Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, Balkan turu öncesi basın toplantısı düzenledi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa’daki doğal gaz krizine ilişkin “Avrupa bu kışı hakikaten ciddi sıkıntılarla geçirecektir diye düşünüyorum. Bizim böyle bir sıkıntımız yok. (Yunanistan’ın Türk jetlerine tacizi) Bu kilit atma olayı noktasında hassasiyetimiz kararlılıkla devam ediyor. Yunanistan bunun farkında. Bunun farkında olduğu için kendilerine onlar da bir çekidüzen verme yoluna girmiş vaziyetteler. Bundan sonraki süreçte Yunanistan Türkiye’yle nasıl bir ilişki içerisinde olacağının herhalde kararını çok daha düşünerek verecektir. Aksi takdirde hep söylediğim gibi yine söylüyorum bir gece ansızın gidebiliriz” dedi
*Bakan Dönmez: Doğal gaz ve elektrikte sübvansiyon devam ediyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, doğal gazda yüzde 80, elektrikte ise birinci kademede yüzde 50 sübvansiyon yapıldığını belirterek, “Geçen yıl 100 milyar lira civarında bir sübvansiyon bedeli ortaya çıkmıştı. Bu sene bu neredeyse ikiye katlanabilir. Küresel anlamda yaşanan fiyat artışlarından vatandaşımızın en az etkilenmesi için elimizden geleni yapıyoruz” ifadesini kullandı
*Bakan Kirişci “Sözleşmeli Besicilik Projesi”ni hayata geçirdiklerini bildirdi
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, verim odaklı hayvancılığı geliştirmek ve kırmızı et tedarik zincirini daha da güçlendirmek amacıyla, ilgili tarafların ortak kazancına dayalı, sektörde örnek bir üretim modeli olan “Sözleşmeli Besicilik Projesi”ni hayata geçirdiklerini belirtti
*Bakan Bilgin, “Yeni Anayasada Yer Alacak Sosyal Haklar Çalıştayı”na katıldı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, “Yeni Anayasada Yer Alacak Sosyal Haklar Çalıştayı”na katıldı
*Merkez Bankası Ağustos Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı
TCMB Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu’na göre, ağustosta tüketici yıllık enflasyonu enerji ve gıda hariç tüm alt gruplarda yükselirken, söz konusu yükselişe en belirgin katkı 1,41 puanla temel mal grubundan geldi. Raporda, “Ağustosta önceki aya göre yıllık tüketici enflasyonuna katkı temel malda 1,41 puan, hizmette 0,86 puan ve alkol-tütün-altın grubunda 0,05 puan artarken, enerjide 1,02 puan ve gıdada 0,69 puan azaldı. Bu dönemde uluslararası emtia fiyatlarındaki görünüme paralel olarak üretici fiyatlarında aylık enflasyon önceki aylara kıyasla yavaşlarken, yıllık enflasyon bir miktar geriledi” diye konuştu
*Türkiye’nin tahvil faizlerindeki düşüş ivme kazandı
Küresel çapta devam eden risklere karşın yurt içi varlıklar pozitif ayrışmasını sürdürürken, tahvil piyasasına artan ilgiyle Türkiye’de 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 11,76 ile Haziran 2020’den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Türkiye’de uzun vadeli gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 11,76 ile Haziran 2020’den, kısa vadeli gösterge tahvilin bileşik faizi de yüzde 13,72 ile Kasım 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gördü
*Avrupalılar ekonominin gidişatından kaygılı
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde yaşayanlar arasında Avrupa ekonomisinin kötü gittiği algısı yükseldi. Giderek daha fazla Avrupa vatandaşı ekonomik gidişatı kötü buluyor. Avrupalıların ana endişe unsurlarının başında fiyat artışları ve yaşam maliyeti geliyor. Kendi ülkelerinin ekonomilerinin kötü olduğunu düşünenlerin oranı kış döneminden bu yana 5 puan artışla yüzde 64, AB ekonomisini kötü bulanların oranı 7 puan artarak yüzde 51 oldu. Gelecek 12 ayda ekonominin durumuna ilişkin beklenti sorulduğunda Avrupalıların çoğu olumsuz beklenti dile getirdi
*AB, ABD’li biyoteknoloji şirketlerinin birleşmesine izin vermedi
