Finans Haberleri Günün Özeti – 28.06.2022
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, “NATO Zirvesi”ne hareketi öncesi basın toplantısı düzenledi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi”ne katılmak üzere İspanya’ya yapacağı ziyaret öncesi basın toplantısında, “İsveç ve Finlandiya NATO’ya üye olacaklarsa, ittifakın 70 yıllık mensubu Türkiye’nin güvenlik endişelerini dikkate almak zorundadır. Bunun aksi düşünülemez. (NATO Zirvesi) Bu sabah Sayın Biden ile de bir görüşme yaptık. Bu akşam veya yarın tekrar bir araya gelme arzusunu ifade etti, biz de ‘olabilir’ dedik. Finlandiya Cumhurbaşkanı, İsveç Başbakanı birlikte dörtlü görüşmeyi yapıp hangi noktaya geldiklerini göreceğiz. Biz, kuru laf istemiyoruz, netice istiyoruz .İkili bir görüşmeyi benim Miçotakis ile yapmam mümkün değil, o kapıyı kapattık. Bundan sonra kendilerine çekidüzen verecekler. Çekidüzen vermeleri halinde hangi düzeyde bu tür görüşmeler yapılır, yapılmaz planlar, yol haritamızı çizeriz” dedi
*Bakan Çavuşoğlu: NATO’nun terörizmin tüm biçimleri ve tezahürleriyle mücadeleye yönelik güçlü kararlılığı esastır
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NATO’nun terörizmin tüm biçimlerine yönelik güçlü kararlılığının esas olduğunu belirterek, “Bu taahhüt şüphesiz üyelik için başvuran ülkeler için de geçerlidir” değerlendirmesinde bulundu
*Küresel havacılık sektörü 140 ülkenin katılımıyla İstanbul’da buluştu
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Enver İskurt, “Bölgesel hava yolu kargo taşımacılığını daha da geliştireceğiz, Türkiye, hava-kargo ağının da HUB’ı olacak” dedi. THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Ahmet Bolat, “Hava yolları endüstrisi Kovid-19 sonrası dönemdeki değişikliklere kendini adapte etmek için hazırlanıyor. Ben de ekibim de ekip arkadaşlarım da bu maraton için hazırız” diye konuştu
*Türkiye’den savunma sanayisinde dost ülkelere iş birliği çağrısı
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, “Yerli ve milli savunma geliştirme sürecinde gelin el ele ve kol kola verelim. Kendimize yeteriz. İnsan kaynağımızla, finansman kaynağımızla, birlikte çalışarak ortaya koyacağımız sinerjiyle çıkarlarımızla ilgili kararları başkasının iradesine bırakmayan bir yapıya kavuşacağız. Dost ülke temsilcilerimizin bizimle beraber savunma sanayisi konularında çalışmalar yürütmelerine son derece açığız. Tasarlayıp geliştirdiğimiz, ürettiğimiz ürünleri dostlarımızın kendi çıkarlarını korumak, iç güvenliklerini sağlamak için kullanmalarına açığız” ifadesini kullandı
*Türk lirası mevduatlara stopaj indirimi uygulamasının süresi 6 ay uzatıldı
“193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67’nci Maddesinde Yer Alan Tevkifat Oranları Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, 30 Haziran 2022’de sona eren Türk lirası mevduatları için stopaj desteğinin süresi 31 Aralık 2022’ye uzatıldı. Kararla ayrıca, bugün itibarıyla 31 Aralık’a kadar iktisap edilen, ipotek finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, ipotek teminatlı menkul kıymetler ve varlık teminatlı menkul kıymetlerden elde edilen kazançlara uygulanacak tevkifat oranı yüzde 5 olarak belirlendi
*G7’den Rus petrolüne tavan fiyat planı
