GTS’ye göre ihracatımız Mayıs ayında, bir önceki aya göre yüzde 10,84 artarken, geçen yılın aynı ayına kıyasla % 40,88 oranında gerileyerek 9 milyar 964 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda çok büyük oranda olumsuz etkileyen Covid-19 salgınının ekonomik yansımalarının Mayıs ayında da sürmesi, ihracatımızı negatif yönde etkilemeye devam etmiştir.
Nitekim salgın nedeniyle başta AB ülkeleri olmak üzere, önemli ihraç ülkelerimizde yaşanan eşi görülmemiş boyuttaki pazar ve talep daralmaları ve sınırlardaki karantina önlemleri Nisan ayında olduğu gibi Mayıs ayı ihracatımızda görülen düşüşün ana nedeni olmuştur. Avro bölgesinin GSYİH’sı ilk çeyrekte % 3,8 oranında daralmış olup, bu rakam çeyreklik bazda verinin açıklandığı 1995 yılından bu yana görülen en yüksek oranlı küçülmeye tekabül etmektedir. Benzer şekilde ABD ekonomisinin de aynı dönemde beklentilerin de ötesinde % 5,0 oranında daraldığı açıklanmıştır.
Buna ilave olarak, Mayıs ayında takvim etkisinin de ihracatımızı ve dış ticaret hacmimizi olumsuz şekilde etki yaptığı görülmektedir. Nitekim 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, Ramazan Bayramı, sokağa çıkma yasakları ve hafta sonu tatilleri ile birlikte göz önünde bulundurulduğunda 2019 yılı Mayıs ayında 22 gün olan hafta içi iş günü sayısı 16 güne gerilemiştir. Buna karşılık, hafta içi çalışma günü esas alındığında Nisan ayındaki ortalama günlük ihracat rakamının Mayıs ayında % 28,8 oranında arttığı görülmektedir.
GTS’ye göre en yüksek ihracatın gerçekleştiği 2019 yılı Mayıs ayına göre düşüş gösteren ihracatımızın hem dünyada hem de ülkemizde Haziran ayı itibarı ile kademeli normalleşme adımlarıyla birlikte yeniden toparlanma sürecine girmesi beklenmektedir. Bu toparlanma sürecine, Bakanlığımızca başlatılan, sanal ticaret heyetleri ve sanal fuar organizasyonları ve destekleri gibi dijital ekonomi politikaları ve alternatif ulaşım güzergâh ve taşıma yöntemleri gibi lojistik politikalarıyla yoğun ve etkin biçimde katkı verilmeye devam edilecektir.
Diğer taraftan, Mayıs ayında ithalatımız da bir önceki yılın aynı ayına göre % 27,69 azalarak 13 milyar 406 milyon dolara gerilemiştir.
DIŞ TİCARET AÇIĞIMIZ MAYIS AYINDA 3,4 MİLYAR DOLAR OLDU
Mayıs ayında dış ticaret açığımız 3 milyar 442 milyon dolar olarak gerçekleşirken dış ticaret hacmimiz ise bir önceki yılın aynı ayına göre % 33,98 azalarak 23 milyar 370 milyon dolar olmuştur.
Ayrıca, Nisan ayında % 66,3 olan ihracatımızın ithalatı karşılama oranı ise Mayıs ayında %74,3 seviyesine yükselmiştir. Bu rakam Ocak-Mayıs döneminde ise % 74,6 olarak gerçekleşmiştir.
MAYIS AYINDA EN FAZLA İHRACATI GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ FASIL “MOTORLU KARA TAŞITLARI” OLDU
“Motorlu Kara Taşıtları” faslında ihracatımız Mayıs ayında %58,12 azalışla 1 milyar 12 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Mayıs ayında en fazla ihracat yaptığımız diğer fasıllar ise sırasıyla “Kazanlar ve Makinalar” (914 milyon dolar) ve “Kıymetli Taşlar” (569 milyon dolar) olmuştur.
