Cem Şengezer – 15.12.2018
Borsa’da düşüş devam ediyor: model gereği beklentimizi doğrulayan gerçekleşmeler oluyor. Modelin önemi gerçekleşmenin önünde olmaktan geçiyor. Yani iyiyle daha iyi arasındaki kriter bu olmalıdır.
Bir model kurarken, bazı varsayımlardan hareket edilir. Düşünme şeklini belirleyen bu varsayımları test ederek, bakışı güçlendirmeye çalışırız. Endeks 100.000 üstünü deneyip düşerken de test edilebilecek yaklaşımı, geçmiş ile de kuvvetlendirebiliriz.
Hızlı yükselişin belirgin düşüş ile devam etmesini gerektiren gelişmeler oluşmuştu: 75.000 seviyelerini, aylık bazda uzun süre gezen endeks kopma sürecini başlattığında hareketin geometrik yapısı, gelecek için önemli ipuçları vermişti.
Buna göre ümide kapılmak veya beklentisiz kalmak arasındaki eğilimin yönü için fikir sahibi olunabilecekti. Piyasada oluşacak gerçekler de eğilimden etkilenecekti. Zaten verilere yansıyan gerçekler de bunu ifade etmiş oluyor.
Aylık bazda değerlendirildiğinde, borsa endeksi için sinir uçlarını belli ortalamaya göre hareket ile de belirleyebiliriz. Bu bakışa göre 2003, 2009, 20016 son derece önemli olmuştur. Ortalamaya yaklaşan endeks değeri sinir uçlarından gelen tepki gibi hızlı yükselişe geçmişti.
Büyük paranın tekrar piyasaya girmesi için bu gözlemi gelecek yıllar için de sürdürebiliriz. Yılın son ayında giderek düşen işlem hacmini endeks için yaratılamayan kıvılcım ile birleştirmek gerekir. Halen temmuz-ağustos canlılığından uzağız: işlem hacmi o dönemin %35 seviyelerindedir. O seviyeler geçilir mi ? Cevabı sinir uçlarından gelen tepki verecektir.
Yıl biterken, haftalık bazda işlem hacminde de görülen azalmayı da buna bağlayabiliriz.
Ağustos 2018, ekim 2018: bu ayların %20 işlem gününde 90.000 altı görüldü. Kasım ve aralıkta azalmış işlem hacmiyle görülmemiş olması tedirgin edici olmalıdır.
Buna göre;
Altı aylık ortalamayı referans noktası olarak alabiliriz. Geçmiş yıllarda buna yakınlığı belirleyici olarak görebilmiştik. Tersi olarak uzak değerlerde olunması, pahalı görüntüyü oluşturmakta idi. Son durumda tekrar bu seviyelere yaklaşılmasını ve 75.000 seviyesini beklenti içine almayı sürdürebiliriz. Endeks 100.000 üzerine yükselsin ümidi için öncelikle bu yakınsamayı sağlayacak aşağı yönlü “ses getirecek” kırılımı bekleyebiliriz.
Dövizdeki hareketlenme avantajı gereği ihracat odaklı uygulanabilir reçete yazısı:
http://www.ekonomist.com.tr/kapak-konusu/ihracati-artirma-yollari.html