Güngör Uras – 10.10.2011
Merkez Bankası döviz fiyatındaki tırmanışı engellemek için “Bankanın döviz rezervinden döviz tanzim satışı yapmaya başladı”.
Merkez Bankası’nın döviz rezervi nedir? Ne büyüklüktedir? Merkez Bankası neden döviz rezervi tutar? Ayşe Hanım Teyzem bunları merak ediyor. T.C. Merkez Bankası Bankası’nın Döviz Rezervi Yönetimi (Ağustos 2005) isimli açıklama notundan aktarmalar yaparak, Ayşe Hanım Teyzem’e “Neyin ne olduğunu” anlatacağım.
Merkez Bankası; para ve kur politikalarını desteklemek, piyasalara güven vermek, T.C. Hükümeti’nin döviz cinsi üzerinden iç ve dıs borç servisini gerçekleştirmek, dışsal şoklara karsı gerekli döviz likiditesini bulundurmak için döviz biriktirir. Bu birikime döviz rezervi denilir.
Merkez Bankası’nın döviz birikiminin bir bölümü TL ödeyerek satın aldığı (kendine ait) dövizlerdir. Bir bölümü başkalarına ait (kredi olarak, emanet olarak bankaya verilen) fakat Merkez Bankası’nın serbestçe kullanabileceği dövizlerdir. Bankanın toplam döviz varlıklarından döviz yükümlülükleri çıkınca kalan döviz Merkez Bankası’nın Net Döviz Pozisyonu’dur.
30.9.2011 itibariyle Merkez Bankası’nın brüt rezervi 87.3 milyar dolar, net döviz pozisyonu 52.9 milyar dolardır.
Merkez Bankalarının tutması gereken rezerv miktarına büyüklüğü konusunda çeşitli çalışmalar vardır. IMF tarafından ülke rezervinin yeterliliği için kullanılan yaklaşımda, döviz rezervlerinin asgari üç aylık ithalat tutarını karşılaması gerekliliği kabul görmektedir. İthalat üzerine yapılmış çalışmalarda, rezervlerin dört ila altı aylık ithalat tutarını karşılaması gerektiği ileri sürülmektedir.
Sınırda ama şimdilik yeterli…
Bizim brüt rezervimiz 4 aylık ithalatı net döviz pozisyonunuz 2.5 aylık ithalatı karşılayacak büyüklüktedir.
Kısa vadeli borçlara oranla rezerv yeterliliğini değerlendiren yaklaşımda ise, döviz rezervlerinin kısa vadeli dış borçlara oranının en az 1 olması arzu edilmektedir.
Devamı için tıklayın.