Aydın Eroğlu – 08.01.2014
BIST ve BIST içinde yer alan hisse senetlerinin fiyatlarını değerlendirirken, eğer hisseler ortaklık değişimi ile el değiştiriyorsa, yani mevcut sahibinden bir başkasına satılıyorsa işimiz kolaydır. Çünkü bir el değiştirme, satın alma, ya da satma fiyatı vardır. Buna göre şirket belirli bir fiyattan el değiştirip yeni sahibine geçerken, diğer yatırımcılar için de çağrı fiyatı ortaya çıkar. İşte o zaman en doğru fiyat belli olur. Yatırımcı elindeki hisseleri bu çağrı fiyatına bakarak değerler. Satar ya da alır.
Ama böyle bir sahiplik değişimi yoksa, normal piyasa şartlarına göre beklentilerin fiyatları belirlediği bir ortamda isek, bu takdirde diğer tüm şartlar hisse fiyatlarını ve BIST değerlerini etkiler. Siyasi gelişmeler, doğal afetlerin yansımaları, dünyanın ve ülkenin finansal konjonktürü, ülkenin yatırımcı tercihleri, yabancıların ülkeye bakış açıları, kur, faiz, enflasyon, büyüme, cari açık gibi parametreler, savaş riskleri, düşen havan mermisi, hasta olan siyasetçiler, kısacası aklınıza gelen hemen her şey bu değerlemeler üzerinde etkili olurlar.
Operasyonları Görmezden Mi Gelelim?
İşte bu durumun dış etkenleri ne kadar çok, etkin ve değişken ise, yatırımcıların işi de o kadar çoktur. Biz de şu an BIST’i ve borsa hisselerini etkileyebilecek dış etkenlerin zirve yaptığı dönemlerden birindeyiz. Bırakın yukarıda saydığım şartları, bir de bunlara gözümüzü açtığımızda duyduğumuz yolsuzluk, rüşvet ve ihaleye fesat karıştırma vb. nedenlerle yapılan göz altılar ve operasyonlar dahil olmuş durumda.
Bu göz altılar normal bir dönemin, ortaya çıkan hukuksuzlukları nedeniyle yargı, yürütme ve emniyet kuvvetlerinin yaptığı rutin göz altılar olsa, o zaman aldırış etmeden kendi işimize bakalım. Borsa kararlarımızda bunları dikkate almayalım. Ama şu an yaşananlar için en azından ben çok rahat olamıyorum! Sabah bir operasyon yaşanıyor, akşam olmadan operasyonu yapma kararı alan ya da, yönlendiren tüm polisler görevlerinden alınıyor. Dün de öyle oldu. Sabah İzmir’de yeni bir yolsuzluk operasyonu yapıldı haberleri ile güne başladık. BIST bu haberle güne 800 puan civarı bir eksi ile başladı. Ama ikinci seans ortalarında bu operasyonun etkilerinin düştüğünü ve BIST’in ciddi bir yükseliş yaşadığını gördük.
Ancak, operasyonların siyasi sonuçlar yaratması düşünülerek yapıldığı iddiaları var ki, yapan emniyet yetkilileri gün bile geçmeden görevlerinden alındılar. Şimdi gelin de böyle bir ortamda yatırım kararları alın. 17 Aralık sonrasında ortaya çıkan gelişmelerle bir anda 61.000’lere düştüğümüzü gördüğümüz için, bu korku hafızamızdan kolay silinemiyor. Neredeyse tüm kamu kurumlarında çok ciddi sayıda ve çok hızlı görevden almalar, görev değişiklikleri yaşanıyor. internete düşebilecek videolar vs. için hızlı müdahale kararları alınıyor. Bu durum insanda ister istemez acaba daha ciddi bazı olaylar mı yaşanacak, videolar mı çıkacak şüpheleri uyandırıyor. İşte böyle bir ortamda gelin de karar alın bakalım kolay mı. İnanın ben çok zorlanıyorum.
Benim BIST ve bir çok hissenin değerlerinin düşük olduğunu düşündüğümü biliyorsunuz. Ancak buna rağmen bile yaşananlar yüzünden tekniklerini uygun gördüğüm bir çok hisse görsem de rahat bir şekilde alım öngörüsü veremiyorum. Bu yaşananlar normal bir ülkede olsa, batının gelişmiş bir demokrasisinde olsa, yer yerinden oynar. Ya iktidarlar çok kısa sürede yıkılır veya istifa eder, ya da temiz eller operasyonu yapılıyor, ülkede büyük bir temizlik yapılıyor diye görülür. Hatta bu çok daha olumlu bir algı bile yaratabilir. Ama bizim ülkemizde biz ne yaşandığını, biz demesek de en azından ben söyleyemiyorum. Görüntüde devlet devlet ile hesaplaşıyor mu, yüzleşiyor mu, devlet devleti mi korumaya çalışıyor, yoksa birileri devleti mi yıkmaya çalışıyor belli değil.
Kurumlar bir birini tanımıyor, yargıyı kimse tanımıyor. Anlayamadım ne oluyor. Yargının üstünde HSYK gibi bir kurul var ki, yargı mensupları hakkında tasarruflarda bulunabiliyorlar. En son olarak bu kurumun tüm önemli yetkileri Adalet Bakanına aktarıldı. Peki o zaman, acaba yargı iktidarın içinden yanlış yapan biri için bir karar almaya çalışabilir mi? Belki devlete sızmış bazı oluşumların devlete büyük zararlar vermesini engellemek için yargıda böyle bir oluşuma gidilmiş olabilir, ama bu durum ne kadar doğrudur bir söz bulamıyorum.
İşte böyle bir ortamda yükselip-düşüyoruz. Ben bu işleri yüzeysel düşünemediğim için, öngörülerimde çok rahat olamıyorum. Onlarca yeni öngörü verebilecekken bunu yapamıyorum. Hatırlarsanız 20/12’de verdiğim öngörülerim 63.000’lere düşme riski nedeniyle 1/3 oranındaydı. Çekindiğim 63.000 seviyesinin bile 2.000 puan altını gördük. Ama içinde bulunulan ortam nedeniyle ben ekstra öngörülerde bulunamadım. Yine de bulunamıyorum.
Yakın vadeli tekniklere bakınca da, BIST’in 69.500’ler civarındaki direncini ciddi görüyorum. Bu seviye kısmen aşılabilse bile 70.300 civarının kolay geçilmesini kısa vade için beklemiyorum. Ama eğer bu seviyeler geçilirse, BIST’in 71.840 ve sonrasındaki 73.789’daki sıralı dirençlerine doğru yükselişini görebiliriz. Ben kısa vade için bunun olmasını değil, verdiğim ilk teknik dirençlerde realize gelmesini bekliyorum.
Umarım benim bu kadar tutuk ve kararsız kalmamı anlayabiliyorsunuzdur? Ben bu yaşadıklarımı bu yaşıma kadar yaşamadım. Tecrübelerime göre değil de, hislerime göre davranmak zorunda kalıyorum. Sanırım bu durum bir süre daha böyle sürecek. Umarım sonunda aydınlık günlere kavuşuruz. Ülkemiz demokrasisini koruyarak çok daha güçlenmiş olur.
Saygılarımla
www.aydineroglu.com – www.borsaanalizci.com