Orta Vadeli Program Değerlendirmesi
Yapılan orta vadeli program açıklamalarında önümüzdeki üç yılın yol haritası belirlendi.
OVP’de 2024 yılı büyüme beklentisi yüzde 4’ten yüzde 3,5’e düşürüldü. 2024 yılı için enflasyon beklentisi yüzde 33’ten yüzde 41,5’e yükseltildi.
Toplantıda geçtiğimiz yıl değerlendirilirken temel makroekonomik göstergelerdeki öngörü ve hedefler önemli oranda gerçekleşmiş olduğu mevcut tahminlerin de büyük oranda geçerliliğini koruduğu söylendi. Alınan önlemler sayesinde ekonomik büyümenin daha dengeli bir şekilde gerçekleştiği, enflasyonda geçiş döneminin tamamlanıp dezenflasyon sürecinin başladığı ve işsizlik oranında önemli ölçüde gerileme olduğu vurgulandı.
Diğer yandan, Türk Lirasına artan güvenin artması ve TL mevduatlarının toplam mevduatlar içindeki oranının belirgin bir şekilde artması konusu üzerinde duruldu. Aynı dönemde, yabancı para mevduatlarının payı ise Ocak 2023’te yüzde 44,4 seviyesinde iken, Ağustos 2024’te yüzde 36,3 seviyesine gerilemişti. Ayrıca rezervlerdeki 52 milyar dolarlık artışın, ekonomide dış şoklara karşı dayanıklılığı önemli ölçüde artırdığı belirtildi.
2025-2027 dönemi Programının temel amacı ise enflasyonun kademeli olarak tek haneli seviyelere düşürülmesi, ülkenin büyüme potansiyelinin dezenflasyon süreciyle uyumlu şekilde yükseltilmesi, yapısal reformlarla verimliliğe dayalı yatırım, istihdam, üretim ve ihracatın artırılması ve sağlanacak refah artışıyla gelirin toplumumuzun tüm kesimlerine daha adil bir şekilde dağıtılması olarak ifade edildi.
Hedeflerde ise merkezde; makroekonomik ve finansal istikrarın kalıcı hale getirilmesi, Ar-Ge ve yenilikçilik kapasitesinin geliştirilmesi, yeşil ve dijital ekonomiye geçişe yönelik teknolojik dönüşümün sağlanması, beşeri sermayenin güçlendirilmesi ve işgücü piyasasının etkinleştirilmesi, iş gücünün niteliğini artırmayı ve istihdam oranlarını yükseltme konuları öne çıktı. Eğitim ve beceri geliştirme programlarına yatırım yapılacağı böylece işgücünde geleceğin ihtiyaçları için zemin hazırlanacağı konuşuldu.
Küresel hasıla projeksiyonlarına bakıldığında, dünya ekonomisinin 2023 yılında yüzde 3,3 oranında büyüdüğünü ve 2024 yılında büyüme hızının biraz yavaşlayarak yüzde 3,2 seviyesine gerilediği göz önünde bulundurularak, 2025-2027 yılları arasında ise küresel büyüme oranının yüzde 3,1 ila yüzde 3,3 arasında yatay seyretmesi beklentiler arasında. Bu durum, küresel ekonomik aktivitenin, özellikle gelişmiş ülkelerdeki yavaşlamaların etkisiyle, sabit bir büyüme patikasında ilerleyeceğini göstermektedir. Emtia piyasasında 2020 pandemisi ile başlayan dalgalanmaların 2023 döneminde dengelenmesi, 2024-2025 yılı tahminleri açısından daha ılımlı ve sakin beklentileri mevcut hale getirdi.
Pandemi sonrası toparlanmanın etkilerini ve Türkiye ekonomisinin direncini yansıtan 2023 Gayri Safi Yurt İçi Hasıla büyümesi, yüzde 5,1 olarak gerçekleşmişti. Bu çerçevede, 2024 yılında bölgemizde artan jeopolitik gerilimlerin de etkisiyle, büyüme oranının yüzde 3,5 oranında gerçekleşmesi beklendiği açıklandı. Önceki OVP’ye göre yüzde 0,5’lik bir aşağı yönlü revizyon söz konusu. 2025 yılında, büyüme oranının toparlanarak yüzde 4,0 seviyesine ulaşması hedeflenmekte, 2026 ve 2027 yıllarında ise büyüme oranlarının sırasıyla yüzde 4,5 ve yüzde 5,0 seviyelerine çıkması planlanmaktadır. Bu hedefler, ekonominin potansiyel büyüme kapasitesine ulaşmasını ve uzun vadede istikrarlı bir büyüme eğilimi yakalamasını amaçlamaktadır.
Programın en temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır.2023 yılında, küresel tedarik zinciri sorunları, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ve iç talep koşulları dahil pek çok olumsuz gelişmenin etkisiyle, enflasyon oranı yüzde 64,8 seviyesinde gerçekleşmiştir. Uygulamaya konulan sıkı para ve maliye politikalarıyla 2024 yılı için enflasyon oranının yüzde 41,5’e gerileyerek, enflasyonla mücadelede önemli bir mesafe kat edilmesi beklenmektedir. 2025 yılı itibarıyla, enflasyon oranının daha da gerileyerek yüzde 17,5 seviyesine inmesi hedeflenmektedir. Bu dönemde, ekonominin dengelenmesi ve para politikalarının istikrarlı bir şekilde uygulanması, enflasyonun tek hanelere inmesinde kritik rol oynayacaktır. 2026 yılına geldiğimizde, enflasyonun yüzde 9,7 ile tek haneli seviyelere gerilemesi ve 2027 yılında yüzde 7,0’ye gerilemesi öngörülmektedir.