Utku Altunöz – 18.11.2016
Fed (ABD Merkez Bankası) faiz arttıracak. Peki bu ne anlama geliyor? Dolar daha da artar mı?
Değerli takipçiler. Başlıktaki sorunun cevabını vererek yazıma başlamak istiyorum. Kesinlikle evet (Bazı önlemler alınarak hızı yavaşlatılabilecek olsa da)
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen’ın ABD Kongresi’nde yapacağı “Ekonomik Görünüm” başlıklı sunumun metni yayınlandı. Sunum metnine genel olarak göz attığımızda yellenen vurgu yaptığı konulardan birinin enflasyon olduğunu görebilmekteyiz. Yellen sunumunda Çekirdek enflasyonun son 12 ayda yüzde 1,75’e yükseldiğini ve ekonomik büyümenin yılın ilk yarısına kıyasla hızlandığını vurgulamakta. Yellen ‘a göre enflasyonun gelecek 1-2 yıl içinde yüzde 2 hedefine ulaşmasına yetecek ılımlı bir hızda büyümeye devam edecek ve sözkonusu beklenti, para politikasının kısmen genişlemeci kalmaya devam ettiği ve istihdam artışının düşük petrol fiyatlarıyla birlikte hanehalkının alım gücünü ve harcamalarını destekleyecek. Özellikle yellen’ın Göreceli yakın bir tarihte faiz artırımı uygun olabilir. Açık piyasa komitesi faiz artırımı ihtimalinin kuvvetlendiğini düşünüyor sözü faiz arttırımının yakın bir tarihte gerçekleşeceği anlamına geliyor.
FED Faiz Arttırırsa Türkiye Nasıl Etkilenir?
Faiz artırımının başta Türkiye olmak üzere tüm gelişen ülkeler için büyük risk olduğunu bilinmelidir. 008’deki konut krizinden sonra çalkanan ABD ekonomisini canlandırmak için kademeli olarak başlatıp, sıfır seviyesine kadar indirdiği politika faizinin Aralık ayı içinde arttırılacağına kesin gözüyle bakılmakta. Bu durum kendini öncelikle dolar artışı olarak gösterecek. Bu durum dolar ile borçlanan yatırımcılar için son derece zorlu bir süreç anlamına geliyor. Yine ihracat mallarında kullanılan girdilerin dolara bağlı olduğu düşünüldüğünde, bu durumun ihracatçıyı da çok sevindirmeyeceği anlaşılıyor. Dolar artarsa ne gibi sorunlarla karşılaşırız?
- Cep telefonu, laptop vb Elektronik cihazları ithal ettiğimiz için kur artışı fiyatları da yukarı çekecektir.
- Otomotiv sektörü olumsuz etkilenecektir çünkü otomobillerin tümü ithal
- Enerjide petrol ve doğalgaz fiyatlarında maliyetler artarak akaryakıt fiyatlarına yansıyacaktır.
- Zamlar kaçınılmaz olacaktır
- İhracatımızda önemli yeri olan tekstil hammadde fiyatlarındaki artışla giyim ürünlerindeki artışı beraberinde getirebilecektir
- Yurtdışına seyahat etmek isteyenler planlarını ertelemeyi düşünebilir. Bunun da hizmet sektörüne etkisi olur
Değerli takipçiler. Her ne kadar “Faiz artırımı bir anlamda ABD ekonomisine verilmiş bir güvenoyu olarak algılansa da doların artışının Türkiye ve benzeri ülkeleri hiç te olumlu etkilemediği anlaşılıyor. Bir de bu durumun üzerinde Türkiye’nin AB ile yaşadığı sorunlar ve iç meseler eklenince doların ateşi daha da alevleniyor. Unutulmamalıdır ki dolardaki devamlı artış ülkemizde büyüme performasının düşmesine ve işsizliğin artmasına neden olabilecektir. Ayrıca sıcak paranın ABD ye geri dönmesi de bizim gibi ülkeler için felaket senaryosu.
Bu arada ekonomi dersleri öğreten bir akademisyen olarak BD merkezli finans kuruluşu Cumberland Advisors Küresel Ekonomiler Başekonomisti Bill Witherell, “Güçlü Amerikan doları, ihracatı fiyatsal açıdan daha yüksek hale getirecek ve ihracatımız daha az rekabetçi bir yapıda olacak” sözü de uzun vadede dolar değerlenmesinin ABD dış ticaretine sekte vuracağının işareti.
Doç. Dr. Utku Altunöz
E-mail: utkual@hotmail.com
https://twitter.com/utkualtunoz