Ekonomi ve Finans Haberleri – (20.01.2023)

Finans Haberleri Günün Özeti

*Cumhurbaşkanı Erdoğan: Bu yıl eğitim bütçemiz 651 milyar liraya ulaştı, derslik sayımızı 612 bine çıkardık
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Esenyurt Eğitim Kampüsü Temel Atma Töreni’nde yaptığı konuşmada, “Bu yıl toplam eğitim bütçemiz 651 milyar liraya ulaştı. Derslik sayımızı 343 binden 612 bine çıkardık.” diye konuştu. Erdoğan, “(Yunanistan) Adaları silahlandırmaya kalkarsanız biz eli kolu bağlı mı duracağız? Diyorlar ki ‘Tayfun diye bir füze üretti Türkiye. Bu Atina’yı vurursa ne olacak?’ Bizim Atina’yı vurmak gibi bir derdimiz yok, yeter ki siz akıllı olun” ifadelerini kullandı

*Bakan Varank: 5G ve ötesi teknolojilerle bağlantılı yaşam noktasında yol haritamızı hazırladık
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, yaşanan dönüşümleri uzaktan izleyen değil, doğru zamanda, doğru teknolojiye yatırım yapan bir Türkiye’nin olduğunu belirterek, “5G ve ötesi teknolojilerle bağlantılı yaşam noktasında biz yol haritamızı hazırladık. Yol haritamızı yakın bir zamanda kamuoyuyla paylaşacağız” dedi
 
*Bakan Dönmez: Karadeniz’deki doğal gaz projesi Türkiye’nin enerjide bağımsızlık hikayesinin önemli aktörlerinden olacak
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Filyos Doğalgaz İşleme Tesisi bölgesinde, TPAO Genel Müdürü Melih Han Bilgin ile bir araya gelerek, yetkililerden çalışmalar hakkında, Karadeniz’deki doğal gaz projesinin, Türkiye’nin enerjide bağımsızlık hikayesinin en önemli aktörlerinden olacağını bildirdi.Ağırlıklı olarak deniz altı operasyonlarında görev alacak “Mukavemet” gemisinde de incelemede bulunan Dönmez, burada yaptığı açıklamada, sık aralıklarla çalışmaları yerinde incelemek için Filyos’a geldiklerini ve Sakarya Gaz Sahası’ndaki çalışmaların üç ana başlıkta tam hızda ilerlediğini söyledi

*Türkiye ile Sudan arasında tarım ve hayvancılıkta işbirliği öngören mutabakat zaptı imzalandı
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile Sudan Kabine Bakanı Hüseyin Osman Elderi, Türkiye ile Sudan arasında tarım ve hayvancılıkta işbirliğini hedefleyen mutabakat zaptına imza attı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “Türkiye-Sudan ilişkilerinin gelişmesi ve Sudan’ın kalkınması için inşallah çok güzel, somut bir proje olacak” dedi. Mutabakat kapsamında, tarım üretimi, hayvancılık ürünleri ve işleme endüstrisinin geliştirilmesi alanlarında işbirliği ve ortak çıkarları gerçekleştirecek şekilde iki ülke arasındaki ticaretin üst seviyelere çıkartılması hedefleniyor

*”Katılım Finans Strateji Belgesi” yurt dışında görev yapan diplomatlara tanıtıldı
19-20 Ocak’ta 3 farklı oturumda gerçekleştirilen etkinliklere, 122 yurt dışı temsilciliğinden 200’ün üzerinde büyükelçilik personeli katıldı. İlk gün Avrupa, Afrika, Orta Doğu, Kuzey ve Güney Amerika’da görev yapan diplomatların katıldığı etkinliğin ikinci günü, Asya ve Avustralya’daki görevli diplomatların iştirakleriyle tamamlandı.  Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Başkanı Prof. Dr. Göksel Aşan “Katılım Finans Strateji Belgesi’nin ve Türkiye’nin katılım finans sektörünün yurt dışında tanıtımı konusunda temsilciliklerimizin sağlayacağı değerli katkılar önemli” diye konuştu

*TCMB, zorunlu karşılık tutarının üzerinde getirilen dövize yüzde 4,5 faiz verecek
TCMB, bankaların zorunlu karşılık yükümlülükleri haricinde yurt içinde tutacakları yabancı para cinsinden hesaplara yüzde 4,5 faiz ödeyecek. Bankacılık kaynaklarından alınan bilgilere göre, bankalar yurt dışında tuttuğu dövizler için yüzde 4,3 oranında Libor faizi alıyordu.Söz konusu ödeme, Türk lirası cinsinden yapılacak