G7 ülkeleri, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle “ağır ve acil ekonomik maliyetler” getirme sözü vererek, belirli bir fiyatın üzerinde satılan Rus petrolünün taşınmasına yasak getirilmesini araştıracaklarını duyurdu. G7 liderleri, tavan fiyat planıyla Rusya’ya yönelik mevcut yaptırımlara karşı ülkenin hala ciddi petrol gelirine sahip olmasının önüne geçmek istiyor. Uzmanlar, özellikle Çin ve Hindistan’ın, Rus petrolünün en büyük alıcıları haline gelmişken Rus petrolünün alım ve satımında tavan fiyat uygulanmasının hayata geçirilmesinin zor olacağını savunuyor
*G7’den gıda stokları olan ülke ve şirketlere “küresel gıda kıtlığını azaltma” çağrısı
G7 ülkelerinin liderleri, küresel gıda güvenliği kriziyle mücadele için 4,5 milyar dolar ayıracaklarını belirterek, büyük gıda stoklarına sahip ülke ve şirketlere “piyasaları bozmadan küresel gıda kıtlığını gidermeye yardımcı olmaları” çağrısında bulundu. Açıklamada, “Kısa vadede rahatlama için büyük gıda stokları olan ortakları ve özel sektörü, BM Dünya Gıda Programı’nın gıda satın alma stratejisini desteklemek de dahil olmak üzere piyasaları etkilemeden gıdaları erişebilir yapmaya çağırıyoruz. Tüm ülkeleri, daha fazla fiyat artışına yol açabilecek aşırı gıda stoklarından kaçınmaya çağırıyoruz” denildi
*Yellen, Rus petrolüne yönelik fiyat sınırlamasının enerji fiyatlarını aşağı yönlü baskılayacağını söyledi
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, G7 ülkelerinin Rus petrolüne fiyat sınırlaması getirme planının küresel enerji fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturacağını belirtti. Yellen, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, G7 liderlerinin Rus petrolünün fiyatı üzerindeki sınır arayışının, Rusya’nın gelirini keskin bir şekilde azaltma ve küresel enerji fiyatlarını istikrara kavuşturma hedeflerinde ilerlemede önemli bir adımı temsil ettiğini kaydetti.ABD Hazine Bakanlığı’nın bu konuda G7 ülkeleri, diğer küresel müttefikler ve ortaklarla süratle çalışacağını aktaran Yellen, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in başlattığı savaşa karşı ortak tepkinin Rus ekonomisine şimdiden tarihi maliyetler yüklediğini belirtti
*NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’den Madrid’deki dörtlü görüşme öncesi açıklama
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto ve İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ile yapacağı görüşme öncesinde İsveç ve Finlandiya’nın olası üyelikleri konusunda ilerleme sağlamak istediklerini ancak “hiçbir şey için söz veremeyeceğini” söyledi
*ABD’de mal ticareti açığı 5 ayın en düşük seviyesine geriledi
ABD’de mal ticareti açığı, mayısta aylık bazda yüzde 2,2 azalarak 104,3 milyar dolar ile 5 ayın en düşük seviyesine geriledi. Bu dönemde 5 ayın en düşük seviyesine gerileyen mal ticaret açığı, nisanda 106,7 milyar dolar olmuştu. Mal ihracatı mayısta yüzde 1,2 artışla 176,6 milyar dolara çıkarken, mal ithalatı yüzde 0,1 azalarak 280,9 milyar dolara geriledi
*ABD’de ulusal konut fiyat endeksi nisanda yüzde 20,4 arttı
ABD’de S&P Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, nisanda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,4’lük artış kaydetti. Ülkede konut fiyatlarındaki artış hafif yavaşlama gösterdi. ABD’nin 20 kentindeki konut fiyatlarına ilişkin endeks ise nisanda yıllık bazda yüzde 21,2 arttı. Piyasa beklentilerinin üzerinde seyreden verinin bu dönemde yüzde 21 artması bekleniyordu. Endeks, martta yüzde 21,1’lik artış kaydetmişti
