Finans Haberleri Günün Özeti – 23.06.2022
*Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay: Silahsızlandırılma gerçekleştirilmezse adaların egemenliğini sorguluyor olacağız
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ve KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar görüşmelerinin ardından ortak basın açıklaması düzenlendi. Oktay açıklamasında, “Ege’deki adaların silahsızlandırılması bir an önce gerçekleştirilmezse adaların egemenliğini uluslararası hukuk ve anlaşmalar çerçevesinde sorguluyor olacağız. Rumlar kendilerini adanın tek sahibi görerek, Kıbrıs Türklerini yok saymakta, gerçeklerin üzerini çağ dışı bir çözümsüzlük perdesiyle örtmeye çalışmaktadır” dedi
*Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan ile telefonda görüştü
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede, iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkilerin yanı sıra Türkiye’nin NATO’daki rolü ve ittifaka katkıları, NATO Madrid Zirvesi, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvuru süreçleri, Karadeniz üzerinden tahıl sevkiyatı ve bölgesel konular ele alındı
*2022 yılı ek bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerinde yaptığı konuşmada, “Atılan tüm adımlar çerçevesinde, enflasyonla mücadeleye katkı sağlamak amacıyla kamu olarak 2022 yılında 241,3 milyar lira vergi gelirinden vazgeçiyoruz. Ek bütçeyle vatandaşlarımızın hanelerinde tükettiği doğal gaz ve elektriği daha ucuza kullanabilmelerini; çiftçilerimizin, işçilerimizin, emeklilerimizin, çalışanlarımızın ve ihtiyaç sahibi vatandaşlarımızın daha fazla yanında olabilmeyi amaçlamaktayız. Hazırladığımız ek bütçe ile vergi gelirlerinde 927,7 milyar lira, vergi dışı gelirlerde 152,9 milyar lira olmak üzere genel bütçe gelirlerinde net 1 trilyon 81 milyar lira ilave gelir öngörüyoruz” ifadelerini kullandı
*Türkiye ve Suudi Arabistan, ekonomik ilişkileri üst düzeye çıkarmak için adımlar atacak
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, “Kısa sürede Türkiye-Suudi Arabistan İş Forumu’nu düzenleyeceğiz. Bugünden sonra ikili ticari ilişkilerimiz gelişecek, artacaktır” dedi. Suudi Arabistan Ticaret Bakanı Macid bin Abdullah Al Kasabi, “Bir plan çıkaralım ve iki ülke olarak üçüncü ülkelerde ortaklıklar kuralım. İki ülke insanları olarak kardeş gibi çalışalım, ileriye doğru hareket edelim” diye konuştu. Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Khalid bin Abdulaziz Al-Falih, “İki ülke arasında iyi ilişkilerin yeniden tazelenmesi ve sağlam ilişkilerin kurulması için adım atacağız. 3,3 trilyon dolarlık fırsat var” diye konuştu
*Bakan Karaismailoğlu: 5G’ye azami ölçüde yerli ve milli şebeke ürünlerini kullanarak geçeceğiz
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi (HTK) 5G Faz 2 Bilgilendirme Toplantısı,’nda, 5G ve ötesi teknolojilere yönelik kritik bileşenlerin millileştirilmesinin temel öncelikleri olduğunu belirterek, “5G’ye azami ölçüde yerli ve milli şebeke ürünlerini kullanarak geçeceğiz. Yerli üretim, yüksek teknoloji ve küresel marka. Bilişim sektörünü bu üç fazda başarıya ulaştırabilirsek Türkiye, hem cari açığını kapatmada hem de ihracatta büyük bir mesafe katedecek” açıklamasında bulundu
*Türkiye ve ABD Hazine bakan yardımcıları mali suçlarla mücadelede iş birliğini görüştü
