Yatırım fonları iki tipte kurulabilir.
A Tipi
A Tipi yatırım fonlarının portföylerinin en az aylık ortalama bazda, % 25’i Türk şirketlerinin hisse senetlerinden oluşur.
Risk oranı yüksektir. Çünkü genel anlamda hisse senetleri en faza risk değeri taşıyan yatırım araçlarından biridir. A tipi yatırım fonlarının kârı yüksektir. Örneğin bir yatırımcı bir günde yüklü bir yatırım yapıyor. Ve parasının değerine değer katıyor ve ya batıyor.Bu yatırımcı bir gecede bu kadar yükseliş veya düşüş gösteriyorsa genellikle hisse senetlerinin ağırlıklı olduğu A tipi yatırımcısıdır.Risk sevmeyen uzun vadede kar getirmesini isteyen yatırımcılar genelde A tipi yatırım fonundan uzak durur.
Hisse senedi alım satım gibi katılımı kolaydır ve basittir. Bazı durumlarda a tipi yatırım fonu vergiye tabidir. Kişilerin yatırım fonlarından sağladıkları kârlar %10 stopaj vergisine tabi olmaktadır. Ancak fon sahibi 1 yılın üzerinde elde tutulan ve asgari%51 oranımda hisse senedi içeren A tipi yatırım fonları stopaj vergisine tabi olmamaktadır. Portföy içerisinde %75 ve ya daha fazla hisse senedi bulunan stopaj vergisinden muhaftır.
A tipi fon türleri kendi arasında 4’e ayrılır. Bunlar: Hisse fon Karma fon, değişken Fon ve Sektör Fonu olarak adlandırılır.
B Tipi
B Tiplerinin portföylerinde böyle bir sınırlama yoktur. Fonların A veya B Tipi olması konusunda önemli olan nokta A Tipi fonlara vergi avantajı tanınmasıdır.
B tipi yatırım fonunun bir diğer adıda likit fon diyebiliriz. Risk oranı düşüktür dolayısıyla getirisi de düşük olacaktır.B tipi yatırım fon genellikle vadesine 180 günden az kalmış faiz getirisi olan fon tipidir.
B tipi yatırım fonun bir diğer özelliğiyse yatırımcıyı piyasa dengesizliğinden korur. Bunu da değerinin enazn %80’inin kamu ve ya özel sektör borçlanma araçlarına yatırım yaparak faiz getirisi elde etmeyi hedefler.
B tipi yatırım fonları portföyünde genel olarak hazinenin ihraç ettiği kamu tahvil ve bonoları özel sektörün borçlanma araçlarını kullanır. B tipi yatırım fonu kendi arasında 4’e ayrılır.
B tipi Fon Çeşitleri
B tipi likit fon: Vadesine 90 günden az kalmış Repo ve Ters repolardan oluşan kısa vadeli yatırım fonudur. B tipi likit fonun olşıturduğu portföy bono ve tahvil değil değildir. Orta uzun vadeli hazine kağıdı veya hisse senedi yoktur. Risk hiç yok denecek kadar azdır. Anlık olarak alım satım yapılabilir. Bozdurulup paraya çevrilebilir.
B Tipi uzun ve orta vadeli borçlanma araçları yatırım fonu: Bu fonlar bono ve tahvil gibi orta ve uzun vadeli en az %80’i kamu ve ya özel sektörün borçlarından faiz getirisi elde edilerek yatırım yapılan türdür.
B tipi Eurobond Borçlanma araçları yatırım fonu: Bu fon türünde ise hazinenin ihraç ettiği dış borçlanma aracı ile özel firmaların yurt dışına ihraç ettiği döviz cinsi borçlanma araçlarına yatırım yaptığı türdür. Dolar ve Euro cinsinden ihraç edilen borçlanma araçlarına da yatırım yapılabilir. Fakat fon portföyü yine de %20 yabancı borçlanma araçlarından fazlasını kullanamamaktadır.
B tipi Uzun Vadeli Yatırım fonu: Bu fon türünün vadesi 730 günden fazla olması gerekir. %80’inin kamu ve özel sektör borçlanma araçlarına yapılan yatırım fonudur. Tüm bu yatırım fonları Sermaye Piyasası Kurulu’nun izniyle kurulabilir.
Kaynak: www.fonbul.com