*Moody’s Rusya’yı “iflas etmiş ülke” olarak tanımladı
Moody’s’ten yapılan açıklamada, Rusya’nın borç yükümlülüklerini yerine getiremediği, tahvil yatırımcılarına 100 milyon dolarlık faiz ödemesini yapamadığı, bu nedenle de kredi derecelendirme kuruluşunun değerlendirmesine göre ülkenin “iflas etmiş ülke” olarak tanımlandığı bildirildi. Açıklamada, “Geciken kupon ödemesi iflası oluşturur. Gelecekteki kupon ödemelerinde de temerrüde düşülmesi mümkün.” değerlendirmesinde bulunuldu. Rus hükümetinde yapılan açıklamada ise Rusya’nın döviz cinsinden tahvil faizi ödemelerini mayıs ayında yaptığı belirtilerek, ödemenin alıcıya teslim edilmemiş olmasının Rusya’nın problemi olmadığı belirtildi
*UNDP raporuna göre yeşil enerji Türkiye’de 300 binden fazla istihdam oluşturabilir
UNDP ve ILO, Türkiye’de yenilenebilir enerjiye geçişin istihdam ve sosyal açıdan etkileri ile sağlayacağı faydaları inceleyen bir rapor yayımladı. Türkiye’nin fosil yakıtlara bağımlı kalmak yerine yenilenebilir enerjiye yatırım yaparak 2030’a kadar her yıl gayrisafi milli hasılasını 8 milyar dolar kadar artırabileceği belirtilen raporda ayrıca 300 binden fazla kişiye istihdam oluşturabileceği, 2019 yılıyla karşılaştırıldığında sera gazı emisyonlarını yüzde 8 kadar azaltabileceği kaydedildi
*İstanbul Finans Merkezi Kanunu yürürlüğe girdi
Kanun ile Türkiye Cumhuriyeti’nin finansal rekabet gücünün uluslararası alanda artırılması, finansal piyasalar ile ürün ve hizmetlerin gelişmesine ve derinleşmesine katkıda bulunulması, uluslararası finans ve sermaye piyasalarına entegrasyonun güçlendirilmesi amaçlanıyor. Kanun uyarınca İFM’de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracatı niteliğindeki faaliyetler kapsamında elde edilen kazançlardan 2022 ila 2031 yılları vergilendirme döneminde kurumlar vergisi alınmayacak
*SPK’den Yatırımcı Tazmin Merkezi Yönetmeliği’nde değişiklik
SPK, Yatırımcı Tazmin Merkezi Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, Takasbank nezdinde tutulan müşteri hesabındaki nakitler ve müşteri hesaplarına gelen nakit kar payları Takasbank tarafından hazırlanacak ve Kurul’ca onaylanacak esaslara göre Takasbank tarafından nemalandırılacak. Elde edilen nemalar, ilgili hak sahiplerinin hesaplarına oransal olarak dağıtılacak
*Enflasyonla mücadele küresel ekonomide resesyon endişelerini artırıyor
Belirsizliklerle dolu büyüme tahminleri, stagflasyon tehlikesi, yükselen faiz oranları, küresel gıda krizi ve Kovid-19 salgını gibi faktörler küresel ekonomideki toparlanmayı tehdit ediyor. Dünya Bankası Kıdemli Ekonomisti Sibel Kulaksız, “Şu andaki sinyallere baktığımızda küresel enerji fiyatlarının ikiye katlandığını görüyoruz. Bu bile tek başına resesyonu tetikleyebilir. Küresel gıda fiyatlarının bu sene yüzde 37 artması bekleniyor. Hem üreticiler hem de hanehalklarını zor günler bekliyor” şeklinde konuştu
*Vergi incelemelerinde uyulacak usul ve esaslar yeniden düzenlendi
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan “Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, Resmi Gazete’de yayımlandı. Vergi incelemesi yapmakla yetkilendirilenler, görevin verilmesinden itibaren 15 gün içinde işlemlere başlayacak. Mükelleflerin elektronik ortamda ibrazı mümkün olmayan defter ve belgeleri teslim edeceği yerlere ilişkin de düzenleme yapıldı
*Türkiye’nin en hızlı büyüyen şirketleri belirlenecek