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Yunus Elitaş, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo ile iki ülke arasındaki mali suçlarla mücadele konusundaki teknik ve ekonomik iş birliği, küresel ekonomik gelişmeler, dünyada yükselen enflasyon ve fiyat stabilizasyonu için birlikte atılabilecek adımları görüştü. Elitaş ve Adeyemo, güncel küresel ekonomik gelişmeler, dünyada yükselen enflasyon ve fiyat stabilizasyonu için birlikte atılabilecek adımları da ele aldı
*Merkez Bankası politika faizini yüzde 14’te sabit tuttu
TCMB Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 14’te sabit bıraktı. Para Politikası Kurulu duyurusunda, “Teminat ve likidite politika adımları para politikası aktarım mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir. Etkisi artarak süren jeopolitik riskler ilk yarıda olumsuz yönde gerçekleşmiş, dünyada iktisadi faaliyetin zayıflamasına sebep olmuştur. Finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankalarınca geliştirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm üretme gayretleri arttı” ifadelerine yer verildi
*Türk Eximbank, SERV ile genel iş birliğine yönelik mutabakat zaptı imzaladı
Türk Eximbank’ın uluslararası kuruluşlarla iş birliğine verdiği önem çerçevesinde mutabakat zaptı imzaladığı yabancı ihracat destek kuruluşları arasına İsviçreli muadil kuruluşu Swiss Export Risk Insurance de (SERV) katıldı. Anlaşma ile iki kuruluş arasında başta ihracat kredi sigortası olmak üzere çeşitli konularda bilgi alışverişi ile iki ülke firmalarının üçüncü ülkelerde ortak üstleneceği projeler kapsamında sigorta, koasürans, reasürans ve garanti mekanizmaları aracılığıyla iş birliği hedefleniyor
*NATO: Türkiye’nin meşru endişelerini gidermek için çalışıyoruz
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği için yaptıkları başvuru hakkında Türkiye’nin meşru endişeleri bulunduğunu, bunları gidermeye çalıştıklarını söyledi. 28-30 Haziran’daki Madrid Zirvesi’nde görüşülecek konulardan birinin Finlandiya ve İsveç’in üyelik başvuruları olduğunu hatırlatan Stoltenberg, başvuruları “tarihi” gelişme olarak değerlendirdi
*Almanya Rus gazındaki kesinti nedeniyle Gaz Acil Durum Planı’nda “uyarı” seviyesini etkinleştirdi
Almanya Ekonomi ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck, bir “gaz krizinin” ortasında olduklarını belirterek, ülkesinin 3 aşamalı Gaz Acil Durum Planı’nın 2’nci aşaması olan “uyarı” seviyesinin etkinleştirildiğini bildirdi. Habeck, bunun Rus gazının tamamen kesilmesine karşı daha fazla tedbir amaçlı olduğunu ifade etti. Habeck, gazın şu an piyasadan temin edilip depolanabilir olmasına rağmen durumun “ciddi” olduğunu vurgulayarak, “Şimdi hissetmesek bile bir gaz krizinin ortasındayız.” dedi. Söz konusu uyarının, Gaz Acil Durum Planı’nın 2’nci seviyesi olduğuna dikkati çeken Habeck, “Fiyatlar zaten yüksek ve daha fazla artış için hazırlanmamız gerekiyor” ifadesini kullandı
*Alman ekonomisi ikinci çeyrek sonunda ivme kaybetti
Ülkede mayıs ayında 53,7 olan bileşik PMI, haziranda 51,3 puan olarak tespit edildi. Beklenti endeksin 53,1 puana gerilemesi yönündeydi. Hizmet sektörü PMI mayısta 55’ten haziranda 52,4’e inerken, ülkede imalat sanayi PMI ise aynı dönemde 54,8’den 52’ye geriledi. İmalat sanayi PMI verisinin 54 puana gerileyeceği tahmin ediliyordu
*ABD’de imalat sanayi PMI 23 ayın en düşük seviyesine geriledi
