Brent petrol: Zemin sağlam ise, piyasa da öyledir
Piyasa oluşumu zeminden başlar. Zemin veya temel zamanla kuvvetlenir ya da gevşer. Kaygan temel üzerine inşa edilen piyasa açıktır ki bir süre sonra “aşırı yüklenme” durumu yaşar ve aşırılığın bir kısmını geri verir. Aşırı değerlenme halinden çıkmak için gerekeni yapar. Aşırı yüklenmeyi bir değerleme ölçüsü olarak gördüğümüzde inşa edilecek piyasanın geleceğiyle ilgili “değerleme kuralları” üretmek de kolay olmaktadır. Kolaylık, tariflerde tutarlılık sağlar. Herkesin aynı dilden konuşabileceği iletişim kanalları oluşmaya başlar. Sonucu olarak da kanalın tasarımından, dilin güzelleştirilmesine, sadeleştirilmesine dek gidecek farklı bakışlar içinde olmaya başlanır. Derinlere inildikçe, yapılan işin sanatsal tarifi de belirginleşir. Petrol piyasası tarihsel hikayesi üzerinden bu şekilde bir yapı oluşturmaya başladı: zemin-altyapı-üstyapı şeklinde üçlü katman olarak görebiliriz. Önceki yazılarda belirttiğimiz aşırı değerleme durumunu yapıda aşırı yüklenme olarak düşünürsek: zemin sağlam olduğu ve eşik altı yapı oluşumu altında olmaya başladığımız son aylarda “aşırı yüklenme” halinden bahsedemeyiz. Zeminin zamanla artan sağlamlığını göz önüne alırsak tekrar 150 $ seviyelerini bekleyebiliriz.
Kantitatif model mantığı: Adım hesabı, vade hesabıdır
Miktarlara dayalı hesaplamalara girince, vade hesaplarını da belirgin, sayısal ölçülerle ifade etmek mümkün olabiliyor. Buna göre 40-50 adım bandını vade olarak görebiliriz: 40-50 saat, gün, hafta, ay, 3 ay, yıl. Bu hesapla ilerleyince, kurumsal değişken vade süresi “taraflarca kabul edilebilir” iletişim diline bağlanabilmektedir. Bu ilişki üzerinden gitmek belirsizlikleri önemli ölçüde azaltacaktır.
Bakış ufku: 40 ay – 50 ay
Buna göre tarihsel hikaye ana dalgalar halinde ilerlerken, geleceğin inşasına yarayan zemin hareketlerinin gücü de belirginleşmeye başlıyor: zaman etkisini, zemin kalitesinin oluşumunda son derece önemli görmekteyiz. Hatta zemin – zaman ses benzerliğini de akılda tutabiliriz.
Zamanla oluşan zemin kalitesiyle, aşırı yüklenme (değerlenme) bağımsız olgulardır. Petro piyasası için zemin kalitesi son 12 ayda “belirgin ölçüde” artmıştır. 40-50 ay bakış ufku için ihmal edilemez faktördür: çünkü mevcut kalitenin üzerine binmekte olan değerden bahsediyoruz.
Diğer bağımsız olgu olan aşırı yüklenme (değerlenme) haline bakarsak: yine son 12 ay üzerinden gidersek yük azalmaya başlamıştır. Azalan yük, kritik eşik değere göre piyasayı “hafifçe ucuz” hale getirmiştir.
Zemin sağlamlığıyla beraber düşünürsek: çarpımsal etki “aşırı ucuz” piyasa oluşumuna gittiğimizi göstermektedir. Piyasanın “aşırı değerlenme – yüklenme” haline yönelik hesaplamalar simülasyon (benzetim) konusudur.