Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan: Normalleşme süreçleri en iyi şekilde değerlendirilmeli
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Zengilan Uluslararası Havalimanı’nın açılışını yaptı.Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Aliyev düzenlenen ortak basın toplantısında yaptığı konuşmasında, “Azerbaycan-Ermenistan ile Türkiye-Ermenistan normalleşme süreçleri birbirini destekleyecek şekilde ilerliyor, bu fırsat en iyi şekilde değerlendirilmeli.” diye konuştu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise, “Türkiye dev projeler gerçekleştiriyor. Bölgede söz sahibidir. Dünyada önemli güç merkezidir. Herkes bilmelidir ki bu başarılar Recep Tayyip Erdoğan sayesindedir.” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ayrıca, AA Çevre Forumu’na gönderdiği video mesajda, “İklim değişikliğiyle mücadelede nihai hedefimiz olan 2053 yılında net sıfır emisyona ulaşmak için gerekli tüm adımları atmayı sürdüreceğiz” ifadesini kullandı
*Bakan Varank: Togg minimum yüzde 51 yerlilikle piyasaya çıkacak. 2025’te de minimum yüzde 65 yerliliği yakalayacak
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TOGG’un minimum yüzde 51 yerlilik oranıyla piyasaya çıkacağını belirterek, “2025’te de minimum yüzde 65 yerliliği yakalayacak. Vatandaşlarımızın elektrikli, çevreye saygılı yeni nesil araçları daha uygun maliyetlerle alabilmesi için hükümet olarak vergi politikalarında gerekli adımları attık” dedi
*Bakan Muş’tan Çekya’ya ortak yatırım çağrısı
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye ve Çekya’nın karşılıklı avantajlı lojistik konumları, vasıflı iş güçleri ve uygun yatırım ortamları ile iki ülkede ortak yatırımlar gerçekleştirebileceklerine inandıklarını belirterek, “Bizler, yatırımcılarımızın ve iş adamlarımızın önünü açmaya ve iki ülke ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi için her türlü desteği vermeye hazırız. Bizim kapımız bu anlamda kurulacak her iş birliğinde Çekyalı dostlarımıza, muhataplarımıza açık olacaktır” diye konuştu
*Bakan Kirişci: Çiftçilerimize yönelik temel girdi destek ödemelerimizi öne çekerek sistem değişikliğine gittik
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, hububatta mazot ve gübre desteklerinin Mart 2023 yerine, bu yıl içinde başlanmak üzere ödeneceğini bildirdi. Bakan Kirişci, “2022 yılı tarımsal destekleme bütçemiz 25,8 milyar lira iken, bu miktar, 2023 yılında yüzde 109 artışla 54 milyar liraya çıkarılmıştır” dedi. Mazot desteği ödemelerinin ürün bazında yüzde 203-395 artırıldığına işaret eden Kirişci, gübre desteği ödemelerindeki artışın ürün bazında yüzde 130-163, sertifikalı tohum kullanım desteği ödemelerinin ise yüzde 50-150 yükseltildiğini bildirdi
*Sahil Güvenlik Komutanlığına ilk “Bayraktar TB2” teslimatı yapıldı
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, “Güvenlik güçlerimizi milli sistemlerle donatmaya devam ediyoruz. 6 adet Bayraktar TB2 İHA’mızı, 6 adet yerli CATS kamerayla Sahil Güvenlik Komutanlığımıza teslim ettik. Böylece TB2’ler Sahil Güvenlik Komutanlığı envanterine de ilk kez girmiş oldu” bilgilerini aktardı
*Merkez Bankası politika faizini yüzde 12’den yüzde 10,5’e indirdi
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 150 baz puan azaltarak yüzde 12’den yüzde 10,5’e indirdi. Para Politikası Kurulu duyurusunda, “Kurul, takip eden toplantıda da benzer bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesini gündeme almıştır. İmalat sanayi üzerindeki dış talep kaynaklı baskıların, iç talep ve arz kapasitesi üzerinde şimdilik sınırlı olan etkileri yakından takip edilmektedir” ifadeleri kullanıldı