Ülkede imalat PMI haziranda geçen aya göre 4,6 puan azalışla 52,4’e inerken, hizmet sektörü verisi de 1,8 puan azalarak 51,6 ile 5 ayın en düşük seviyesini kaydetti
*İngiltere’den Rusya’ya yeni ticari yaptırım kararı
İngiltere, Rusya’ya çeşitli mal ve teknolojilerin ihracatının yanı sıra jet yakıtı ve bazı banknotların ihracatına ilişkin yeni ticari yaptırım kararı aldı. Demir-çelik ithalatına ilişkin teknik yardım, finansal hizmetler, fonlar ve aracılık hizmetlerinin sağlanmasıyla ilgili yeni yasakların da bulunduğu belirtildi. Yasaklardan bazılarının Rusya ve Ukrayna hükümetinin kontrolü dışındaki bölgelerle ilgili olduğu belirtildi
*Avrupa’da doğal gaz fiyatları iki haftada yüzde 60 arttı
Doğal gaz fiyatlarındaki artışta, Rusya’nın Avrupa’ya gönderdiği doğal gaz miktarının düşmesi ve ABD’nin Teksas eyaletinde bulunan Freeport LNG terminalinin yangın sebebiyle kapatılması etkili oldu
*Büyük boru hatlarının bakıma girmesi Avrupa’da gaz krizini tırmandıracak
Rusya’nın Kuzey Akım 1 ve TürkAkım boru hatları üzerinden Avrupa’ya gönderdiği doğal gaz miktarı, söz konusu hatlardaki planlı bakım çalışmaları nedeniyle azalmaya devam edecek. Kuzey Akım 1 boru hattı, bakım nedeniyle 11-21 Temmuz tarihlerinde kapalı olacak. Avrupa’ya günde 32 milyon metreküp gaz ileten TürkAkım’da 21-28 Haziran tarihlerinde gaz sevkiyatı duracak
*IEA/Birol: Rusya Avrupa’ya doğal gaz ihracatını tamamen kesebilir
IEA Başkanı Fatih Birol, Avrupa ülkelerinin acil durumda hayata geçirilecek doğal gaz dağıtım kısıtlama planlarını hazırlaması gerektiğini belirterek, “Bir yandan Avrupa Rusya’dan doğal gazı azaltmak için adımlar atarken, Rusya da Avrupa’ya doğal gaz ihracatını tamamen kesebilir. Böyle bir olasılık bence masada duruyor” dedi
*Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki ticaretin 10 milyar dolara yükseltilmesi hedefleniyor
DEİK Başkanı Nail Olpak, “Bundan sonraki süreçte liderler önümüzü açacak, biz de iş dünyası olarak arkalarından geleceğiz. Önümüz açıldığı ve siyasi irade ortada olduğu müddetçe 2023’te 10 milyar dolar karşılıklı ticaret hacmine ulaşacağımızı düşünüyorum” şeklinde konuştu
*”Varlık Barışı”ndan yararlanmak için son haftaya girildi
Yurt dışındaki para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının vergi incelemesine tabi olmadan Türkiye’de değerlendirilebilmesini kapsayan düzenleme için başvuru süresi 30 Haziran’da bitiyor. Düzenlemeden yararlanarak varlıklarını Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildirenler ve bunları 3 ay içinde ülkeye getirenler varlıklarını serbestçe değerlendirebilecek. Bildirime konu edilen varlıklar nedeniyle vergi hesaplanmayacak, ödenmeyecek ve inceleme başlatılmayacak
*Finansal Hizmetler Güven Endeksi haziranda geriledi
Finansal Hizmetler Güven Endeksi (FHGE), haziranda 4,9 puan azalarak 168 seviyesine geriledi
*Merkez Bankası rezervleri 101 milyar dolar oldu
TCMB toplam rezervleri 17 Haziran haftasında bir önceki haftaya göre 1 milyar 485 milyon dolar azalarak 101 milyar 28 milyon dolara düştü
*Yurt dışında yerleşiklerin hisse senedi, DİBS ve ŞBS stoku
Yurt dışında yerleşik kişiler, geçen hafta net 192,8 milyon dolarlık hisse senedi, 144,7 milyon dolarlık DİBS ve 3,5 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri sattı
*Bankacılık sektörünün mevduatı ve kredi hacmi arttı
Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, geçen hafta 132,8 milyar lira artarak 7 trilyon 207,2 milyar liraya yükseldi. Sektörün kredi hacmi de, geçen hafta 52 milyar 662 milyon lira artarak 6 trilyon 303 milyar 789 milyon liraya çıktı. Bankacılık sektörünün TCMB dahil toplam kredi hacmi de 17 Haziran ile biten haftada 52 milyar 82 milyon 311 bin lira artarak 6 trilyon 83 milyar 785 milyon 135 bin liraya çıktı
*Emtia piyasasında satış dalgası resesyon endişeleriyle derinleşti
Chicago Ticaret Borsası’nda bugün buğday yüzde 2,7 azalışla 3,5 ayın, mısır yüzde 3,4 kayıpla 4 ayın, soya fasulyesi yüzde 3 değer kaybıyla 5 ayın en düşük seviyesini gördü. Bakırın libresi bugün yüzde 1,7 azalarak 16 ayın en düşük seviyesine geriledi
*Türkiye’de tax free alışverişleri yüzde 300 büyümeyle salgın öncesini solladı
Salgın sürecinin hafiflemesinin ardından dünyada ve Türkiye’de tax free alışveriş hacmi hızla büyürken, Türkiye’de KDV iade (tax free) alışverişin yüzde 40’ını Kuveyt, İran, Mısır, İsrail ve Rusya’dan gelen ziyaretçiler gerçekleştirdi. Global Blue Türkiye Genel Müdürü Selim Şeyhun, “Türkiye’de 2019 yılının ilk 5 ayında 1 adet tax free alışverişi için ortalama harcama 1.729 TL iken, 2022 yılı ilk 5 ayında bu rakam 3 bin 650 TL seviyesine geldi. Ortalama harcamada en yüksek rakam her zaman olduğu gibi Katarlıların oldu. Katarlıların tek bir alışveriş başına ortalama harcaması 13 bin TL seviyesinde bulunuyor” diye konuştu
*BCF1 Ticari ve İktisadi Bütünlüğü’nün satış ihalesi gelecek hafta yapılacak
TMSF’nin açıklamasında göre, mahkeme tarafından kayyum olarak görevlendirildiği, Naksan Plastik ve Royal Halı’nın mülkiyetinde bulunan ve halı ipliği üretilen “BCF1” adlı tesisin ihaleyle satışına karar verdi. Yıllık 18 bin ton üretim kapasitesine sahip bulunan, yaklaşık 30 ülkeye ihracat yapan, yıl sonunda toplam cirosunun yüzde 45’inin ihracat gelirlerinden elde edilmesi beklenen BCF1 adlı tesisin ihalesine en son teklifler 27 Haziran Pazartesi gününe kadar verilebilecek
*Türkiye’nin en çok AR-GE harcaması yapan şirketi ASELSAN oldu
ASELSAN, “AR-GE 250, Türkiye’nin En Çok AR-GE Harcaması Yapan Şirketleri Araştırması”nda ilk sırada yer aldı. Şirket, 2021’de 5 milyar 615 milyon lira AR-GE harcaması gerçekleştirdi
*Mühimmat bırakan İHA Boyga’nın ilk teslimatı yapıldı
Türkiye’nin tam bağımsız savunma sanayisi hedefleri doğrultusunda, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda yürütülen projeler sonunda ortaya çıkan bir ürün daha güvenlik güçlerine teslim edildi. Havan Mühimmatı Taşıyan Döner Kanatlı İHA Boyga, ilk kez güvenlik güçlerinin kullanımına sunuldu
*Mayısta elektriğin yüzde 63,4’ü yerli ve yenilenebilir kaynaklardan üretildi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, mayısta elektrik üretiminin yüzde 63,4’ünü üreten yerli ve yenilenebilir kaynaklar arasında hidroelektrik santrallerinin yüzde 26,3 ile ilk sırada yer aldığı kaydedildi. Üretimde yerli kömürün payı yüzde 16,1, rüzgarın payı yüzde 10,4, güneşin payı yüzde 4, jeotermalin payı yüzde 3,6 ve biyokütlenin payı yüzde 2,7 olarak hesaplandı. Geriye kalan kısmı diğer kaynaklar oluşturdu
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 1,2 değer kaybederek 2.543 puana geriledi. Dolar/TL yüzde 0,1 artışla 17,35’e çıkarken, altının gramı 1.023 liradan satıldı
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans