Mahfi Eğilmez – 01.05.2015
Yapılan anketlere verilen yanıtlar, Türk insanının seçimlerde oy kullanırken daha çok ekonomik koşulları dikkate alarak tavır belirlediğini gösteriyor. Bir ekonomide büyüme oranının; talep, satış, işsizlik oranı, enflasyon gibi toplumun refahını en fazla etkileyen ekonomik göstergelerdeki değişimlerin tümünü topluca temsil eden gösterge olduğu kanısındayım. Yani büyüme oranı bir ekonominin performansını ölçmenin en basit göstergesi olarak alınabilecek bir gösterge. Buradan hareketle büyüme oranındaki değişimin iktidarın oy oranı için bir ipucu olduğu kanısını taşıyorum. Bu hipotezimin test sonuçlarını daha önceki seçimlerden sonra da birkaç kez yayınlamıştım. Bu kez hipotezimin öngörülerini seçimden önce yayınlayarak aynı zamanda bir tahmin olarak da ilginize sunmuş oluyorum.
Aşağıdaki tabloda 2002 genel seçimlerinden başlayarak bugüne kadar yapılan genel ve yerel seçimlerde iktidar partisinin aldığı oy oranları ve bu seçimlerin öncesindeki üç çeyreğin büyüme oranları ortalaması yer alıyor (Yerel seçimlerin sonuçlarını da genel seçimlerle aynı kapsamda olması için yerel seçimlerdeki meclis üyeliği oyları dikkate alınmıştır.)
| 2002 Genel | 2004 Yerel | 2007 Genel | 2009 Yerel | 2011 Genel | 2014 Yerel | 2015 Genel | |
| Oy Oranı (%) | 34,4 | 41,7 | 46,6 | 38,8 | 49,9 | 44,1 | ? |
| Büyüme (%) | 4,3 | 6,5 | 5,9 | -6,9 | 10,3 | 4,5 | 2,1 |
İki seri arasındaki korelasyon katsayısı: Korelasyon katsayısı iki değişken arasındaki ilişkinin derecesini ölçmeye yarayan istatistiksel bir katsayı. 2001 yılı seçimlerini dikkate almazsak (çünkü oradaki büyüme oranı seçimi kaybedenlere aittir, ayrıca o seçim 2001 krizi sonrasında yapılan ilk seçim olduğu için büyüme oranlarından başka birçok faktörün çok daha fazla etkisinde kalmıştır) seçimlerde iktidar partisinin aldığı oy oranıyla seçim öncesi üç çeyreğin ortalama büyüme oranı arasındaki korelasyon katsayısı 0,83 çıkıyor. Bu, bu iki değişken arasında çok yüksek bir pozitif ilişki olduğunu gösteriyor. (Korelasyon katsayısı 0 ile 1 arasında değişir. Katsayı 1’e ne kadar yakınsa iki değişken arasındaki ilişik o kadar yüksek demektir. Bununla birlikte burada elde mevcut seriyi kullanmak zorunda kaldığımızı korelasyon hesabında daha uzun serilerin esas alınması gerektiğini de gözden kaçırmamakta yarar var.)
Şimdi bu tabloyu grafik haline dönüştürelim. Grafikteki noktalı çizgiye kadar olan bölüm (yani 2015 genel seçimleri dışında kalan bölüm) gerçekleşmiş sonuçları ve ilişkileri gösteriyor. 2015 seçimlerine esas aldığım büyüme oranı benim 2015’in ilk iki çeyreğine ilişkin tahminimi içinde barındırıyor. Eğer böyle olursa Haziran 2015 seçimlerinde iktidar partisinin oy oranı yüzde 40 dolayında gerçekleşecek gibi görünüyor (+/- 2 puan.)
Bir kez daha belirtmemde yarar var: Bu bir denemedir. Buradan giderek yapılacak farklı hesaplamalar doğru sonuçlar vermeyebilir. Bu denemenin amacı iktidar partisinin oy oranını ölçmek ve ona göre sonuçlar çıkarmak değildir. Bu denemenin amacı; ekonomik büyümenin Türk seçmeni üzerindeki etkisini ölçmek ve büyüme ile oy oranı arasındaki ilişkinin önemini vurgulamaktan ibarettir.
Notlar:
(1) Bu çalışma bir anket çalışması değil sadece iki değişken arasındaki ilişki olduğunu öne süren bir hipotezin test edilmesine yönelik bir denemedir. Büyüme oranıyla iktidardaki partinin oy oranı ilişkisini karşılaştırmayı amaçlayan bir deneme olduğu için diğer partilerin ne kadar oy alacağı gibi konulara yanıt verecek bir çalışma değildir.
(2) Daha önceki seçimlerle ilgili olarak benzer şekilde yaptığım denemede kullandığım ölçüm yöntemini daha sofistike hale getirdiğim için o denemelerle bu deneme arasında bazı farklar bulunmaktadır. Dolayısıyla bu deneme ile eskilerin karşılaştırılması doğru sonuçlar vermez.
Yöntem ve Hesaplamaya İlişkin Açıklamalar:
(1) Bu karşılaştırmada kullanılan büyüme oranları seçimden önceki üç çeyreğin büyüme oranları ortalamasıdır. Eğer seçim bir çeyreğin son dönemine denk gelmişse o çeyrek de hesaba katılmıştır.
(2) 2015 Haziran genel seçiminde 2015 yılının ilk iki çeyreğine ilişkin büyüme oranları henüz açıklanmamış olacak olsa da bu iki çeyreğin büyüme oranının (2) numaralı notta açıkladığım gibi seçimi etkileyeceğini, o nedenle bunların hesaba katılmasının doğru olacağını düşünüyorum. Bu durumda bu iki çeyrek dönem için büyüme tahmini yapmak gerekiyor. 2015 yılının ilk çeyrek büyümesinin yüzde 1,5, ikinci çeyrek büyümesinin yüzde 2,1 olacağını tahmin ediyorum. Bunlara 2014’ün son çeyrek büyümesini (yüzde 2,6) ekler de bu dönemin ortalamasını alırsak karşımıza seçim öncesi için yüzde 2,1’lik bir ortalama çıkıyor. Hesaplama yaparken bunu esas aldım.
Bu yazıyı kullanacak olanlara açıklama:
Blogdaki diğer yazılarım gibi bu hipotezime ilişkin yazımın da yazar adı ve kaynak gösterilmek koşuluyla kullanılması serbesttir.