Forexte anlamını bilmediğimiz bazı temel kavramlar:
Foreks: Forex, ingilizce foreign exchange kelimelerinin kısaltmasından oluşur. Ülke para birimlerinin spot fiyatlarla kaldıraçlı bir şekilde takasının yapılabilmesini sağlayan finans piyasasıdır.
Kotasyon: Bir döviz paritesini meydana getiren fiyat çiftidir.
Para Birimleri: Her para birimi 3 harf kodu ile tanımlanır. Genellikle baş harflerinden tanımlanan para birimlerinden EUR, USD, JPY (Japon yeni), GBP (İngiliz poundu yada sterlini), CHF (İsviçre frankı), AUD (Avustralya doları) ve CAD (Kanada doları) belli başlı para birimlerindendir.
Baz döviz: Bir döviz çiftinde ilk yazılan para birimi baz dövizdir.Örneğin EUR/USD paritesinde baz döviz euro dur.
Karşıt döviz: Bir döviz çiftinde ikinci yazılan para birimi karşıt dövizdir.Örneğin EUR/USD paritesinde karşıt döviz usd dir.
Lot: Forex piyasalarında işlem birimi olarak LOT kullanılmaktadır. Piyasada standart lot büyüklüğü, 100.000 birimdir. 100.000 birim, genellikle 100K olarak kısaltılmaktadır. 1 lot un altında mini lot olarak 10.000 birimlik (10K veya 0.1 lot) de işlem yapılabilir.
Pip: Price Interest point sözcüklerinin baş harflerinden kısaltılmıştır. Bir döviz çiftinde en küçük değişime pip denir. Paritelerin çoğunda 1 pip bildirilen fiyatın onbinde biridir.Örneğin, eurusd paritesinde 1.3056 fiyatlamasında dördüncü digit olan 6, pip değeridir. eurusd paritesinde 1 pip 10 usd’dir.
Point:Son dönemde döviz çiftlerinde 5 digit kullanılmaya başlanmasıyla en küçük birim olarak point kullanılmaktadır. Point, pip değerinin onda biridir. Eurusd paritesinde 1.30568 fiyatlamasında beşinci digit, point değeri olup, 0.1 pip’e eşittir. Point değeri, eurusd paritesinde 1 USD’dir.
Kaldıraç (Leverage): Kaldıraç sahip olduğunuz anaparanın daha üstünde finansal işlemler gerçekleştirmenizi sağlayan bir mekanizmadır. İşlem yapmak için yatırılan teminat miktarının kaç katına kadar işlem yapılabileceğini gösterir. Güncel mevzuat, 1:100 kaldıraç oranına kadar izin vermektedir. Aracı kurumlar 1:100 oranını aşmamak koşulu ile serbestce belirleyebilir.
Marjin (teminat): Pozisyon açmak için hesapta olması gereken minimum tutardaki meblağdır. Teminat tutarı, kullanılan kaldıraç oranına göre değişmektedir
Marjin hesaplamaları aşağıdaki förmülle hesaplanmaktadır
| Marjin = | Parite x İşlem Miktarı |
| Kaldıraç Oranı |
Örnek :
1,30000 x 100.000 / 100 = 1.300 USD marjin (teminat) gereklidir.
Örnekte, kaldıraç 1:100 ve işlem miktarı 1 lot olarak düşünülmüştür. EURUSD paritesinde standard lot büyüklüğü 100.000 birimdir.
Serbest Teminat: Yatırımlarınızda meydana gelebilecek zararları karşılamak için hesabınızda kalması gereken tutara serbest teminat ya da kullanılabilir teminat denir.
Kullanılan Teminat: Mevcut pozisyonunuzu açık tutmanız için aracı kurumunuzun bloke ettiği para miktarıdır. Bu bakiyeyi mevcut pozisyonunuzu kapatmadan kullanamazsınız.
Uzun pozisyon: Bir döviz çiftinde baz dövizin (birincil döviz) alınıp, kote edilen dövizin (ikincil döviz) satılmasıdır. Örneğin, EURUSD paritesinde uzun pozisyon açıldığında, Euro alınmış, USD satılmıştır.
Kısa Pozisyon: Bir döviz çiftinde baz dövizin (birincil döviz) satılıp, kote edilen dövizin (ikincil döviz) alınmasıdır. Örneğin, EURUSD paritesinde kısa pozisyon açıldığında Euro satılmış, USD alınmıştır.
Swap (Gecelik Taşıma Maliyeti):Gün sonunda kapatılmayan ve diğer güne taşınan pozisyonlar için para birimlerinin arasındaki günlük faiz farklarının oluşturduğu taşıma maliyetidir. Güniçi pozisyonlarda, herhangi bir taşıma maliyeti olmadığından, swap uygulanmaz. Yatırım yaptığınız döviz çiftinin birbiri arasındaki faiz farkına göre hesabınıza pozitif (+) ya da negatif (-) etki eden gecelik taşıma maliyetidir
Spread (Kur Farkı): Döviz çifti için iki fiyat verilir: Alış(Bid) ve Satış(Ask). Bu iki fiyat arasındaki farka spread (kur farkı veya makas) denir.
Parite: Yabancı para birimlerinin birbirine göre oranını ifade eder.
Scalping: Forex piyasalarında kullanılan ve ufak fiyat hareketlerinden kar elde etmeyi amaçlayan işlem yöntemidir. Piyasa genelinde 10 pipsin altında kar elde etmeye yönelik anlık işlemler scalping olarak değerlendirilmektedir.
Hedging (korunma): Aynı para ikilisinden farklı yönlerde pozisyon açılmasına hedging adı verilir. Örneğin, EURUSD paritesinde 10 long pozisyonumuz varken, pozisyonumuzu kapatmadan yine EURUSD paritesinde 10 short pozisyon alırsak hedging yapmış oluruz. Bu şekilde iki eşit pozisyonumuz için margin sıfırdır.
Kaynak: Oyak Yatırım