek, (2) Dış borçlanma yoluyla. Türkiye, yeterince yabancı sermaye çekemediği için ağırlıklı olarak dış borçlanmayla tasarruf açığını kapatmaktadır.
