Berkay Ören – 19.01.2016
| Enerji Verileri | Açıklanan | Beklenen | Önceki |
| ABD EIA Doğal Gaz Stokları Değişimi (Ocak 8) | -118 | -177 | -113 |
| ABD DOE Ham Petrol Stokları (Ocak 8) | 0,234M | 2,504M | -5,085M |
| ABD DOE Cushing Oklahoma Ham Petrol Stokları (Ocak 8) | 97M | 800M | 917M |
| USD DOE U.S. Gazoline Stokları (Ocak 8) | 8.438M | 2.700M | 10.576M |
| ABD DOE Damıtılmış Stoklar (Ocak 8) | 6.136M | 1.500M | 6.308M |
Önemli Gelişmeler
- Birleşmiş Milletler Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), İran’ın nükleer programının uluslararası anlaşmalara uygun olduğunu açıkladı. Bu durum İran’ın üzerindeki yaptırımların kaldırılmasının önünü açtı. IAEA’nın açıklamasının sonrasında Avrupa Birliği İran’a uygulanan yaptırımların kaldırıldığını açıkladı. Ardından ABD’de İran’a olan yaptırımların kaldırıldığını söyledi. Alınan kararın önemli noktalarını sıralayabiliriz: Balistik füze programı ve terörizm nedeniyle getirilen yaptırımlar yürürlükte kalmaya devam edecek, silah ambargosunda herhangi bir değişiklik olmayacak. Ancak, balistik füze programı ve terörizm nedeniyle getirilen yaptırımlar yürürlükte kalmaya devam edecek, silah ambargosunda herhangi bir değişiklik olmayacak. ABD İran’a bankacılıkta herhangi bir ambargo ve ABD’nin yaptırım listesinde bulunan 400 İranlıya artık yaptırım uygulanmayacak. İran’ın yurtdışında bulunan yaptırımlar nedeniyle dondurulmuş Dolar varlığının mevcut olduğu biliniyor. Bu varlıkların bir kısmı artık serbest kalacak. Bankacılıktaki yaptırımların kalkmasının ardından İran, tekrar küresel finans sistemine entegre olacak ve artık yabancı bankalar kısıtlama olmadan İran ile iş yapabilecek.
- Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ali Al-Naimi petrol fiyatları ile alakalı açıklamalarda bulundu. Al-Naimi üretici ülkelerin birlikte hareket etmesiyle istikrarın tekrar sağlanıp fiyatların artmasını beklediğini açıkladı. Ancak, Al-Naimi İran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasının petrol fiyatları üzerinde olası etkileri hakkında gelen sorulara yanıt vermedi. Bilindiği gibi İran yaptırımların kaldırılmasının ardından petrol ihracatını günde 1 milyon varile çıkarmayı planlıyordu.
- İran’a uygulanan yaptırımların kaldırılmasının ardından, Ortadoğu piyasalarında işlem gören hisse senetlerinde sert kayıplar yaşandı. Ancak, İran TEDPIX endeksinde yukarı yönlü toparlanma gerçekleşti.
- Spekülatörlerin Ham Petrol’de kısa pozisyonları, geçtiğimiz hafta yüzde 15 arttı ve 2006 yılından beri en yüksek seviyeye ulaştı. Net uzun pozisyon sayısı ise 5 yılın en düşük seviyelerine geldi.
- Suudi Arabistan’ın Kasım ayı petrol ihracatı yüzde 5 artırarak günlük bazda 7.719 milyon varile çıkardı. Suudi Arabistan’ın petrol üretimi Ekim ayında günlük olarak 10.276 milyon varilken, Kasım ayında 10.186 milyon varile düştü.
- OPEC’in petrol üretimi aralık ayında 211 bin varil azalarak, 32 milyon 180 bin varile indi. OPEC’in petrol üretimi en çok Nijerya, Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt ve Venezuela’da düştü. OPEC’in ham petrol üretimi Aralık ayında günlük ortalama 32.18 milyon varile düştü. Aralık ayında küresel petrol arzı bir önceki aya göre günlük ortalama 340 bin düşüşle 95.20 milyon varile geriledi.
- Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) yayınladığı aylık rapor enerji piyasalarında takip edildi. IEA, küresel petrol arzının 2.6 milyon varil yükseldiği belirtilirken, 2016 yılının ilk çeyrek sonunda İran’ın bu arzı 300 bin varil daha artırabileceği bildirildi. 2014 yılında ise petrol arzı 2.4 milyon varil artış gerçekleştirmişti. IEA, petrol piyasasının arz fazlasını sindirmekte zorlandığını belirterek, petrol fiyatlarındaki düşüşün devam edebileceğini öngördü.
- 2015 yılının 4. çeyreğinde küresel petrol talebinin sadece 1 milyon varil arttığını ve bu artışın son 1 yılda görülen en düşük artış olduğu ifade edildi. IEA, 2016 yılı için talepte büyüme beklentisini günlük bazda 1.2 milyon varil olarak korudu. 2015 yılında gerçekleşen talep artışının ise günlük bazda 1.8 milyon varil olduğu belirtildi.
- IEA raporunda İran’ın petrol üretiminin Aralık ayında günlük bazda 40 bin varil artış ile 2012 Haziran ayından bu yana görülen en yüksek seviye olan 2.91 milyon varile çıktığı işaret edildi. OPEC’in toplam üretimi ise günlük bazda 90 bin varil azalarak 32.28 milyon varile gerilediği açıklandı.
Baker Hughes Sondaj Platform Sayısı
| Bölge | Son Sayım Tarihi | Sayım | Değişim | Bir Önceki Sayım Tarihi | Bir Önceki Yıla Göre Sayım | Bir Önceki Yılın Sayımı |
| ABD | 15 Ocak 16 | 650 | -14 | 8.Oca.16 | -1026 | 15.Oca.15 |
| Küresel | Ara.15 | 1095 | -14 | Kas.15 | -218 | Ara.14 |
- İran, yaptırımların kaldırılmasının ardından üretimin günlük 500.000 varile çıkartılması talimatını verdi. İran cephesinde gerçekleşen gelişmelere rağmen, Dünya’nın en büyük petrol ihracatçısı konumunda olan Suudi Arabistan fiyatlar çökse bile piyasa payını korumaya yönelik stratejisinin değişmeyeceğini bir kez daha açıkladı. Aşağıdaki grafikte petrol üretim maliyetlerinin kırılımı görülebilir. Petrol fiyatlarında yaşanabilecek bir kriz durumuna dayanabilecek ülkeler olarak Kuveyt, Suudi Arabistan ve Irak’ı ilk üçte görebiliyoruz. Ayrıca, İran beşinci sırada bulunuyor. Üretim maliyetlerinin en yüksek olduğu üç ülkenin ise sırasıyla Birleşik Krallık, Brezilya ve Kanada ülkelerinin olduğu gözüküyor. Yaşanabilecek bir petrol krizinde İran ve Suudi Arabistan enerji piyasasında güçlü duruşunu sürdürmeye devam edecektir.
Petrol Üretim Maliyetinin Kırılımı
| Tarih | Haftanın Önemli Enerji Verileri |
| 21.1.2016 | ABD EIA Doğal Gaz Stokları Değişimi (Ocak 15) |
| 21.1.2016 | ABD DOE Ham Petrol Stokları (Ocak 15) |
| 21.1.2016 | ABD DOE Cushing Oklahoma Ham Petrol Stokları (Ocak 15) |
| 21.1.2016 | ABD DOE Gazoline Stokları (Ocak 15) |
| 21.1.2016 | ABD DOE Damıtılmış Stoklar (Ocak 15) |
HAM PETROL
Ham Petrol, Çin ekonomisinde yaşanan kötü gidiş ve İran’ın petrol satışına getirilen kısıtlamaların kaldırılacağı ve bunun küresel arz fazlasını tetikleyeceği spekülasyonları ile sert geri çekilmişti. İran’a uygulanan yaptırımların kaldırılması sonrasında ise beklenildiği gibi WTI’da 30.00 Dolar’ın altına sert geri çekilme gerçekleşmedi. 30.00 pivot seviyesinin altında kalınması durumunda 29.50 ve 29.00 destekleri takip edilmelidir. Satışların derinleşmesi halinde 28.40 desteğine kadar geri çekilme beklenebilir. 31.50 seviyesinin üzerinde kalınması durumunda 32.30 seviyesi test edilebilir. Alıcılı seyrin devamında ise 33.00 direnci hedeflenebilir.
Destekler: 29.50-29.00-28.40
Dirençler: 31.50-32.30-33.00
BRENT PETROL
Uluslararası Atom Enerji Ajansı’nın İran’ın nükleer silah geliştirme programını durdurduğunu açıklamasının ardından İran’a uygulanan yaptırımlar kaldırıldı. Artık bu ülkeden petrol ithal edenler istedikleri kadar petrol alabilecekler. Dünya’nın dördüncü büyük petrol ve en büyük doğal gaz rezervlerine sahip İran, ülke dışında dondurulmuş hesaplarını kullanma hakkı kazanacak. Geçtiğimiz hafta Çin piyasalarında yaşanan tedirginliğin etkisi ile Brent Petrol’de kayıplar gerçekleşmişti. Yeni haftaya İran’a uygulanan yaptırımların kaldırılması ile başlayan Brent Petrol 27.80 seviyesine kadar geri çekilse bile satış baskısı yetersiz kaldı. Brent Petrol yeni haftaya yönünü yukarı çevirerek 29.50 kademelerine yükseldi. 100 saatlik hareketli ortalamanın üzerinde kalıcılık sağlanması halinde 30.30 ve 31.00 dirençleri önemlidir. Bu seviyelerin aşılması halinde 31.85 direnci hedeflenebilir. 27.80 kademesinin altında kalınması durumunda 27.00 desteği test edilebilir. Satışların derinleşmesi halinde ise 26.30 desteğine kadar geri çekilme beklenebilir.
Destekler: 27.80-27.00-26.30
Dirençler: 30.30-31.00-31.85
DOĞAL GAZ
Soğuk havanın etkisini artırmasına rağmen Çin piyasalarında yaşanan olumsuz gelişmeler Doğal Gaz vadelilerin değer kaybetmesine neden oldu. Birleşmiş Milletler Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), İran’ın nükleer programının uluslararası anlaşmalara uygun olduğunu açıkladı. Sonrasında Avrupa Birliği ve ABD, İran’a uygulanan yaptırımların kaldırıldığını açıkladı. İran’a uygulanan yaptırımların kaldırılması ileriki dönemlerde fiyatlara etki yapabilir. Bunun en büyük nedeni ise İran’ın Dünya’nın en büyük doğal rezervlerinden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Yeni haftaya 2.050 seviyelerinden başlayan Doğal Gaz yönünü yukarı çevirerek 2.120 seviyelerine kadar yükseldi. 2.030 seviyesinin altında kalınması durumunda 1.975 seviyesi test edilebilir. Satışların derinleşmesi durumunda 1.950 desteği takip edilmelidir. Yukarı yönlü potansiyel yakalanması halinde 2.150 ve 2.210 dirençlerinin kademeli olarak çalışması beklenebilir. Alımların hızlanması durumunda 2.240 direnci hedeflenebilir.
Destekler:2.030-1.975-1.950
Dirençler: 2.150-2.210-2.240
Berkay Ören
Venbey Yatırım Araştırma Uzmanı