Diğer taraftan, pandemi sürecinin etkisiyle Nisan ayında ihracatı ciddi oranda gerileyen lokomotif sektörlerde de Mayıs ayında toparlanma görülmeye başlanmıştır. Buna göre Nisan ayında bir önceki aya göre otomotiv sektörünün ihracatı %73,3, hazır giyim sektörünün ihracatı %56,3, tekstil sektörünün ihracatı %49,4, mobilya sektörünün ihracatı %42,5 azalmıştı. İhraç pazarlarımızdaki kademeli normalleşme ile birlikte Mayıs ayında Nisan ayına göre otomotivde %95,5, hazır giyimde %45,4, tekstilde %35,5, mobilya sektöründe %26,3 ihracat artışları kaydedilmiştir.
EN FAZLA İHRACAT YAPTIĞIMIZ ÜLKE ALMANYA
Mayıs ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla Almanya, ABD ve Irak olurken ithalatta ise ilk üç sırayı Çin, Almanya ve Rusya almıştır. Mayıs ayında ihracatçılarımız 206 farklı ihracat pazarına ulaşmayı başarmıştır.
Pandemi sürecinin etkisiyle geleneksel ihraç pazarlarımızda Nisan ayında önemli ihracat düşüşleri yaşanmıştı. Buna göre Nisan ayında bir önceki aya göre ihracatımızda Fransa’ya %50,2, Belçika’ya %38,1, İngiltere’ye %55, ABD’ye %29,3, Kanada’ya %37,2,ABD’ye %29,3, Rusya Federasyonu’na %35,8 oranlarında azalma görülmüştü.
Mayıs ayında ise Nisan ayına göre ihracatımız Fransa’ya %71,5, Belçika’ya %57,9, İngiltere’ye %54,7, ABD’ye %45,6, Kanada’ya %55,3, Rusya Federasyonu’na %15 oranlarında artış kaydetmiştir.
EN BÜYÜK İLK 3 İHRACAT PAZARIMIZ TOPLAM İHRACATIMIZIN %24,1’İNİ OLUŞTURDU
GTS’ye göre en fazla ihracat yaptığımız ilk üç ülke Mayıs ayı itibarıyla toplam ihracatımızın % 24,1’ini oluştururken, en fazla ithalat yaptığımız ilk üç ülkenin toplam ithalatımızdan aldığı pay ise % 31,8 olarak gerçekleşmiştir.
Diğer taraftan, Covid-19 salgını nedeniyle bir önceki yılın aynı dönemine göre değer bazında Mayıs ayında ihracatında en fazla düşüş gösteren ilk 5 ülke Almanya, İtalya, İspanya, Fransa ve BAE olmuştur. Bu ülkelerin toplam ihracatımız içindeki payı 2019 yılı Mayıs ayında %26,40 iken, 2020 yılı Mayıs ayında 5,3 puan düşerek %21,14’e gerilemiştir. Diğer taraftan, bu ülkelere yönelik ihracatımızda görülen azalış, Mayıs ayında ihracatımızda değer bazında görülen 6 milyar 891 milyon dolarlık toplam düşüşün % 34,01’ine tekabül etmektedir.
Benzer şekilde Mayıs ayında Avrupa Birliği ülkelerine yapmış olduğumuz ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 43,46 azalışla 4 milyar 527 milyon dolar olurken söz konusu ülkelere yapmış olduğumuz ihracat toplam ihracatımızın %45,4’ünü oluşturmuştur.
2020 yılı Mayıs ayında görülen Azerbaycan’a %23’lük, İsviçre’ye %46,8’lik ve Venezuela’ya %138,5’lık ihracat artışları ise dikkat çekmiştir. Ayrıca, en önemli ihraç pazarlarımızdan olan ABD’ye ihracatımızda görülen % 1,24’lük artış ileriye dönük olumlu bir sinyal olarak algılanmaktadır.
DIŞ TİCARETTE EN ÇOK KULLANILAN TAŞIMA ŞEKLİ DENİZ YOLU TAŞIMACILIĞI OLDU
2020 yılı Mayıs ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (5 milyar 795 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (3 milyar 40 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1 milyar 2 milyon dolar) izlemiştir.
İthalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu” (8 milyar 231 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Hava Yolu” ulaşımı (2 milyar 397 milyon dolar) ve “Kara Yolu” (2 milyar 218 milyon dolar) takip etmiştir.
İHRACATTA EN ÇOK TERCİH EDİLEN ÖDEME ŞEKLİ MAL MUKABİLİ OLDU
2020 yılı Mayıs ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat “Mal Mukabili Ödeme” (6 milyar 99 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (1 milyar 573 milyon dolar) ve “Vesaik Mukabili Ödeme” (1 milyar 71 milyon dolar) takip etti.
İthalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat “Mal Mukabili Ödeme” (7 milyar 88 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (3 milyar 382 milyon dolar) ve “Bedelsiz” (1 milyar 65 milyon dolar) izlemiştir.
TİCARETİN EN KOLAY VE GÜVENLİ YAPILDIĞI ÜLKE OLMA YOLUNDA ÇALIŞMALARIMIZI KARARLILIKLA SÜRDÜRÜYORUZ
Bakanlık olarak ülkemizin en kolay ve en güvenli ticaretin yapıldığı ülke olma amacı doğrultusunda geliştirmiş olduğumuz “Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması” başarıyla devam ediyor. Söz konusu uygulama kapsamında birçok kolaylıktan faydalanarak rekabet güçlerini artırmayı başaran 502 firma, 2020 yılı Mayıs ayında toplam ihracatımızın %28,01’ini, toplam ithalatımızın ise %30,82’sini oluşturmuştur.
Bakanlığımızın sunduğu kolaylaştırıcı dış ticaret uygulamalarından faydalanan firmalarımızın toplam dış ticaret hacmi 2020 yılında 6 milyar 923 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. (2 milyar 791 milyon dolar ihracat, 4 milyar 132 milyon dolar ithalat).
DIŞ TİCARETİMİZİ MİLLİ PARA BİRİMİMİZLE GERÇEKLEŞTİRİYORUZ
Sayın Cumhurbaşkanımızın çağrısıyla yerli ve milli para birimimizin dış ticaretteki kullanımını artırmaya devam ediyoruz. Mayıs ayında milli paramızla ihracat işlemlerimizi gerçekleştirdiğimiz ülke sayısı 160 olurken aynı dönemde 99 ülkeyle ithalat işlemlerimizi Türk Lirası ile gerçekleştirilmiştir.
2020 yılının Mayıs ayında Türk Lirası ile yapmış olduğumuz dış ticaretin toplamı 8 milyar 373 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup, bunun 2 milyar 926 milyon TL’lik kısmı ihracat, 5 milyar 447 milyon TL’lik kısmı ithalat olmuştur.
AKTİF FİRMA SAYISI ARTTI
Ülkemizde faaliyet gösteren aktif firma sayısı 2020 yılı Mayıs ayı itibariyle bir önceki aya göre 2 bin 520 artışla 1 milyon 939 bin 74 olurken, limited şirketler toplam aktif firmaların % 44,6’sını oluşturmuştur. Bakanlık olarak tüketici fiyatlarındaki istikrarı sağlamak ve tüketicilerimize güven sağlamak için geliştirdiğimiz ve başarıyla uyguladığımız Hal Kayıt Sistemi’ne kayıtlı kişi sayısında bir önceki yıla kıyasla %6,37 yükseliş kaydedilirken sistemdeki bildirim sayısı ise 12 milyon 337 bin olarak gerçekleşmiştir.
GÜMRÜK İDARELERİNCE TAHSİL EDİLEN VERGİLERİN TOPLAM İÇERİSİNDEKİ PAYI %22,27
Gümrük idareleri tarafından tahsil edilen vergi tutarı Mayıs ayında 11 milyar 904 milyon TL olmuştur. 2020 yılı Ocak-Nisan döneminde ülkemiz vergi gelirleri toplamı 225 milyar 224 milyon TL iken Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı ise %22,27 olarak gerçekleşmiştir. 2020 yılında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler toplamı ise 62 milyar 53 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
KADIN ESNAF SAYISI BİR YILDA 22 BİN ARTTI
Mayıs ayı sonunda ülkemizde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkâr sayısı işyeri sayısı 2 milyon 37 bin 429 olmuştur. 2020 yılının başından beri esnaf ve sanatkâr sayımızda yaklaşık 95 binlik artış kaydedilmiştir. Kadınlarımızın ekonomideki yerlerinin çok daha güçlenmesi için adımlarımızı atmaya devam ediyoruz.
Mayıs ayı sonu itibarıyla kadın esnaf ve sanatkâr sayısı 313 bin 524’e yükselirken kadın esnaf sayımız son bir yılda yaklaşık 22 bin artmıştır.