VIX korku endeksi: yapısal yükseliş yılları mı geliyor?
VIX korku endeksi belki de psikolojik tabloyu en iyi şekilde ifade eden göstergedir: her tür hesaplamanın getirdiği problemi tablolaştırmaktadır. Aslında kısa dönem bakanlara karşı uzun dönem bakanların mücadelesi olarak da görülebilir. Tarihsel olarak problem yaşamamış nesillerin, her tür krizden “öğrenmiş” olarak çıkanlara karşı mücadelesi olarak kendini ifade etmeye devam ediyor. Yaklaşık 40 yıllık hikaye üzerinden bakarsak: gelecek yılların problemini zirvelerin tekrarlanma riski üzerinden şekilleneceğini düşünebiliriz.
Sadece istatistiki ölçüm sonucu olarak görmemek üzerine geliştirilebilecek hikayeler vardır: farklı emtialar ile ilişkilendirildiğinde bazen tam olarak bazen de gecikmeyle farklı anlatımlar göstermektedir. Gelecekteki dalgalanmaları gösterecek olsa da, düşük dalgalanma veya yüksek değer halleri de farklı anlatımlar taşır.
Yaklaşım: Simetri mücadelesi
İma edilen dalgalanmayı ne kadar hızlı veya yavaş gösterdiği üzerine gelecek modelleri kurulabilir. Bizim yaklaşımımız simetri üzerine kurulmaktadır: Kısa dönem hafıza yeni bir şey isterken, uzun dönem hafıza eski yıllara göre hareket eder. İki tarafın da her dönem mücadelesi olduğuna göre aslında sürekli tekrarlanan şablondan bahsetmekteyiz.
Oransal ifade edecek olursak: uzun dönem hafıza etkisi yüksektir ve geleceği %72 oranında etkilemektedir. Kısa dönem geçmiş ise %28 oranında geleceği etkiler. O halde dünü değil, aylar öncesine bakarak geleceği okumak gerekir.
Tarihsel süreç: 2008 öncesi kök sebep verileri taşır
Geçmiş 35 – 36 seneye bakarak geleceğin neye benzeyeceğini anlayabiliriz. Yukarıda belirttiğimiz simetri modeli gereği de ilk 18 yıl, 2025 sonrasını anlamak için baskın belirleyici olmaktadır. Öncelikle bu dönemi iyi okumak gereklidir. Asya krizi (1994) öncesine gidersek, okumayı daha huzurlu yapabiliriz.
Bu 18 yıl verilerine bakarsak: 9-12 bandının görünme sıklığı, 39 -42 bandına göre daha fazladır ve ciddi baskındır. O halde göstergeyi tek ölçü üzerinden kurabiliriz: (39 üstü görülme sıklığı) / (12 altı görülme sıklığı) oranı ne yöne eviriliyor olacaktır?
Gelecek yıllar: Üst band geçmişe göre daha sık görülebilir
– korkunun sessiz bileşkesi vix endeksi geçmişe göre daha net yol çizmiş olabilir
– 36 yılın ilk yarısı geleceği % 72 oranında şekillendirecektir (model gereği)
– çeyrekler bazında görüntü daha net: sessizlik halleri uzak geçmişte daha belirgindi
– bu sessizliğin birikimini bozan istikrarsızlık son 18 yıl üzerinden gelmektedir
– kaotik ortam endeksi yukarılara taşımaktadır.
