Mahfi Eğilmez – 26.04.2013
Türkiye IMF ilişkileri
Üyelik tarihimiz: 11 Mart 1947
Kotamız: 1.455,8 milyon SDR (yaklaşık 2.184 milyon USD)
Bugüne kadar yaptığımız stand by düzenlemesi sayısı: 19
Bugüne kadar IMF’den kullandığımız destek tutarı: Yaklaşık 50 milyar dolar (Bu konuda ayrıntıları merak edenler için bu blogdaki yazım: http://www.mahfiegilmez.com/2012/06/imf-hakkndaki-sehir-efsaneleri.html.)
Kalan borcumuz (2008 tarihli 19. Stand by düzenlemesinden) 282,10 milyon SDR (yaklaşık 423 milyon USD)
Kalan borcumuzun ödenme tarihi: 14 Mayıs 2013
Son 3 Stand by düzenlemesi (1 SDR = 1,5 USD.)
|
Onay Tarihi
|
Bitiş Tarihi
|
Onaylanan Tutar (milyon SDR)
|
Kullanılan Tutar (milyon SDR)
|
Kullanılan Tutar (milyon USD)
|
|
22.12.1999
|
04.02.2022
|
15.038
|
11.739
|
17.609
|
|
04.02.2002
|
03.02.2005
|
12.821
|
11.914
|
17.871
|
|
11.05.2005
|
10.05.2008
|
6.662
|
6.662
|
9.993
|
|
Toplam
|
34.521
|
30.315
|
45.473
|
Türkiye1960 yılından bugüne kadar IMF ile 19 stand by düzenlemesi içine girmiş, toplamda yaklaşık 50 milyar dolarlık destek kullanmıştır. Bu 50 milyar dolarlık desteğin yaklaşık 45,5 milyar doları son 13 yıl içinde kullanılmıştır. Yani Türkiye’nin IMF’den 2000 – 2008 tarihleri arasında yaptığı kullanım 1960 – 2013 tarihleri arasındaki kullanımının yaklaşık % 90’ıdır.
Bundan Sonra İlişkiler Nasıl Olacak?
Türkiye, IMF’nin 188 üyesinden birisidir. IMF’de sermaye anlamına gelen kotaların toplamı 238,1 milyar SDR’dir (yaklaşık 357 milyar USD.) Türkiye’nin 1.455,8 milyon SDR’lik kotası toplam kotaların yüzde 0,61’ini oluşturmaktadır. Bu oran aynı zamanda Türkiye’nin IMF’deki oy oranıdır.
IMF, üye ülkelerden istatistikleri düzenli olarak alır ve yılda bir kez bir uzmanlar kurulu ile üye ülkeyi ziyaret ederek görüş alış verişinde bulunur ve o ülkenin ekonomik durumu hakkında bir rapor yazar. Bu raporda üye ülkenin ekonomisinin değerlendirilmesinin yanı sıra ülkeye önerilerde bulunur. Bu, IMF’nin anasözleşmesinin 4. maddesinde yer alan konsültasyon raporu yazmanın gereğidir. IMF, bu işlemi bütün üye ülkelerde yapar.
Ayrıca Türkiye IMF üyesi olarak yılda iki kez IMF Guvernörler Kurulu toplantısına katılmaya devam edecek (Türkiye’nin IMF nezdindeki Guvernörü Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Guvernör Vekili de TCMB Başkanı Erdem Başçı’dır) bu toplantılarda görüşlerini belirtecektir. Türkiye, IMF’de Belçikalı İcra Direktörünün başkanlık ettiği bir grup içinde yer almaktadır. İcra Direktörlüğü kadrosunda Türk asistanlar da bulunmaktadır. Belçikalı İcra Direktörü, IMF’nin İcra Direktörleri Kurulu (IMF’nin yönetim kurulu gibi düşünülebilir) toplantılarında bizim de görüşlerimizi dile getirmektedir.
Türkiye, IMF’den son kullandığı stand by düzenlemesi desteğinin son taksitini 14 Mayıs’ta ödedikten sonra IMF ile ilişkileri bu şekilde yürüyecektir.
IMF’nin Geleceğine Dönük Çalışmalar ve Türkiye
IMF’de kotalarla ve ülkelerim temsiliyle ilgili yeni çalışmalar sürmektedir. Teklifler çerçevesinde karar alınırsa G 20 ülkeleri IMF’de de en yüksek kotalara sahip ve en yüksek temsile sahip ülkeler konumuna gelecektir. Eğer gelişmeler bu yönde gerçekleşirse Türkiye IMF’de en yüksek kotaya ve oy gücüne sahip 20. ülke konumuna yükselecektir. Bu değişikliklerle Türkiye’nin kendi İcra Direktörüne ya daimi olarak ya da başka ülkelerle dönüşümlü olarak sahip olması olasılığı vardır. Eğer bu gerçekleşirse IMF’deki temsilimiz daha üst düzeye çıkmış olacaktır.
Bir yandan IMF’ye borcumuzu bitirmeyi IMF’yi denize dökmekle bir tutmak, bir yandan da IMF’de daha yüksek düzeyde temsil edilmeyi istemek de neyin nesidir derseniz bunun Türklere mahsus yüzlerce çelişkiden birisi olduğunu söyleyebilirim.