Berkay Ören – 12.04.2016
Doha’da ki Toplantı Öncesinde Enerji Piyasalarında Son Durum
Petrol, bu yıl son 12 yılın en düşük seviyesini görmesinin ardından, ABD’de üretim düşüşlerinin küresel arz fazlasını azaltacağı spekülasyonları ile yükseliş gerçekleştirdi ve Mart ayında yüzde 13 değer kazandı. Suudi Arabistan, Rusya, Katar ve Venezuela Şubat ayında, aşırı arzı azaltmak amacıyla, diğer üreticilerin de katılması durumunda, petrol üretimini Ocak ayı seviyelerinde dondurma konusunda anlaşmaya varmıştı. Fakat İran bu karara uymayacağını açıklamıştı. Petrol üreticileri 17 Nisan’da Doha’da bir araya gelecekler. 2014 yılının ortasından bu yana fiyatlarda yüzde 60 kayba neden olan stok fazlasını azaltmaya yardımcı olması bekleniyor. Geçtiğimiz haftalarda bu anlaşmaya yönelik bir çok spekülasyon ortaya atıldı. Son olarak Suudi Arabistan ikinci veliaht prensi, üretimin dondurulmasının sadece İran’ın anlaşmaya katılması halinde gerçekleşebileceğini dile getirmişti. İran ise görüşmeye katılabileceklerini, fakat petrol ihracatını artırmak istemesinden dolayı üretime sınır koymayacağını açıklamıştı. Doha’da ki toplantı öncesinde birçok yetkiliden açıklamalar geldi. Venezuela Petrol Bakanı, üretimi dondurmanın işe yaramaması halinde üretim hacminin gerekli olduğunu söyledi. Ayrıca Petrol’de adil fiyatın 50 ile 60 dolar arasında olduğunu konuşmasında vurguladı. Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak ise petrol piyasasında günlük bazda 1.5 milyon stok fazlası bulunduğunu dile getirirken, Doha’daki toplantıdan olumlu sonuçlar çıkacağını umduğunu söyledi. Kuveyt’in OPEC temsilcisine göre, petrol fiyatları İran’ın katılımı olmadan da üretimi dondurma kararına varabileceklerini açıkladı. Petrol fiyatlarının çok düşük seviyede olduğunu ve üretimin dondurulması konusunda anlaşmaya varmaktan başka çarelerinin olmadığını söyledi. Bu açıklama petrol fiyatlarını yukarı yönlü destekler nitelikte olmuştu. Ayrıca, İran Resmi ajansının yapmış olduğu habere göre, yaptırımların kaldırılmasının ardından ihraç edilen petrolün 2 kat arttığı belirtildi. İran’ın ihraç ettiği petrol miktarı günlük bazda 2 milyon varili geçti.
ABD haftalık ham petrol stokları 1 Nisan’la biten haftada 4.9 milyon varil azalış gösterdi. Beklenti ise stokların 3.15 milyon varil artacağı yönündeydi. ABD ham petrol üretimi 1 Nisan’la biten haftada bir önceki haftaya göre 14 bin varil gerileyerek 9.008 milyon varil seviyesine geldi. Ülkenin ithalatı ise günlük ortalama 494 bin varil azalarak 7.25 milyon varile geriledi. Baker Hughes’un açıkladığı haftalık sondaj kuyusu sayısında 8 tane azalarak 354’e geldi. ABD’de petrol üretimi günlük bazda 14.000 varil azalarak 9.01 milyona geriledi. Bu azalış 2014 yılının Kasım ayından beri gelinen en düşük seviye oldu. Doğal gaz kuyusu sayısı ise 1 tane artış gösterdi. Fakat Doğal Gaz fiyatlarında kaygılar hala devam ediyor. CFTC raporuna göre, 5 Nisan’la biten haftada uzun pozisyonda yüzde 0.9 artış yaşanırken, kısa pozisyon sayısında yüzde 4.7 azalış görüldü.
Uluslararası derecelendirme kuruluşu Moody’s, düşük petrol fiyatlarından dolayı Royal Dutch Shell, Total SA, Chevron’un kredi notlarını düşürdüğünü açıkladı. Kurum, düşük petrol fiyatlarından dolayı bahsedilen şirketlerin nakit akışlarında 2017 yılının sonuna kadar olumsuz etkileneceğini belirtirken, şirketlerin artan borçlarında dikkat çekildi. Kurum, petrol fiyatlarının 2018 yılından sonra kademeli olarak toparlanacağını öngördüğünü açıkladı.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Suudi Arabistan’ın notunu AA’dan AA-‘ye düşürdü, görünümü ise negatifte bıraktı. Kurum 2016 yılı için petrol tahminini 35.00 dolara ve 2017 yılı için 45.00 dolara revize etti. Petrol fiyatlarının aşağı yönlü revizyonunun, Suudi Arabistan’a mali yönden negatif etki yaratabileceğini önemle vurguladı. Suudi Arabistan’ın kredi notu daha önceden Standar&Poor’s ve Moody’s tarafından aşağı yönlü revize edilmişti.
İngiliz enerji devi BP’nin 2010 yılında Meksika Körfezi’nde yaşattığı çevre felaketine karşı ödeyeceği tazminat belli oldu. Şirket çevreye ve bölgeye verdiği zarar için 20 milyar dolar ödeme gerçekleştirecek. Ödeme ise 16 yıl sürecek. BP petrol sızıntısının maliyetinin 53 milyar dolar üzerinde olduğunu açıklamıştı.
Kuveyt Merkezli Markaz’ın raporuna göre, Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar, Bahreyn, Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin bütçeleri geçtiğimiz yıl 160 milyar dolar açık verdi. 2016 yılında ise bu açığın 318 milyar dolara yükselmesinin öngörüldüğü belirtildi. Ayrıca bu körfez ülkelerinin bütçe açıklarını finansa edebilmeleri için 2020 yılına kadar 390 milyar Dolar borç almaya ihtiyaçları olduğunu önemle vurgulandı.
Goldman Sachs, OPEC’in bu yıl ve gelecek yıl üretimi artıracağı iddiasında bulundu. Banka ayrıca üretimin dondurulması konusunda yapılacak anlaşmanın başarısız olacağını belirtti. Banka, OPEC’in 2016 için üretiminin günlük bazda 600.000, 2017 yılı içinse 500.000 varil artacağını tahmin ediyor.
Dünya Bankası, küresel petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak Rusya ekonomisine ilişkin büyüme tahminini aşağı yönlü revize etti. Bankaya göre, Rus ekonomisi 2016 yılında yüzde 1.9 daralırken, 2017 yılında ise yüzde 1.1 büyümesi öngörülüyor.
Çin’in ham petrol ithalatı bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 25 artış gösterdi. Çin ham petrol ithalatı 31.80 milyon ton açıklanırken, bu rakamda günlük bazda 8 milyon varile denk geliyor. Fakat son dönemde Çin’in petrol talebinde yaşanan artış ve ABD petrol stoklarında ki azalışa rağmen piyasayı dengeye getirmeye yeterli olmuyor.
DOĞAL GAZ
Geçtiğimiz hafta Doğal Gaz’da 2.070 seviyelerine kadar yükseliş yaşansa bile, sonrasında gelen sert satışlar 1.890 kademelerine kadar geri çekilme yaşanmasına neden oldu. Sonrasında zayıf Dolar’dan destek bulan Doğal Gaz 2.040 kademelerine kadar alımlar yaşandı. Yeni haftaya aşağı yönde gapli başlangıç yapan Doğal Gaz’da 1.905 seviyelerine kadar zayıflama görüldü. ABD hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde beklenmesi talebi azaltabilir. Perşembe günü açıklanacak olan Doğal Gaz Stok değişimi fiyatlarda hareketlilik yaşanmasına neden olabilir. Satış baskısı oluşması halinde 1.885 ve 1.845 destek seviyeleri takip edilmelidir. Bu seviyelerin altında kalıcılık sağlanması halinde 1.790 kademesine kadar zayıflama görülebilir. 1.970 seviyesinin üzerinde kalıcılık sağlanması halinde 2.015 ve 2.065 dirençleri takip edilmelidir.
Destekler:1.885-1.845-1.790
Dirençler: 1.970-2.015-2.065
BRENT PETROL
38.30 seviyelerinden geçtiğimiz haftaya başlangıç yapan Brent Petrol yukarı yönde potansiyel yakalayarak 42.00 kademelerine kadar yükselişler gerçekleştirdi. ABD stoklarında yaşanan düşüş ve ABD’de üretimin zayıflaması ile birlikte küresel arz fazlalığının azalacağı spekülasyonu yukarı yönlü hareketi destekler nitelikte oldu. Ayrıca, Kuveyt’in OPEC temsilcisi, petrol üreten ülkelerin üretimi Ocak ayı seviyesinde dondurma kararına İran’ın katılmaması halinde bile anlaşabileceklerini söylemesi alımların hızlanmasını sağladı. Yeni haftaya da alıcılı başlangıç yapan Brent petrol, ABD’de kaya petrolü üretiminin düşeceğine ilişkin tahminlerin küresel arz fazlasının azalacağına işaret etmesi 43.50 seviyelerine kadar yükseliş yaşanmasını sağladı. Yeni haftada yukarı yönlü hareketine devam etmesi halinde 44.50 seviyesi test edilebilir. Bu seviyenin aşılması halinde 46.00 ve 47.00 dirençlerine yükselişler görülebilir. 41.40 kademesinin altında kalınması durumunda 39.60 ve 37.90 destek seviyelerinin test edilmesi beklenebilir.
Destekler: 41.40-39.60-37.90
Dirençler: 44.50-46.00-47.00
HAM PETROL
36.60 seviyelerinden geçtiğimiz haftaya başlangıç yapan Ham Petrol’de ilk etapta 35.20 kademelerine kadar zayıflama görüldü. Sonrasında yukarı yönlü potansiyel yakalayarak 39.80 seviyelerine kadar yükselişler yaşandı. ABD’de haftalık ham petrol stoklarının düşüş göstermesi ve petrol kulesi sayısındaki azalma petrol fiyatlarında yukarı yönlü hareketi destekler nitelikte oldu. Yeni haftada yukarı yönlü potansiyel oluşması halinde 41.85 seviyesi takip edilmelidir. Alımların hızlanması halinde 43.40 ve 44.20 direnç seviyelerine yükselişler görülebilir. Olası geri çekilmelerde 39.50 ve 38.60 destek seviyeleri test edilmek istenebilir. Satış baskısının devam etmesi durumunda 37.35 kademesine kadar zayıflama görülebilir.
Destekler: 39.50-38.60-37.35
Dirençler: 41.85-44.40-45.60
Berkay Ören
Venbey Yatırım Araştırma Uzmanı