Değerli Para&Borsa takipçilerim. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu haftalık repo faiz oranını yüzde 24’ten yüzde 19,75’e indirdi.
Akabinde beklentilere uygun şekilde 325 baz puanlık ikinci bir yüklü faiz indirimine giderken piyasaları pek şaşırtmadı. Yüksek faize ısrarla karşı olan ve ekonomilerin yüksek faiz-düşük kur sarmalı içinde hiçbir ekonomik başarıya ulaşamayacağını savunan bir ekonomist olarak piyasaların faiz indirimlerine verdiği cevabı büyük bir memnuniyetle izlemekteyim. Genelde faiz indirimlerinin olduğu gelişmekte olan piyasalarda ciddi bir kur artışı bekleriz. Bilhassa Türkiye gibi oldukça kırılgan bir ekonomiye sahip ve ciddi dış borcu olan ülkelerde art arda gelen faiz indirimleri yabancı yatırımcının keyfinin kaçmasına ve kurun yükselmesine neden olur. Böylelikle Türkiye benzeri ve daha yüksek faiz veren Latin Amerika gibi ülkelere sıcak para geçişi daha hızlı olur. Türkiye’de piyasalarda bu şekilde sert bir tepki görmememiz, piyasaların ciddi faiz indirimlerine hazır olduğu şeklinde yorumlanabilir. Türkiye için dünya genelinde faiz indirimi politikalarının benimsenmiş olmasının bir şans olduğunu düşünüyorum. Trump’ın devamlı olarak FED’e faiz indirimi konusunda baskı yapması ve Avrupa Merkez Bankası’nın da düşük faiz bol likidite demeçleri vermesi Türkiye’nin elini güçlendirmektedir. İktisat literatüründe birçok ampirik çalışma düşük faiz oranlarının ilk zamanlarda yüksek enflasyona neden olsa da orta ve uzun vadede enflasyonu ciddi anlamda düşürdüğünü göstermektedir. Bu bağlamda faizin sadece bir araç olduğu gerçeğinden hareketle gerek enflasyon, gerek büyüme, gerekse işsizlikle ilgili yapısal adımların ivedilikle atılması gerekmektedir.
Gelelim faiz indiriminin etkilerine;
Aslına bakılırsa faiz indirimlerinin ilk etkilerini bankaların mevduat ve kredi faizlerinde görebilmekteyiz. Faiz indiriminin özellikle borçlu hane halkları ve şirketlere etki etmesini bekliyorum. Bununla birlikte bu etkinin zamanla olacağının altını çizmek isterim. Özellikle kredi faizlerinde meydana gelen indirimde önemli nokta bankaların yapılandırma davranışına uzak durmaları. Konut kredisi kullanıcılarının faizlerin bu denli düşmesi sonucunda haklı yapılandırma taleplerinin bankalar nezdinde olumlu değerlendirilmesi gerektiğin düşünüyorum. Bu şekilde olmaması durumunda ters seçim ve ahlaki risk durumlarının akıllara gelmesi oldukça olası olacaktır.
Bu arada faiz indiriminin iç ve dış politik ve ekonomik gelişmelere bağlı olarak kurda tekrar ciddi artışa neden olup maliyet yaratabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Temkinli olunmaması ve devamlı faiz indirimine gidilmesi durumunda hız kesmiş olan sıcak paranın tekrar ülkemize girişini zorlayacaktır. Ortaya çıkacak kur artışı düşme eğilimine giren enflasyonu olumsuz anlamda hareketlendirebilir.