Mahfi Eğilmez – 07.11.2015
Yeni Zelandalı iktisatçı A.W. Phillips tarafından İngiltere ekonomisi üzerinde yapılan bir araştırma sonucunda geliştirilen Phillips eğrisi analizi, bir ekonomide enflasyonla işsizlik arasında ters yönlü ilişki olduğunu ortaya koyar. Bu ilişkiyi şöyle bir şekille göstermek mümkündür.
Dikey eksende enflasyon, yatay eksende işsizlik yer alıyor. Phillips eğrisi analizinin ortaya koyduğu iddiaya göre; enflasyon e1’den e2’ye düştüğünde işsizlik oranı da i1’den i2’ye yükselir. Bugün genel olarak kabul gören yaklaşım Phillips Eğrisi analizinin kısa dönemde doğru olduğu uzun dönemde devreye giren başka faktörler nedeniyle geçerliliğini yitirdiği şeklindeki görüştür.
Aşağıdaki grafikte 1980 ile 2014 yılları arasındaki dönemde enflasyon (sol eksen) ve işsizlik (sağ eksen) oranlarının gelişimi yer alıyor.
Türkiye için Phillips Eğrisini 2000 – 2014 yılları için çizelim (Her iki gösterge için de IMF WEO Database, October 2015’deki yıllık ortalama oranlar kullanılmıştır.)
Türkiye için yıllık ortalama verilerden hareketle çizdiğimiz Phillips eğrisi bize enflasyonla işsizlik oranı arasındaki ters yönlü ilişkiyi gösteriyor. Zaman zaman bu iki göstergenin birlikte hareket etmesi söz konusu olsa da asıl olarak negatif ilişki içinde bulundukları anlaşılıyor.
Önümüzdeki dönemde seçim vaatleri paralelinde asgari ücrette ve buna bağlı olarak ister istemez diğer ücretlerde artış yapılacaktır. Ücretlerde yapılacak bu artışların otaya çıkaracağı maliyet artışının ya enflasyonu yükseltmesi ya da çalışanların bir bölümünün işten çıkarılması sonucu işsizlik oranını artırması yönünde etki yaratması beklenmektedir. Muhtemelen her iki yaklaşım karma biçimde yaşanacak ve biraz enflasyon artışı biraz da işsizlik artışı ortaya çıkacaktır.