Berkay Ören – 16.02.2016
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), petrolde küresel boyutta arz fazlasının yılın ilk yarısında fazla olacağı ve bu durumun fiyatların daha fazla düşme olasılığının olduğunu açıkladı. IEA, İran ve Irak gibi OPEC üyelerinin arzı artıracakları ve yaşanan küresel yavaşlamanın etkisiyle talepte daralma olacağı belirtildi. IEA raporunda, ilk çeyrekte arz fazlasının günde ortalama 1.75 milyon varil gerçekleşebileceğinin tahmininde bulunuldu. Ayrıca, IEA’nın geçtiğimiz ay yaptığı tahminde arz fazlası günde ortalama 1.5 milyon varil olması bekleniyordu. İran’a uygulanan yaptırımların kaldırılmasının ardından ülke petrol üretimini artırdı. Irak ve Suudi Arabistan’da petrol üretim seviyelerini artırmıştı.
ABD Ham Petrol stoklarında azalış yaşanırken, WTI için dağıtım noktasındaki stoklar rekor seviyeye yükseldi. EIA’nın verilerine göre, ABD’nin en büyük depolama bölgesi olan Cushing Oklahoma’daki petrol stokları 523 bin varil artarak 64.7 milyon varile ulaştı. Cushing Oklahoma depolama kapasitesi ise 73 milyon varil seviyesinde.
Dünya’nın en büyük petrol üreticisi konumunda olan Suudi Arabistan’ın petrol Bakanı ile Rusya enerji bakanı Alexander Novak Katar’ın başkenti Doha’da bir araya geldiler. Ayrıca, bu görüşemeye Venezuela ile Katar’lı yetkililer de katıldı. Sonrasında Katar Enerji bakanı El-Sada, petrol bakanlarının üretimi 11 Ocak seviyesinde dondurma kararı aldıklarını açıkladı. El-Sada düşük petrol fiyatlarının dünya için olumlu bir etki yaratmadığını ve OPEC ve Rusya’nın başarılı bir toplantı gerçekleştirdiğini söyledi. Bu gelişmenin ardından Ham Petrol yukarı yönlü hareketine son verdi. İran ve Irak’ın bu anlaşmaya katılmaması arz yönlü halen soru işaretlerinin olduğunu gösteriyor. Toplantıdan çıkan karara baktığımızda üretimin 11 Ocak’taki üretim seviyesinde dondurulması kararı aslında petrol üreticisi ülkelerin halen Pazar paylarını kaybetmek istemediklerini açıkça gösteriyor. Zira Ocak ayına bakıldığında günlük üretim seviyelerinin en yüksek olduğu günleri gördüğünü bize gösteriyor. Ocak ayında ortalama günlük petrol üretimi 32.3 milyon varil seviyesinde gerçekleşmişti. Ayrıca bir OPEC kararı olmayan ve 4 ülkenin aldığı bu karara diğer OPEC üyesi olan ya da olmayan ülkelerin de icabet edip etmeyecekleri de belirsiz durumda. Kararın ardından yaptırımların kalkmasının ardından petrol ihracatını artırmaya hazırlanan İran’dan pazar payını kaybetmek istemediğine dair açıklamalar geldi. Bununla birlikte İran, Çarşamba günü Irak ve Venezüela’lı yetkililerle konuyu görüşeceğini ve üretimin dondurulması konusunda özel şartlar öne sürebileceğini belirtti. Bu nedenle bir süredir beklenen ve üretimde kısıntıya gidilmesi yönünde kararın çıkıp çıkmayacağı merak edilen toplantıdan esasen petrol fiyatlarına istikrar kazandıracak bir gelişmenin oluşmadığını söylemek mümkün.
HAM PETROL
Geçtiğimiz haftanın ilk günlerinde Kuveyt’in 3. Çeyrek petrol üretimini günlük bazda 150 bin varil artırabileceği haberleri petrolde satış baskısı yaşanmasına neden oldu. Ayrıca, Goldman Sachs’ın yayınladığı raporda petrolün 20 doların altına düşebileceği tahmininde bulunması enerji sektöründeki olumsuz gelişmeler arasında yer aldığını söyleyebiliriz. Amerikan Petrol Enstitüsü’nün (API) ve sonrasında Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) açıkladığı petrol stoklarının beklentilerin altında kalmasına rağmen petrol fiyatlarını destekleyemedi. Fakat dağıtım noktasındaki stokların rekor seviyeye yükselmesinin ardından Petrol’de kayıpların artmasına neden oldu. Geçtiğimiz haftanın diğer bir önemli gelişmesi ise Venezuela petrol bakanının petrol üreten ülkelere üretim seviyesini sabit tutma teklifi oldu. Baker Hughes’un yayınladığı raporda sondaj platform sayısı geçtiğimiz hafta 30 azalarak 541 seviyesine geldi. Küresel olarak platform sayısı ise 50 azalarak 1045’e geriledi. Yeni haftanın ilk gününde Nijerya ve Birleşik Arap Emirliklerinin petrol bakanlarının yapmış olduğu açıklamalar takip edildi. Nijerya petrol bakanı Reuters’a verdiği röportajda, OPEC’in düşen petrol fiyatlarına karşı fiyatları düşürmek için işbirliğinde ilerleme kaydettiklerini söyledi. Wall Street Journal’ın haberine göre, Birleşik Arap Emirlikleri petrol bakanı OPEC’in üretim kesintisine gitmekte istekli olduğunu açıkladı. OPEC’in petrol üretimini keseceğine dair haberlerin etkisi ile yeni haftada 31.50 seviyelerine kadar yükselişler gözlemlendi. Suudi Arabistan ve Rusya Petrol bakanları, Katarda ’ki görüşmede petrol arzını 11 Ocak seviyesinde dondurma kararı üzerinde anlaşmaya vardılar. Bu gelişme sonrasında karlarının bir kısmını geri vererek 29.60 seviyelerine geriledi. Yeni haftada petrol stok verileri ile OPEC ve OPEC harici ülkelerin açıklamaları önemle izlenmelidir. Satış baskısının devam etmesi halinde 28.50 ve 27.30 takip edilmelidir. Bu seviyelerin altında kalıcılık sağlanması halinde 26.50 kademesine kadar geri çekilme beklenebilir. 31.50 seviyesinin üzerinde potansiyel oluşması halinde 32.80 ve 34.40 dirençleri kademeli olarak hedeflenebilir.
Destekler: 28.50-27.30-26.50
Dirençler: 31.50-32.80-34.40
BRENT PETROL
Geçtiğimiz hafta Çin’in yeni yıl nedeniyle kapalı olmasından dolayı yaşanan talep yetersizliği ve arzdaki fazlalık Brent Petrol’ü 30.00’ın altına gerilemesine neden olmuştu. Geçtiğimiz haftanın en önemli gelişmesi Venezula Petrol Bakanının petrol ihraç eden ülkelere üretimi sabit tutma önerisi oldu. Bu açıklama sonrasında Brent Petrol’de yukarı yönlü hareketler gözlemlendi. OPEC’in üretim kesintisine gideceği haberleri Brent Petrol’ün geçtiğimiz haftayı alıcılı kapamasına neden oldu. Nijerya petrol bakanı, OPEC’in düşen petrol fiyatlarına karşı fiyatları düşürmek için işbirliğinde ilerleme kaydettiklerini söylerken, Birleşik Arap Emirlikleri petrol bakanı OPEC’in üretim kesintisine gitmekte istekli olduğunu açıkladı. Ayrıca İran’ın petrol ihracatının günlük bazda 1.3 milyon varil olduğu ve Mart ayında 1.5 milyon varile çıkacağı tahmin edildiği açıklandı. OPEC’in üretim kesintisi haberleri ile yeni haftaya alıcılı başlangıç yapan Brent Petrol’de 35.50 kademesine kadar yükselişler gözlemlendi. Suudi Arabistan ve Rusya petrol bakanları petrol arzını 11 Ocak seviyesinde dondurma kararı almasının ile Brent Petrol kazançlarının bir kısmını geri vererek 33.65 kademelerine kadar geriledi. Satış baskısının devamında 32.65 ve 31.50 seviyeleri takip edilmelidir. Satışların hızlanması halinde 28.60 desteğine kadar zayıflama beklenebilir. 36.60 seviyesinin üzerinde kalıcılık sağlanması halinde 37.50 direnci test edilebilir. Alımların hızlanması halinde ise 39.40 kademesine kadar yükselişler beklenebilir.
Destekler: 32.65-31.50-28.60
Dirençler: 36.60-37.50-39.40
DOĞAL GAZ
Geçtiğimiz haftaya yukarı yönlü gapli başlangıç yapan Doğal Gaz 2.150 seviyesinin üzerine çıktı. Fakat yukarı yönlü potansiyelin yetersiz kalmasının ardından yönünü aşağı çevirerek 1965 kademelerine kadar geriledi. ABD’deki hava koşullarının beklentilerden iyi seyretmesi ve ABD doğal Gaz Stoklarının beklentilerin üzerinde gelmesi fiyatları aşağı yönde destekler nitelikte olduğunu söyleyebiliriz. Yeni haftada doğal gaz stokları verisi önemle takip edilecektir. Satış baskısının devamında 1.820 ve 1.775 destek seviyeleri önemle takip edilmelidir. 1.965 seviyesinin üzerinde kalıcılık sağlanması halinde 200 saatlik hareketli ortalamaya denk gelen 2.030 kademesi test edilebilir. Alımların hızlanması halinde 2.090 kademesine kadar yükseliş beklenebilir.
Destekler: 1.820-1.775-1.685
Dirençler: 1.965-2.000-2.090
Berkay Ören
Venbey Yatırım Araştırma Uzmanı