Enflasyon oranı ülke ekonomileri adına ülkede yaşayanlarından da oldukça dikkat ettiği önemli bir gösterge olmuştur. Bugünkü yazımda ülkemizde enflasyon tarihini kısaca anlatmaya çalışacağım. Daha sonra ise ülkede enflasyon hangi seviyede olursa ülke ekonomisi adına en verimli seviyede olur diye bakacağım. Bu noktada sizlere bir sorum olacak: “ Ülkede enflasyon seviyesi %0 olsa ister misiniz?”
Öncelikle Türkiye ekonomisinin 20 yıllık enflasyon geçmişine bir bakalım:
Tabloda görüldüğü gibi Türkiye’de enflasyon oranları son 20 yılda oldukça dalgalı bir seyir izlemiştir. En yüksek 2002 yılında % 29,7, en düşük ise 2012 yılında % 6,2 olmuştur. Temmuz-2021’de açıklanan enflasyon oranı ise %18,95 oldu.
Enflasyon oranı Türkiye ekonomisi için hangi seviyede idealdir?
Tablodan da anlaşılacağı üzere Merkez Bankasının 2012’den bu yana hedefi olan yüzde 5 oranındaki enflasyona ulaşmak için para politikası uygulansa da bu orana ulaşmak mümkün olamamıştır. Kaldı ki hedef aldığımız yüzde 5’lik bir enflasyon oranı ideal olarak kabul edilen yüzde 2 – 3 arasındaki oranın da üzerindedir. Buna rağmen son 10 yılda Merkez Bankası kendi belirlediği hedefe ulaşamamıştır. Bu noktada faizlerin düşük de olsa bir gelir yaratabilmesi adına yüzde 19’da tutulması da bir mecburiyet olarak karşımıza çıktığını ifade etmek isterim ancak yazının konusunu dağıtmamak adına bu konuya girmiyorum.
Aşağıdaki grafik, Türkiye’nin kabul edilebilir oranın çok üzerinde olduğunu net bir biçimde ortaya koyuyor.
Sıfır Enflasyon Olsa Ne Olur?
Sıfır dolayında bir enflasyon bu durumun devam edeceği beklentisi yaratarak insanların harcama yapmasını, talebin artmasını ve dolayısıyla ekonominin büyümesini engelleyen bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde bunu yaşayan ülkelere örnek Japonya’dır. Bu durum piyasada durgunluğa yol açmaktadır. Dolayısıyla bugün Türkiye’de sıfır enflasyon gerçekleşmiş olsa- bu şu an için imkansızdır- bu durum piyasa aktörlerini memnun etmeyeceği gibi ülke ekonomisi adına da olumsuz sonuçlar doğurur.
İsmail CEBECİ
Bağımsız Denetçi Yardımcısı
E-mail: cbcisml@gmail.com