Berkay Ören – 05.01.2016
Küresel piyasalar, jeopolitik risklerin artması ve global üretimdeki yavaşlama ile 2016 yılına zayıflayarak başlangıç yaptı. Suudi Arabistan Şii din adamı ile birlikte 47 kişiyi idam etmesi, Dünya’nın en büyük Petrol üreticilerinden Suudi Arabistan ve İran arasında ciddi bir gerilim başlatan gelişme oldu. Yaşanan bu olay sonrasında Tahran’daki Suudi Arabistan büyükelçiliğinin saldırıya uğraması ve sonrasında iki ülke arasında diplomatik ilişkiler kesilmesi gerilimi artırdı. Yaşanan bu durumun etkisi ile Brent Petrol 38.50, Ham Petrol ise 38.30 seviyelerine yükseldi. Ancak, yukarı yönlü hareketlerin yetersiz kalması sonrasında karlarının bir kısmını geri verdiler. OPEC’in en büyük ve beşinci üreticisi konumunda olan Suudi Arabistan ve İran arasında yaşanan bu tansiyon enerji piyasaları açısından yeni yılın ilk ve en büyük gelişmesi oldu.
Ancak, yaşanan bu gerginliğin petrol fiyatlarında daha fazla yükseliş yaratmasını beklemek yanlış olur. Bunun en önemli nedeni ise aşırı miktarda olan küresel stoklar olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca, İran ve Suudi Arabistan arasında gerginliğin tırmanması halinde, batılı güçler büyük bir ihtimalle bu duruma müdahale edecektir. Küresel arz fazlası ve ABD’nin kaya petrol üretimi ile Dünya petrol üretimine katkısı sayesinde Ortadoğu’da çıkan Jeopolitik risklerin fiyatları ciddi miktarda etkileme olasılığı azaldığını söyleyebiliriz. Dünya’nın en büyük iki petrol üretici konumunda olan Çin ve ABD’de yaşanacak makroekonomik gelişmeler petrol fiyatları üzerinde 2016 yılında daha fazla etki yaratacağı gözüküyor. Suudi Arabistan ve İran’ın petrol üretiminde kesintiye gitmeleri eski yıllara göre artık kolay gözükmüyor. Suudi Arabistan İran ile yaşanabilecek herhangi ciddi bir olaya rağmen pazar payını korumak için petrol üretiminde kesintiye gitmekten kaçınacaktır. İran’ın son dönemlerde, yasakların kalkmasının ardından üretim kapasitelerini artıracağını açıklamalarını unutmamakta fayda var. Böyle bir durumda petrol fiyatlarının yukarı yönde sert hareketlerinin daha zayıf bir ihtimal olacağı akılda bulundurulmalıdır.
Petrol Fiyat’larında Çin’in Etkisi
Enerji piyasaları 2016 yılına Suudi Arabistan ve İran arasındaki kaygıların etkisi ile girerken, talep tarafında ise riskler hareketliliğini korumaya devam ediyor. 2016 yılında talep yönlü riski destekleyen en büyük tehdit büyük bir ihtimal gene Çin olacaktır. Yılın ilk gününde Aralık Ayı Çin PMI verisi 48.2 açıklandı. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi Çin PMI verisi 2015 yılında genel olarak 50’nin altında seyretti. Çin PMI’ın 50 seviyesinin altında seyretmesinin en büyük nedeni Çin şirketlerindeki üretimin zayıflaması oldu. Çin şirketlerinin üretimi azaltması ise ihracatın gerilemesine neden oldu. Buna ek olarak, Çin ekonomisinin büyüyememesinin sebebinin ise yaşanan zayıf ihracat olduğunu söyleyebiliriz. Çin’de üretimin yavaşlaması ayrıca Çin ithalatının da yavaşlamasını tetikledi. Bunun sonucunda, Çin’in diğer ülkelerin mallarına ilişkin talep zayıflığı ise küresel durgunluğa katkıda bulundu. Çin yıllardır Dünya’daki ihracat konumunu koruyabilmek için Yuan’ın değerini düşük tutuyor. 2015 yılında Yuan’ı devalüe etmesinin ardından USDCNH yukarı yönlü sert hareket gerçekleştirirken WTI’da ise sert zayıflama görülmüştü. 2016 yılında Çin Yuan’ı tekrar devalüe ederse petrol fiyatlarının zayıflamaya devam etme ihtimali artacaktır. Petrol fiyatlarının değer kaybetmeye devam etmesi halinde ise OPEC ülkelerinin Dolar rezervlerinde azalma yaşanacaktır. Çin ekonomisinin yavaşlaması durumunda USDCNH paritesinde 120 seviyeleri hedeflenirken, WTI’da 30.00 Dolar altı beklenebilir. OPEC ülkelerinin bu gelişmelerin etkisinde 2016 yılında ciddi problemlerle karşılaşma ihtimali olabilir.
BRENT PETROL
Yeni haftaya alıcılı başlangıç yapan Brent Petrol geri çekilse bile Suudi Arabistan ve İran arasında yaşanan gerginlik ile 39.00 seviyelerine kadar yükseliş gerçekleştirdi. Ancak, yukarı yönlü hareketlenmenin yetersiz kalması sonrasında karlarının bir kısmını geri vererek 36.70 desteğini çalıştırdı. Brent Petrol fiyatlarının zayıflamaya devam etmesi durumunda 36.00 ve 35.40 destekleri takip edilmelidir. Satış baskısının devamında 34.20 seviyesine kadar geri çekilme beklenebilir. Jeopolitik risklerin etkisi ile Brent Petrol’ün yönünü yukarı çevirmesi halinde 36.70 ve 38.50 dirençlerinin çalışması beklenebilir. Yukarı yönlü hareketin devamında ise 39.90 direnci hedeflenebilir.
Destekler: 36.00, 35.40, 34.20
Dirençler: 36.70, 38.50, 39.90
HAM PETROL
Yeni yıla Suudi Arabistan ve İran ile yaşanan gerginlik yukarı yönlü gapli başlangıç Ham Petrol ilk etapta 36.80 seviyelerine kadar geri çekildi. Ancak WTI karlarının bir kısmını geri vererek 36.30 destek seviyesini çalıştırdı. Ham Petrol yönünü yukarı çevirmesi halinde 37.50 ve 38.00 seviyeleri takip edilmelidir. Bu seviyelerin üzerinde kalıcılık sağlanması halinde 40.10 direnci hedeflenebilir. Satış baskısı yaşanması halinde 35.75 desteği önemlidir. Satışların derinleşmesi halinde 35.10 ve 34.00 seviyeleri takip edilmelidir. Bu hafta ABD’den gelecek stok verileri Ham Petrol’de yön belirleyici olacaktır. Ayrıca ABD FOMC tutanakları ve ABD tarım dışı istihdam değişimi enerji piyasalarında önemle takip edilecektir. OPEC’in en büyük petrol üreticisi konumunda olan Suudi Arabistan ile beşinci sırada bulunan İran arasında yaşanan bu gelişmenin şiddetini artırması durumunda kısa pozisyonlarda azalma görülebilir.
Destekler: 35.75, 35.10, 34.00
Dirençler: 37.50, 38.00, 40.10
DOĞAL GAZ
Yeni yılının ilk işlem gününe satıcılı başlangıç yapan Doğal Gaz, 2.235 seviyelerine kadar geri çekildi. Satış baskısının yetersiz kalması sonrasında yönünü tekrar yukarı çevirerek 2.360 direncini çalıştırdı. Ancak, yukarı yönlü hareketine devam edemeyen Doğal Gaz karlarının bir kısmını geri vererek 2.280 çevresinde dengelendi. Yukarı yönde potansiyel yakalaması durumunda 2.320 ve 2.350 seviyeleri kademeli olarak test edilebilir. Bu hareketin devamında ise 2.430 direnci hedeflenebilir. Geri çekilmelerde 2.240 ve 2.200 seviyesi takip edilmelidir. Bu seviyelerin altında kalınması durumunda 2.140 desteğine kadar geri çekilme beklenebilir.
Destekler: 2.240, 2.200, 2.140
Dirençler: 2.320, 2.350, 2.430
Berkay Ören
Venbey Yatırım Araştırma Uzmanı