*Merkez Bankası rezervleri 116 milyar dolar ile yılın en yüksek seviyesinde
TCMB toplam rezervleri 14 Ekim haftasında bir önceki haftaya göre 2 milyar 50 milyon dolar arttı ve 116 milyar 26 milyon dolar ile yılın en yüksek seviyesine çıktı. 14 Ekim itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 2 milyar 920 milyon dolar artışla 76 milyar 172 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 7 Ekim’de 73 milyar 252 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu. Söz konusu dönemde altın rezervleri ise 869 milyon dolar azalarak 40 milyar 724 milyon dolardan 39 milyar 855 milyon dolara geriledi
*TCMB’nin resmi rezerv varlıkları eylülde 107 milyar dolar oldu
TCMB tarafından, Eylül 2022 dönemine ilişkin “Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi Gelişmeleri” verilerine göre, resmi rezerv varlıkları, eylülde bir önceki aya kıyasla yüzde 3,8 azalarak 107 milyar dolara geriledi. Aynı dönemde döviz varlıkları yüzde 4,5 azalışla 60,9 milyar dolara, altın cinsinden rezerv varlıkları da yüzde 3 düşüşle 39 milyar dolara indi
*Yurt dışında yerleşiklerin hisse senedi, DİBS ve ŞBS stoku
Yurt dışında yerleşik kişiler, geçen hafta net 169,2 milyon dolarlık hisse senedi ve 16,9 milyon dolarlık DİBS sattı, 600 bin dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri aldı
*Bankacılık sektörü kredi hacmi ve mevduatı arttı
Bankacılık sektörünün kredi hacmi, geçen hafta 41 milyar 634 milyon lira artarak 6 trilyon 887 milyar 625 milyon liraya yükseldi. Sektörün toplam mevduatı da, 14 Ekim haftasında 66,4 milyar lira artışla 8 trilyon 540 milyar liraya çıktı
*ABD’de işsizlik maaşı başvuruları beklentilerin aksine düştü
ABD Çalışma Bakanlığı, haftalık işsizlik maaşı başvurularına ilişkin verilerine göre, ülkede ilk kez işsizlik maaşı talebinde bulunanların sayısı, 15 Ekim ile biten haftada önceki haftaya kıyasla 12 bin kişi azalarak 214 bine geriledi. Piyasa beklentilerinin aksine düşüş gösteren işsizlik maaşı başvurularının, bu dönemde 230 bin seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyordu. İşsizlik maaşı başvurularının sayısına ilişkin önceki haftanın verisi ise 228 binden 226 bine revize edildi
*ECB, yeni toptan ödeme sistemine geçişi erteledi
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Konseyi, ECB’nin yeni gerçek zamanlı brüt ödeme (RTGS) sisteminin başlatılmasını 4 ay erteledi. ECB tarafından yapılan açıklamada yeni gerçek zamanlı brüt ödeme sistemi ve merkezi likidite yönetimi modeli T2’nin başlatılmasının 21 Kasım 2022’den 20 Mart 2023’e ertelendiğini bildirdi.Açıklamada, ek dört aylık sürenin kullanıcı hazırlığının yanı sıra yeni platforma sorunsuz geçişi de sağlayacağına vurgu yapıldı
*İngiltere Başbakanı Liz Truss istifa etti
İngiltere Başbakanı Liz Truss, Başbakanlık Ofisi 10 Numara önünde yaptığı açıklamada, büyük bir ekonomik ve uluslararası istikrarsızlık döneminde göreve geldiğini belirterek, aileler ve işletmelerin faturalarını nasıl ödeyecekleri konusunda endişeli olduğunu kaydetti. Bunu değiştirme yetkisiyle görevi devraldığını belirten Truss, şu anki durum göz önüne alındığında, seçildiği bu görevi yerine getiremeyeceğini kabul etti. Truss, istifasını sunmak için İngiltere Kralı 3. Charles’la görüştüğünü aktardı
*Almanya’da üretici fiyatları enerji kriziyle rekor hızda artmaya devam ediyor
Almanya’da ÜFE, yüksek enerji fiyatlarının etkisiyle geçen ay 2021’in aynı dönemine göre yüzde 45,8 artarak rekor seviyede kalmaya devam etti ve 1949’dan bu yana en yüksek yıllık artışı kaydetti. Piyasalarda beklenti ÜFE’nin eylülde yüzde 44,7 artması yönündeydi. Sanayi ürünlerinde üretici enflasyonundaki rekor serinin eylül ayında da sürmesi dikkati çekti. Sanayi ÜFE yıllık bazda temmuzda yüzde 37,2, ağustosta da 45,8 artış kaydetmişti
*Almanya gazda kıtlığı önlemek için tüketimini yüzde 30 azaltmalı
Rusya-Ukrayna savaşı kaynaklı enerji krizi, Avrupa’da doğal gaz fiyatlarının keskin bir şekilde yükselmesine neden olurken, kıtanın en büyük ekonomisine sahip Almanya’nın gazda kıtlığı önlemek için tüketimini en az yüzde 30 azaltması gerektiği belirtildi
*Yeşil hidrojen için 73 milyar dolarlık yeni yatırım taahhüdü verildi
Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş sonrası alternatif kaynak arayışının yoğunlaşması ve maliyetlerdeki düşüş beklentisiyle 25 ülkeden yatırımcıların, yeşil hidrojende 73 milyar dolarlık yeni yatırım taahhüdünde bulunduğu belirlendi. Londra merkezli finansal düşünce kuruluşu Carbon Tracker’in raporuna göre, Güney Afrika, Fas ve Şili’nin yeşil hidrojen üretiminin önemli kısmını oluşturması bekleniyor. Carbon Tracker Kıdemli Temiz Teknoloji Analisti Kofi Mbuk, “Yeşil hidrojen üretimi sürecinde aşırı temiz su tüketimi ve enerji kaybı olması çözülmesi gereken oldukça kritik konular. Bu sorunlar çözülmeden yeşil hidrojenin sürdürülebilir olması pek mümkün değil” şeklinde konuştu
*Yurt dışından getirilen cep telefonlarına ilişkin yeni düzenleme kasımda devreye giriyor
Ticaret Bakanlığı, yurt dışından gelen yolcuların 3 yıllık süre zarfında getirdikleri cep telefonu sayısının takip edilmesi ve yolcuların muafiyet haklarının ötesinde 3 yılda birden fazla telefon getirmesinin önlenmesine yönelik düzenlemenin 1 Kasım’da devreye alınacağını duyurdu
*Çiftçilere bu yıl için ödenecek tarımsal destekler belirlendi
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için dekar başına 75 lirası mazot, 46 lirası gübre olmak üzere 121 lira destek sağlanacak. Üreticilere dekar başına olmak üzere, kütlü pamuk için 271 lira, nohut, kuru fasulye, mercimek için 96 lira, kanola için 109 lira, aspir için 97 lira, patates, soya için 146 lira, yağlık ayçiçeği için 109 lira, dane mısır, fındık ve diğer ürünler için 83 lira, kuru soğan, yaş çay ve zeytin için 84 lira destek verilecek. Organik tarım için kategorilerine göre dekar başına 10 ila 100 lira arasında destek ödemesi yapılacak
*Milli gemiler dijital haberleşecek
KoçSavunma ve TÜBİTAK BİLGEM, su altı ve üstünü kesintisiz ve dijital olarak bağlayan “Yeni Nesil Dijital Sualtı Telefonu” geliştirecek. İki yıl içinde kullanıma hazır hale gelecek telefonun, MİLGEM 6, 7 ve 8 gemilerinden başlayarak Türk tipi fırkateynlerde, sonrasında tüm yeni gemilerde devreye alınması bekleniyor
*İstanbul’daki havalimanları 9 ayda yolcu sayısını 27,5 milyon arttırdı
Bu yılın ocak-eylül döneminde İstanbul ve Sabiha Gökçen havalimanlarından toplam 70 milyon 124 bin 741 yolcu seyahat etti. İstanbul’dan yapılan geliş-gidiş seferleriyle 9 ayda uçan yolcu sayısı yüzde 65, icra edilen uçuşlar ise yüzde 37 arttı
*Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi eylülde aylık bazda yüzde 0,67 arttı
TÜİK’in, eylül ayına ilişkin YD-ÜFE verilerine göre, eylülde YD-ÜFE aylık yüzde 0,67, geçen yılın aralık ayına kıyasla yüzde 40,72, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 117,04 ve on iki aylık ortalamalara kıyasla yüzde 95,77 yükseldi
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans