Finansal okuryazarlık ne demektir?
Finansal okuryazarlık, bireyin bütçeleme, tasarruf, borç alma ve yatırım gibi temel finansal kavramlar konusunda ekonomik koşulları da göz önünde bulundurarak karar alma yeterliliğini ve finansal planlama yoluyla kişisel finans durumunu idare etme yeteneğini gösterdiği durumdur.
Daha farklı bir tanımla finansal okuryazarlık, gündelik hayatta bireyin karşılaştığı temel finansal durumlara karşı sorunları çözebilme ve bilinçli bir şekilde finansal kararlar almasını sağlayan yeterlilik ya da kabiliyet olarak açıklanabilir.
Finansal okuryazarlık kavramını araştırmacılar, kurumlar veya bizim gibi yazarlar farklı olarak tanımlayabiliyor.
Bu kavram her ne kadar farklı tanımlanabiliyor olsa da herkes tek bir noktada buluşuyor. Finansal okuryazarlık kavramında buluşulan nokta; bir kimsenin finansal konularda karar alma, uygulama bilgi ve becerisine sahip olmasıdır.
Dünyada Finansal Okuryazarlık
Finansal okuryazarlığın oldukça fazla önemsendiği ABD, Avustralya, Kanada ve İngiltere’de bu kavramlar farklı bir şekilde tanımlanmıştır. Gelişmiş dört büyük ülkenin tümünde İngilizce konuşulmasına rağmen bu kavram ABD ve Avustralya’da Financial literacy (finansal okuryazarlık); Kanada ve İngiltere’de Financial capability (finansal yeterlilik) olarak tanımlanmaktadır.
Dünyada gelişmiş pek çok ülkede finansal okuryazarlık eğitimleri verilerek, tüketicilerin her an hayatında olan finansal hizmetler konusunda bilinçli kararlar alması hedeflenmektedir.
Türkiye’de Finansal Okuryazarlık
Ülkemizde de son yıllarda finansal okuryazarlık konusunda daha fazla çalışmalar yapılmaya başlandı. Özellikle finansal okuryazarlık denildiğinde ben dahil eminim bu konularda fikir sahibi olan herkesin aklına Özlem Denizmen geliyor. Çeşitli mecralarda finansal okuryazarlıkla ilgili bilinçlendirici TV programları, gazete yazıları ve katıldığı etkinliklerle Özlem Denizmen kesinlikle bu konuda bir milat oldu.
Özlem Denizmen’in 2013 yılında kuruluşuna öncülük ettiği Türkiye’nin ilk Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği FODER, verdiği finansal okuryazarlık eğitimleri, araştırma ve projelerle faaliyetlerini sürdürmeye devam ediyor.
Finansal Okuryazarlık Neden Önemli?
Bugün bankaya maaşınız yatıyorsa, banka kartı veya kredi kartı kullanıyorsanız, birikim, yatırım yapıyorsanız siz de finansal sistemin içindesiniz demektir.
Finansal sistemin içinde yer alan her tüketici, finansal hizmetleri en doğru şekilde kullanmayı bilmelidir. Bugün kredi kartı kullandığı halde asgari ödemenin ne anlama geldiğini bilmeyen birçok tüketici var. Diğer yandan finansal hizmetleri yanlış kullanan ve örneğin, birikim için yeterli gelire sahip olduğu halde para biriktiremiyorum diyen bireylerin sayısı da yoğunlukta. Tüm bunların sebebi finansal cehalettir. Bu bağlamda örnekleri çoğaltabilirim.
Tüketicilerin finansal anlamda bilgili ve doğru kararlar almaları ancak finansal okuryazarlık yeterliliğiyle mümkün olabiliyor. Finansal okuryazarlık bireylere sağladığı katkının yanı sıra ülke ekonomisine sağladığı katkıyla da oldukça önemli bir yer tutuyor.