Avrupa Birliği (AB), biyoteknoloji şirketi İllumina’nın aynı sektörde faaliyet gösteren Grail’i satın almasını onaylamadı. AB Komisyonu Kıdemli Başkan Yardımcısı Margrethe Vestager, “İllumina satın almayla Grail’in rakiplerinin söz konusu teknolojiye erişimini engelleyebilir” değerlendirmesinde bulundu
*Almanya’da fabrika siparişleri altı aydır düşüşte
Almanya’da fabrika siparişleri, Rusya-Ukrayna savaşının iç talebi baskılamasıyla art arda düşüşünü altıncı aya taşıdı. Ülkede temmuzda aylık bazda yurt içi siparişlerde yüzde 4,5 düşüş görülürken yabancı siparişlerde ise yüzde 1,3 artış kaydedildi
*Avrupa’da gıda fiyatlarındaki artış endişe verici boyutlara ulaşma eğiliminde
Avrupa’da salgın sonrası yaşanan talepteki artış, tedarik zincirlerinde büyüyen sorunlar, Ukrayna’da devam eden savaş ve yükselen enerji ve lojistik maliyetleri nedeniyle endişe verici boyutlara ulaşan gıda fiyatlarının, aşırı kuraklık nedeniyle daha da artması bekleniyor. “Avrupa’da Kuraklık 2022” raporunda, AB genelinde hasat tahminleri yaşanan aşırı kuraklık nedeniyle şimdiden son beş yıllık ortalamaya kıyasla tahıl ve mısır için yüzde 16, soya fasulyesi için yüzde 15, ayçiçeği için ise yüzde 12 aşağı çekilmiş durumda” şeklinde konuştu
*Avrupalı şirketler Gümrük Birliği’nin acilen güncellenmesini istiyor
Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Markus Christian Slevogt, “Gümrük Birliği’ni günümüz ticaretinin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde genişletmek zorundayız” dedi. İtalyan Ticaret ve Sanayi Odası Derneği Başkanı Livio Manzini, “Mevcut Gümrük Birliği ile treni kaçırıyoruz” dedi
*Rusya’da özel yatırımcıların “dost olmayan ülkelerden” hisse almaları yasaklanıyor
Rusya Merkez Bankası, özel yatırımcıların “dost olmayan ülkelerdeki” şirketlerin hisselerini almalarının 1 Ocak 2023’ten itibaren yasaklanacağını bildirdi. Rusya Merkez Bankası’ndan yapılan yazılı açıklamada, yaptırımlar nedeniyle ülkedeki “kalifiye olmayan” yatırımcıların dost olmayan ülkelerdeki şirket hisselerine yönelik yatırımlarının yasaklanmasına karar verildiği kaydedildi
*Rusya ve Çin, doğal gaz ödemelerinde yuan ve rubleye geçiyor
Rus enerji şirketi Gazprom, Çinli CNPC şirketiyle doğal gaz sevkiyatı ödemelerinde yuan ve rubleye geçilmesi konusunda anlaşma sağlandığını bildirdi. Görüşmede özellikle Rusya’nın uzak doğu bölgesinden Çin’e yönelik gaz sevkiyatının ele alındığı bilgisine yer verilen açıklamada, Gazprom’un yeni bir boru hattı üzerinde çalışmalara da başladığı kaydedildi. Açıklamada, “Toplantıda, Sibirya’nın Gücü boru hattı üzerinden gaz sevkiyatına ilişkin uzun vadeli sözleşmeye ek anlaşmalar imzalandı. Taraflar, Çin’e gaz arzı için yuan ve rubleyle ödemeye geçilmesi konusunda anlaştılar” ifadelerine yer verildi
*Rusya’nın en büyük bankaları yuan cinsinden kredi vermeye hazırlanıyor
Rusya’nın en büyük iki bankası Sberbank ve VTB, yuan cinsinden kredi imkanları sunacak. Sberbank Birinci Başkan Yardımcısı Aleksandr Vedyahin, Rusya’nın Vladivostok kentinde gazetecilere yaptığı açıklamada, yakında şirketlere yuan cinsinden kredi vermeye başlayacaklarını söyledi. Gelecekte Hindistan rupisi cinsinden de kredi vermeyi planladıklarını anlatan Vedyahin, rupi cinsinden kredilere yönelik talebin ise şimdilik düşük kaldığını söyledi
*Rusya rezervlerini Türk lirası, yuan ve rupi ile güçlendirmek istiyor
Yaptırımlar nedeniyle rezervlerinde dolar ve avro kullanması zorlaşan Rusya, dost olarak gördüğü ülkelerin para birimlerinde daha fazla alım yapmayı planlıyor. Uluslararası ticarette Batılı ülkelerin para birimlerini kullanmaktan kaçınmak isteyen Rusya, ulusal para birimlerinin payını artırmak için adımlar atıyor
*Rusya-Ukrayna savaşı, LNG gemilerinin rotasını Avrupa’ya çevirdi
Avrupa’nın LNG ithalatı bu yıl haziran-ağustos döneminde geçen yıla göre yüzde 86 artış gösterdi. Bölgenin LNG ithalatı geçen yıl toplam 71 milyar metreküpken bu yılın 8 ayında 116 milyar metreküp oldu
*Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü: Kuzey Denizi’ndeki konteyner gemisi trafiği büyüyor
Almanya’nın önde gelen ekonomi enstitülerinden Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü (IfW), Kuzey Denizi’nde konteyner taşımacılığındaki tıkanıklıkların yeniden arttığını bildirdi. IfW, küresel mal ticaretine ilişkin ağustos analizini açıkladı. Analizde, konteyner taşımacılığındaki arz darboğazlarının ve trafik sıkışıklıklarının giderek daha yerleşik hale geldiği ve küresel ticaretin bu durumdan zarar gördüğü aktarıldı
*Reel efektif döviz kuru endeksi ağustosta geriledi
TCMB tarafından yayımlanan geçici verilere göre, 2003=100 bazlı reel efektif döviz kuru endeksi, TÜFE bazında ağustosta bir önceki aya kıyasla 1,05 puan azalarak 52,84’e indi. Endeks, temmuzda 53,89 düzeyinde bulunuyordu.Bu dönemde Yİ-ÜFE bazında reel efektif döviz kuru endeksi de 1,07 puan azalışla 84,45’ten 83,38’e geriledi. Türk lirasının değeri, ağustosta 2021’in aynı ayına göre TÜFE bazında 9,33 puan azalırken, Yİ-ÜFE bazında ise 3,95 puan arttı
*Öncelikli sektörler için kıtalar arası ihracat seferberliği
2023-2025 yıllarına yönelik yeni Orta Vadeli Program’a göre, Afrika ve Latin Amerika’ya yönelik ortaklık ve açılım politikalarıyla Yeniden Asya girişimine somut hedefler doğrultusunda devam edilecek, AB ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesinin yanı sıra yeni serbest ticaret anlaşmaları müzakere edilecek. Bilişim, yazılım, dijital oyun, telekomünikasyon, finansal teknolojiler, akıllı şehircilik alanlarında sektörlerin yurt dışına açılması ve ihracatının artırılmasına yönelik özel kurgulanan destekler verilecek
*TPAO Genel Müdürü Bilgin, doğal gaz arama ve çıkarma faaliyetlerini değerlendirdi
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Genel Müdürü Melih Han Bilgin, “Oruç Reis gemimiz, kabiliyetleri geliştirilerek Akdeniz’de yeni görevlere yönlendirilmek üzere hazırlanıyor. Yakın bir tarihte onun da görev süresi tekrar başlayacak. (Sakarya Gaz Sahası’ndaki çalışmalar) Bu çalışmaların temel hedefi, Ocak 2023’te ilk gazı sisteme teslim edebilmek üzere kurulmuş vaziyette. Karadeniz’in her köşesini adım adım tarayacağız ve kazıyacağız” dedi
*TOBB’un ağustosta onayladığı sanayi kapasite raporu sayısı aylık yüzde 41,7 arttı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından ağustosta onaylanan sanayi kapasite raporu sayısı aylık bazda yüzde 41,7 artışla 4 bin 615 oldu. Toplam çalışan sayısı ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,3 artarak 3 milyon 786 bin 360 oldu
*HAVELSAN, teknolojisini Avrupa’ya taşımaya hazırlanıyor
HAVELSAN, Polonya’daki MSPO 2022 Fuarı’nda insansız kara aracı Barkan, insansız hava aracı Baha, Uçuş Pisti Yabancı Cisim, Kalıntı Tespit ve Uyarı Sistemi FODRAD ve Kuş Tespit Radarı KUŞRAD’ın bulunduğu ürünlerin maketlerini sergiledi. HAVELSAN Genel Müdürü Mehmet Akif Nacar, “Burada takip ettiğimiz eğitim ve simülasyon projeleri var. İnsansız kara aracımızın ve onun gelecek büyük versiyonlarının ortaya çıkmasıyla otonom araç alanında Polonya ve Avrupa’da varlık göstereceğimize inanıyoruz” değerlendirmesinde bulundu
*Türkiye’nin 8 aylık mobilya ihracatı 3,1 milyar dolara ulaştı
İstanbul Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Özkan, “Önümüzdeki aylarda sektörümüzle ilgili gerek yurt içi gerekse yurt dışındaki fuarlara firmalarımız katılım sağlayarak mobilya ihracatının son çeyrekteki performansına olumlu katkı verecek” diye konuştu
*Türkiye’nin ham çelik üretimi temmuzda yüzde 20,7 azaldı
TÇÜD, temmuz ayına ilişkin üretim, tüketim ve dış ticaret verilerine göre, temmuzda Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,7 azalarak 2,7 milyon tona geriledi. Ham çelik üretimi, yılın 7 ayında da yüzde 6,9 düşüşle 21,6 milyon ton seviyesinde gerçekleşti
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans