Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na hitap etti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 77’nci Genel Kurul görüşmelerinde katılımcılara hitabında, “BM’yi daha adil bir dünya düzeni için çözümler üretebilen, tüm insanlık adına ortak iradenin vücuda getirildiği bir teşkilat olarak yapılandırmamız şarttır.” dedi. İstanbul Mutabakatı’nın tahıl arzının sürdürülmesinde kritik öneme sahip bir mutabakat olduğunu vurgulayan Erdoğan, “(İstanbul Mutabakatı) BM’nin son yıllarda imza attığı en büyük başarılardan biridir” ifadelerini kullandı
*”Mavi Vatan”a yeni bir su altı koruması geliyor
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Milli Savunma Bakanlığı ile düşük frekansta çalışan, çok daha güçlü ve kabiliyetli bir sonar geliştirmeye başladıklarını belirterek, “Bu yeni milli sonar, Türkiye’nin MİLGEM’i için geliştirilen ilk milli sonar projesinde olduğu gibi yeni inşa edilecek TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi’nde kullanılacak” dedi
*Bakan Dönmez, Bartın’da Enerji Koordinasyon Toplantısına katıldı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 19 yılda Bartın’a enerji ve tabii kaynaklarla ilgili toplam 879 milyon liralık yatırım yapıldığını kaydetti. Dün Filyos’ta Türkiye’nin en büyük mega projelerinden Sakarya Gaz Sahası’ndaki gelişmeleri yerinde incelediklerini söyleyen Dönmez, 2021 yılındaki önemli keşiflerden birinin de “Amasra1” adı verilen, Sakarya Gaz Sahası’nın komşu bölgesi olan sahayla ilgili olduğunu, 135 milyar metreküplük gaz keşfi yapıldığını ifade etti
*Karadeniz gazını karaya taşıyacak boru hattının büyük bölümü tamamlandı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “An itibari ile 16 inçlik doğal gazın taşınacağı ana boru hattının 140 kilometresi tamamlandı, yaklaşık 20-25 kilometrelik bir kısmı kaldı. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi inşallah insanımıza, vatandaşımıza Cumhuriyet’imizin 100. yılının ilk çeyreğinde mart ayı içerisinde ilk gaz akışını gerçekleştirmeyi planlıyoruz” açıklamasında bulundu
*Maden sahalarında denetimler risk gruplarına göre yapılıyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Şeref Kalaycı, maden sahalarında denetimlerin risk gruplarına göre üç sınıfa ayrıldığını belirterek, “Az riskli gruptaki madenleri yılda en az bir, riskli grupta yer alan madenleri yılda en az iki ve çok riskli gruptaki madenlerimizi ise yılda en az dört kez denetliyoruz”diye konuştu
*Cumhuriyet’in 100. yılında savunma sanayisinden gövde gösterisi
Türkiye, bir yıldan kısa süre içinde Milli Muharip Uçak’ın hangardan çıkışına, Bayraktar Kızılelma, Bayraktar TB3, Hürjet ve Atak-2’nin ilk uçuşlarına, Gökbey helikopterinin ilk teslimatına şahitlik edecek. Türkiye’nin en büyük savaş gemisi olacak TCG Anadolu, yeni tip denizaltı projesinin ilk ürünü Pirireis hizmete alınacak, ilk Altay tankının üretimi tamamlanacak. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, “Savunma sanayisinde geriden gelen değil, öncü olan Türkiye kararlılığına emin adımlarla devam edeceğiz. Harekat sahasında çarpan etkisi yapan sistemlerimiz, güvenlik güçlerimiz tarafından sahada etkin şekilde kullanılıyor ve bazı alanlardaki kabiliyetlerimiz artık oyun değiştirici olarak nitelendiriliyor” dedi
*Dijital Dönüşüm Ofisinden “DIGIATHON 2022” etkinliğiyle blokzincir hamlesi
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, kamu ve üniversitelere blokzincir konusunda sunacakları teknik altyapıyla yenilikçi blokzincir projelerinin önünü açmayı hedeflediklerini, bu kapsamda ilk adım olarak DIGIATHON 2022 etkinliği gerçekleştireceklerini bildirdi
*Hazine alacakları ağustos sonu itibarıyla 21,1 milyar lira
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 31 Ağustos itibarıyla Hazine alacaklarına ilişkin verileri açıkladı. Buna göre, Hazine alacakları, ağustos sonu itibarıyla 21,1 milyar lira oldu. Alacak stoku içindeki en yüksek payı 9,3 milyar lirayla mahalli idareler oluşturdu. Söz konusu tarihe kadar Hazine alacaklarından 3,9 milyar lira tahsil edildi
*Merkezi yönetim brüt borç stoku 3 trilyon 651,4 milyar lira oldu
Merkezi yönetim brüt borç stoku, ağustos sonu itibarıyla 3 trilyon 651,4 milyar lira olarak belirlendi. Borç stokunun 1 trilyon 205,6 milyar lira tutarındaki kısmı Türk lirası, 2 trilyon 445,8 milyar lira tutarındaki bölümü ise döviz cinsi borçlardan oluştu
*Hazine, iki tahvil ihalesinde 5,5 milyar lira borçlandı
Hazine ve Maliye Bakanlığı, bugün düzenlediği 2 tahvil ihalesinde 5 milyar 484,1 milyon lira borçlanmaya gitti. Bakanlık ilk ihalede, 13 ay (385 gün) vadeli, kuponsuz devlet tahvilinin ilk ihracını gerçekleştirdi. İhalede basit faiz yüzde 14,85, bileşik faiz 14,79 olarak kayıtlara geçti. İkinci ihalede 10 yıl (3605 gün) vadeli, 6 ayda bir yüzde sıfır reel kupon ödemeli, TÜFE’ye endeksli devlet tahvilinin yeniden ihracı gerçekleştirildi. İhalede reel basit faiz ile reel bileşik faiz eksi yüzde 1,6, oldu
*Guterres: Türkiye’nin desteğiyle sağlanan tahıl anlaşması dünya için umut
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM 77. Genel Kurulu görüşmelerinin açılışında Türkiye’nin desteğiyle sağlanan tahıl anlaşmasını överek, anlaşmanın dünya için “umut” ve “mucize” olduğunu söyledi
*AB mahkemesi, Almanya ve Fransa’nın veri kurallarını hukuka aykırı buldu
Avrupa Birliği (AB) mahkemesi, Almanya ve Fransa’nın dijital veri saklama yasalarının Birlik hukukunu çiğnediğine karar verdi. Kararda, “AB hukuku, ulusal güvenliğe ciddi bir tehdit olması durumu dışında, trafik ve konum verilerinin genel ve ayrım gözetmeksizin saklanmasını engeller” ifadesi kullanıldı
*Almanya’da üretici fiyatları, ağustosta tarihinin en yüksek artışını kaydetti
Almanya’da ÜFE, ağustosta bir önceki aya göre yüzde 7,9, 2021’in ağustos ayına kıyasla da yüzde 45,8 arttı. Böylece Almanya’da ÜFE, kayıtların tutulmasından bu yana en yüksek artışı göstermiş oldu. Ağustos ayında ÜFE’deki artış enerji fiyatlarından kaynaklandı
*Rusya’da bütçenin gelecek yıl 3 trilyon ruble açık vermesi bekleniyor
Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, bütçe açığının 2023’te 3 trilyon ruble (yaklaşık 50 milyar dolar) ile GSYH’nin yüzde 2’si seviyesinde gerçekleşmesinin planlandığını açıkladı. Mişustin, bütçe açığının 2024’te GSYH’nin yüzde 1,4, 2025’te ise yüzde 0,7 seviyesinde gerçekleşmesini beklediklerini kaydetti
*Hükümetler enflasyonun vatandaşlar üzerindeki baskısını hafifletmek için çare arıyor
Yüksek enflasyonun gelişmekte olan ülkelerin yanı sıra gelişmiş ekonomilerin de sorunlarının ilk sırasında yer alması, hükümetleri fiyat artışlarından en çok etkilenen düşük gelirlilere yönelik tedbir almaya zorluyor. ABD hükümeti enflasyonla mücadele için gelecek 10 yılda 433 milyar dolarlık harcama yapmayı planlarken, Almanya 95 milyar avroluk, Fransa 20 milyar avroluk, AB ise 140 milyar avroluk paket açıkladı
*Küresel elektrik piyasalarında fiyatlar, savaşın körüklediği enerji krizinin etkisiyle zirveye çıktı
Aylık ortalama elektrik piyasa fiyatları Ağustos 2021-Ağustos 2022 döneminde Fransa’da yüzde 537, Almanya’da yüzde 466,7, Türkiye’de yüzde 450, İtalya’da yüzde 382,4, Birleşik Krallık’ta yüzde 246,6 ve İspanya’da yüzde 46,2 yükseldi. Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember’in Elektrik ve İklim Veri Analisti Ufuk Alparslan, “Şu anda en pahalı elektrik üretim kaynağı doğal gaz haline geldi. Elektrik üretiminde önemli oranda rüzgar ve güneş enerjisi gibi ucuz üretim kaynakları olan ülkelerde bile elektrik fiyatlarındaki artış kaçınılmaz oldu” şeklinde konuştu
*EPDK: Lisanssız elektrik yönetmeliğinin hedefi tüketicilere yansıyacak ilave maliyetleri engellemek
EPDK, Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliğinin hedefinin tüketicilere yansıyacak ilave maliyetleri engellemek olduğu ve bu alanda yatırım yapanların önünü açan pek çok uygulamayı barındırdığı bildirildi
*Net sıfır emisyon hedefi, uluslararası iş birliği yetersizliği nedeniyle onlarca yıl gecikebilir
IEA Başkanı Fatih Birol, “Uluslararası iş birliği olmadan net sıfır emisyona geçiş çok daha zor olacak ve on yıllarca gecikebilecektir” dedi. IRENA Direktörü Francesco La Camera, “Yenilenebilir enerjilere geçişi ilerletmek, insanlara uygun fiyatlı enerji, istihdam, ekonomik büyüme ve daha temiz bir çevre sağlamak için stratejik bir seçim” dedi
*SSB ile ASELSAN, yapay zeka destekli proje anlaşması imzaladı
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile ASELSAN arasında 1 milyar 49 milyon lira bedelli Yapay Zeka Destekli Jandarma KGYS (J/KGYS) Projesi Sözleşmesi imzalandı
*Yabancı turist sayısı ve döviz girdisinde artışın sürmesi öngörülüyor
TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya, “Dünyada en yüksek seyahat oranı Avrupa’da, dolayısıyla biz de bu bölgenin tam ortasındayız ve çok ulaşılabilir bir noktadayız. Ben 2023 ve devamında da bu seyahat sayılarının, döviz girdilerinin artarak devam edeceğini düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu
*AVM ekosistemi 2,1 milyon kişiye istihdam sağlıyor
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) raporuna göre, AVM ekosistemi içerisinde 2021 yılında 388 milyar TL gelir yaratıldı, doğrudan ve dolaylı vergilerin toplamı 69 milyar TL olarak gerçekleşirken 2,1 milyon kişiye de istihdam olanağı sağlandı
*Sanayiciye lisanssız elektrik üretim tesisi kurulumlarında mahsuplaşma kolaylığı
Sanayicilerin elektrik üretim tesisleri ile tüketimlerinin aynı görevli tedarik şirketi bölgesinde olma zorunluluğu ortadan kaldırılarak OSB içinde veya dışındaki tüketim ve üretimin birbiriyle ilişkilendirilmesine imkan verilmesi karara bağlandı. Üretim tesislerinin farklı görevli tedarik şirketlerinde yer almasına yönelik başvurular 1 Ocak 2023 itibarıyla başlayacak
*Madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün varlıkları 5 yılda 3 katına çıktı
Türkiye’de madencilik ve taş ocakçılığı alanında faaliyet gösteren firmaların aktif büyüklükleri son 5 yılda 3 katına çıkarak 317,6 milyar liraya yükseldi. Söz konusu firmaların aktif büyüklüklerinin toplamı 2016’da ilk defa 100 milyar lira sınırını aşarak 103,4 milyar lira oldu. Bu rakam 2017’de 119,7 milyar liraya, 2018’de 146,5 milyar liraya, 2019’da 164,1 milyar liraya ulaştı. Kovid-19 salgınında da artış eğilimini sürdüren sektörün varlıkları 2020’de 200 milyar liraya, geçen yıl ise 317,6 milyar liraya çıktı
*Doğal gaz ithal etme lisansı olan Akfel Gaz satışa çıkarılıyor
TMSF, Akfel Gaz’ı, Enerco Enerji ve Avrasya Gaz ile birlikte dünyanın alanında en itibarlı dört şirketi arasında gösterilen bir şirket tarafından yapılacak değerlemenin ardından tekrar satışa çıkaracak
*Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi ağustosta aylık bazda yüzde 2,64 arttı
TÜİK’in, ağustos ayına ilişkin YD-ÜFE verilerine göre, ağustosta YD-ÜFE aylık yüzde 2,64, geçen yılın aralık ayına kıyasla yüzde 39,79, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 118,94 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 88,82 arttı
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans