Emekçi kadından Barbie sosyolojisine Batının “Kadın algısı”

Bizim ulusumuzda kadın, Barbie gibi tüketen değil, bilakis üreten olmuştur. Ana olmuştur, eş olmuştur, şehirde düşmana karşı Halide Edip gibi örgütleyen, tarlada aşını eken, cephede de nice kahraman kadınımız gibi askere nefer olmuştur… Bizim tarihimizde Orhon Yazıtları’na bile konu olan kadın, kocasıyla aynı haklara sahiptir.

Kadın haklarının toplum­sal cinsiyet eşitliği bağ­lamında ele alındığı ve belirli kıstaslarda ölçümlendiği gün­lerdeyiz. Aslında insan hak­ları kapsamında değerlendi­rilmesi gereken bir konunun son yıllarda bağlamından ko­parılarak, bir çeşit metamor­foza uğradığını görmekteyiz.

Oysa Batıda bu hareketin çok değil, ancak geçtiğimiz yüzyılın başında ve tam da makroekonomik bir paramet­re üzerinden; kadın emekçi­lerin daha kısa mesai sürele­ri, daha yüksek maaş ve seçme hakkı talep etmesiyle başladı­ğını unutmamamız gerekiyor.

Köşe yazıları, tezler ve tartışmalara konu olan Barbie

2023 yılında filmi de ya­pılan Barbie’nin yıllar içeri­sinde geçirdiği evrim, söyle­mek istediklerime ışık tuta­caktır. Köşe yazıları, tezler ve tartışmalara konu olan Barbie, 1950’li yıllarda yani Baby Boomer olarak katego­rize edilen dönemde; bugün tartışıldığı gibi sosyolojik ve psikolojik boyutu düşünül­meksizin sadece kapitalizmin tüketim toplumuna yönelik bir “oyuncak” olarak daha doğrusu “yetişkin bir kadın obje” olarak piyasaya sürülür.

Ardından yıllar içerisinde elde ettiği pazar payının ve ta­bii ki markasının küreselleş­mesi bağlamında, adeta Ba­tının kadına yüklediği rol ve biçim konusunda bir sembol haline gelecektir. Bu oyun­cak, kadın haklarının da ge­lişme kaydetmesiyle çeşitli meslekler ve roller alır. An­cak aynı zamanda Batının Ba­tı dışı yani kendisinden olma­yan toplumlara da bir çeşit kadın modellemesi olma gö­revini de hem sosyal ilişkiler ve hem de tüketim tarafında sürdürmeye devam eder.

Barbie’nin kılık kıyafeti, göz ve ten rengi zamanla çe­şitlenir. Ama verdiği süblime mesaj neredeyse hep aynı­dır. Dolayısıyla zamanla kılık kıyafetlerimiz ona dönüşür gibi olsa da biz hiçbirimiz ona benzemeyiz.

Yazının devamı için TIKLAYINIZ!