TOBB öncülüğünde, TEPAV ile TOBB ETÜ iş birliğinde gerçekleştirilen “Türkiye 100 Programı”nın 8’inci dönemi için başvuru süreci başladı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Ülkemizde fırsatları gören, inovasyon yapan ve istihdam sağlayan binlerce girişimci var. Türkiye 100 Programı ile bu girişimci şirketleri kamuoyunda tanınır hale getirerek, başarılı girişimcilerimizin hem Türkiye’de hem de dünyada önünü açıyoruz” açıklamasında bulundu
*Türkiye’nin 2030’a kadar enerji dönüşümü için hesaplanan yatırım ihtiyacı 135 milyar dolar
Türkiye’nin 2022-2030 döneminde enerji dönüşümü için yatırım ihtiyacının 135 milyar dolar, finansman ihtiyacının ise yaklaşık 107 milyar dolar olduğu hesaplandı. Enerji dönüşümünde finansman ihtiyacını, enerji dönüşümü ile dijital dönüşümü içeren “yeşil yeni düzen” kavramı ışığında inceleyen rapora göre, “yeşil yeni düzen” enerji dönüşümü için finansman ihtiyacını artırmanın yanı sıra finansman kaynaklarını da çeşitlendirdi
*TÜRK-İŞ’e göre haziranda 4 kişilik ailenin yoksulluk sınırı 20 bin 818 lira oldu
TÜRK-İŞ’in araştırmasında, haziran ayında, 4 kişilik ailenin açlık sınırı 6 bin 391 lira, yoksulluk sınırı 20 bin 818 lira olarak hesaplandı. Gıda ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarına denk gelen “yoksulluk sınırı” ise 20 bin 818 lira olarak hesaplandı. Bekar bir çalışanın “yaşama maliyeti” aylık 8 bin 313 lira olarak belirlendi
*Yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları bir yılda yaklaşık yüzde 90 büyüdü
TSPB verilerine göre, geçen yılın mayıs sonunda 405,3 milyar lira olan yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları, bir yılda yaklaşık yüzde 90 artarak bu yılın mayıs sonu itibarıyla 760,7 milyar liraya çıktı. Bu tutarın 368,1 milyar lirası kurumsal yatırımcılar ve tüzel kişilere, 392,6 milyar lirası da bireysel yatırımcılara ait oldu. Yerli yatırımcıların pay senedi varlıklarında bu yılın ilk beş ayındaki artış ise yüzde 45 (236 milyar lira) olarak kayıtlara geçti
*Arçelik, 2 şirketin hisselerinin alımı için Whirlpool EMEA S.p.A. ile sözleşme imzaladı
Arçelik AŞ tarafından Indesit International JSC ve Whirlpool RUS LLC hisselerinin tamamının alımı için Whirlpool EMEA S.p.A. ile hisse satın alma sözleşmesi imzalandığı, satın alım bedelinin yaklaşık 220 milyon avro olarak tahmin edildiği belirtildi
*Yaklaşan Kurban Bayramı ikinci el araç piyasasını hareketlendirdi
MASFED Genel Başkanı Aydın Erkoç, açıklamasında, TÜİK verilerine göre, geçen yılın ilk 5 ayında 1 milyon 772 bin 105 adet olarak gerçekleşen ikinci el otomobil pazarının, bu yılın aynı döneminde 2 milyon 456 bin 879 adet olduğunu anlattı. Erkoç, “Araç üretiminde ve tedarikinde yaşanan aksamaların devam etmesi ikinci ele olan talebi artırırken yaz mevsiminin gelmesi ve Kurban Bayramı’nın yaklaşması piyasayı daha da hızlandırdı” diye konuştu
*İş ve tarım makinelerinin Faz V emisyon seviyesine uygun piyasaya arzı 3 ay ertelendi
Kara yolu dışında kullanılan iş ve tarım makinalarıyla jeneratörler gibi hareketli makinelerin Faz V emisyon seviyesine uygun şekilde zorunlu piyasaya arzının 3 ay ertelenmesine karar verildi
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 1,9 değer kaybederek 2.482 puana geriledi. Dolar/TL yüzde 0,4 artışla 16,61’den işlem görürken, altının gramı 972 liradan satıldı
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans