Mahfi Eğilmez – 01.03.2015
Önce tanımları verelim:
Büyüme; bir ekonomide GSYH’nın bir yıldan diğerine reel olarak artmasıdır. Burada reel sözcüğüyle kastettiğimiz konu fiyat etkisinden arındırılmış büyüme ya da fiziksel büyümedir.
Enflasyon; bir ekonomide fiyatlar genel düzeyinin sürekli olarak artış göstermesidir.
Bu iki gösterge aynı yönde hareket edebileceği gibi farklı yönlerde de hareket edebilir. Bu ikilinin hareket yönlerine göre ekonominin içinde bulunduğu durumu tanımlamak mümkün olabilir.
Şimdi bu ikiliyi birlikte bulundukları duruma göre ortaya koyarak kaç çeşit birliktelik içinde olacaklarını tanımlarıyla açıklayacağım. Bunu yaparken de görsel olarak konuyu açıklayabilmek için Çin, Japonya ve Türkiye’nin 2004 – 2013 arasındaki büyüme ve enflasyon göstergelerini alarak karşılaştırmaya tabi tutacağım.
Enflasyonlu büyüme
Ekonomide enflasyon varken aynı zamanda GSYH reel olarak büyüyorsa enflasyonlu büyümeden söz edebiliriz. Aşağıdaki tabloya ve grafiklere bakacak olursak Çin’in 2011 yılı dışındaki durumu, Japonya’nın yalnızca 2013 yılındaki durumu ve Türkiye’nin 2008 ile 2009 yılları dışındaki durumu enflasyonlu büyümeyi gösteriyor.
Enflasyonlu küçülme (slumpflasyon)
Ekonomide enflasyon varken aynı zamanda GSYH reel olarak küçülüyorsa enflasyonlu küçülmeden söz edebiliriz. Aşağıdaki tabloya ve grafiklere bakacak olursak Çin’de böyle bir durumun bu on yılda yaşanmadığını, Japonya’nın 2008, Türkiye’nin de 2009 yılında enflasyonlu küçülme yani slumpflasyon durumunu yaşadığını görebiliyoruz.
Enflasyon içinde durgunluk (stagflasyon)
Ekonomide enflasyon varken GSYH reel olarak büyümüyor, aynı düzeyde kalıyorsa enflasyon içinde durgunluk (stagflasyon) var demektir. Aşağıdaki tabloya ve grafiklere bakacak olursak Çin ve Japonya’nın bu on yıl içinde stagflasyon yaşamadığını, Türkiye’nin 2008 yılında stagflasyon yani enflasyon içinde durgunluk yaşadığını görebiliyoruz.
Deflasyonlu büyüme
Fiyatlar genel düzeyi düşerken GSYH reel olarak büyüyorsa deflasyonlu büyüme oluşmuş demektir. Çin’de ve Türkiye’de bu tür bir ekonomik durum bu on yıl içinde yaşanmamış, Japonya’da ise 2005, 2010 ve 2012 yıllarında deflasyonlu büyüme olayı yaşanmış görünüyor.
Deflasyon içinde durgunluk
Fiyatlar genel düzeyi düşerken GSYH reel olarak değişmiyor eski düzeyinde kalmaya devam ediyorsa o zaman deflasyon içinde durgunluk yaşanıyor demektir. Çin ve Türkiye’de bu on yıllık dönemde deflasyon içinde durgunluk görülmezken Japonya’da 2011 yılında deflasyon içinde durgunluk var olmuş bulunuyor.
Deflasyonlu küçülme
Fiyatlar genel düzeyi düşerken GSYH reel olarak küçülüyorsa deflasyonlu küçülme oluşmuş demektir. Çin ve Türkiye’de deflasyon içinde küçülme bu on yıllık sürede görülmezken Japonya’da 2009 yılında deflasyonla birlikte ekonomide küçülme olayına da rastlanılmış görünüyor.
Ek: Tablo ve Grafikler
