Mahfi Eğilmez – 16.02.2015
Gelir dağılımı, bir ekonomide yaratılan gelirin o ekonomideki kişiler, gruplar, bölgeler arasında nasıl paylaşıldığını ortaya koyan göstergedir. İnsanların yaşamlarını sürdürebilmek için üretim sürecine katılarak üretimde bulunmaları karşılığında o üretimden aldıkları pay onların gelirini oluşturur. Gelir dağılımı, üretimden alınan bu payların dağılımının eşitliğinin derecesiyle ilgilenir.
Gelir dağılımı, çeşitli sınıflandırmalara göre ölçülebilir. Bunların içinde en çok ilgi çekeni kişisel gelir dağılımı ve fonksiyonel gelir dağılımıdır. Kişilerin üretime hangi sıfatla katıldıklarına bakılmaksızın gelirin kişiler arasında nasıl paylaşıldığına bakılacak şekilde bir ölçümleme yapılmışsa bu, kişisel gelir dağılımını gösterir. Kişilerin üretimdeki fonksiyonlarına bakarak bir ölçümleme yapmışsak bunun sonuçları bize fonksiyonel gelir dağılımını verir.
Bir kez daha tekrarlamak gerekirse fonksiyonel gelir dağılımında kişiler temsil ettikleri üretim faktörlerine göre sınıflandırılır ve emeğin, sermayenin, toprağın ve girişimcinin aldıkları paylara göre gelir dağılımı ölçülür.
Türkiye’de fonksiyonel geir dağılımını görebilmek için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan 2013 yılı fonksiyonel gelir dağılımı araştırmasının sonuçlarını bir tablo halinde verelim (kaynak: TÜİK, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1011)
| Üretim Faktörü | Üretimden Aldığı Gelirin Cinsi | Üretimden Aldığı Pay (%) |
| Emek (İşgücü) | Ücret | 51,5 |
| Girişimci | Kar | 19,6 |
| Toprak | Rant | 3,3 |
| Sermaye | Faiz | 3,1 |
| Diğer | Emekli aylıkları, sosyal transferler, diğerleri | 22,5 |
| Toplam | 100 |
Bu tabloya göre Türkiye’de üretimden en büyük payı yüzde 51,5 ile emek (ücret, maaş, yevmiye gelirleri adları altında), ikinci en büyük payı yüzde 19,6 ile girişimci (kâr ve benzerleri adı altında) almaktadır. Üretimden en düşük payları alan üretim faktörleri ise yüzde 3,1 ile faiz geliri elde eden sermaye sahipleri ve yüzde 3,3 pay elde eden toprak (doğal kaynaklar) sahipleridir.
Tabloda, Diğer başlığı altında yer alan ve bütün grupları ilgilendiren emekli aylıkları, sosyal transferler ve diğerlerini gruplara dağıtırsak, emeğin aldığı payın daha da yükseldiğini görebiliriz.
Tuhaf ama gerçek: Hakkında kıyametler koparılan faizin milli gelirden aldığı pay budur.