*TCMB, yılın ilk Enflasyon Raporu’nu 26 Ocak’ta Ankara’da açıklayacak
TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, “Enflasyon Raporu 2023-I”in tanıtımı amacıyla 26 Ocak Perşembe günü bilgilendirme toplantısı düzenleyecek. TCMB’den yapılan duyuruya göre, bankanın Ankara’daki idare merkezinde gerçekleştirilecek toplantı, saat 10.30’da Başkan Kavcıoğlu’nun sunumu ile başlayacak. TCMB’nin geçen yılın son Enflasyon Raporu’nda, enflasyonun 2023 sonunda orta noktası yüzde 22,3 olmak üzere, yüzde 17,7 ile yüzde 26,9 aralığında gerçekleşeceği öngörülmüştü

*Hazine haftaya 4 ihale düzenleyecek
Hazine ve Maliye Bakanlığı, gelecek hafta sabit kuponlu, TLREF’e ve TÜFE’ye endeksli devlet tahvilleri ile kira sertifikası satış ihaleleri gerçekleştirecek. Bakanlığın yayımladığı iç borç ihraç takvimine göre, 23 Ocak pazartesi günü yapılacak ilk ihalede, 3 yıl (1211 gün) vadeli, 3 ayda bir kupon ödemeli, TLREF’e endeksli devlet tahvili yeniden ihraç edilecek. Aynı gün yapılacak diğer ihalede ise 10 yıl (3640 gün) vadeli, 6 ayda bir kupon ödemeli, TÜFE’ye endeksli devlet tahvili ihraç edilecek

*Kamuda çalışan sözleşmelilere kadro öngören kanun teklifi yasalaştı
Kamuda çalışan 458 bin 615 sözleşmeliye kadro verilmesini öngören Devlet Memurları Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı

*İngiltere’de perakende satışlar Aralık 2022’de yüzde 1 azaldı
İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi’nden (ONS) yapılan açıklamada, tüketicilerin Noel kutlaması nedeniyle tüketim talebinin normal koşullarda güçlü olmasının beklendiği Aralık 2022’de perakende satışların bir önceki aya göre yüzde 1 azaldığı kaydedildi

*Google’ın ana kuruluşu Alphabet 12 bin kişiyi işten çıkaracak
Alphabet Üst Yöneticisi Sundar Pichai, şirket çalışanlarına gönderdiği mesajda, şirketi geleceğe hazırlamak için zor bir karar aldıklarını belirtti. Pichai, “İş gücümüzü yaklaşık 12 bin kişi azaltmaya karar verdik” açıklamasında bulundu

*ABD’de borç limiti açmazı ekonomiyi raydan çıkarma riski taşıyor
Ülke ekonomisi, federal hükümetin 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşması sonucu “temerrüde düşme” riskiyle karşı karşıya bulunuyor. American Enterprise Institute Kıdemli Uzmanı Desmond Lachman “Gelecek birkaç ay boyunca bu konunun hem yurt içinde hem de yurt dışında piyasa belirsizliğini artırması muhtemel” şeklinde konuştu

*Japonya’da 2022’de Tüketici Fiyat Endeksi yüzde 2,3 yükseldi
Japonya İçişleri ve İletişim Bakanlığının açıkladığı verilere göre, değişken taze gıda ürünleri hariç tutulduğunda Japonya’da 2022’de yıllık TÜFE, önceki yıla kıyasla yüzde 2,3 yükseldi. Yıllık TÜFE artış hızı, tüketim vergi artışlarının etkisi hariç bırakıldığında 1991’den beri en yüksek artış olarak kayda geçti. Ülkenin Aralık 2022 TÜFE’si ise Aralık 2021’e göre yüzde 4 artış kaydetti

*Türk şirketi Karpowership ve Japon ortağı MOL, Japon bankalardan 71 milyon dolar finansman aldı
Türk şirketi Karpowership ve Japan Mitsui O.S.K. Lines LTD’nin (MOL) ortak şirketi KARMOL, Japonya Uluslararası İş Birliği Bankası ve MUFG Bankası’ndan 71 milyon dolar finansman sağladı. Karpowership’ten yapılan açıklamaya göre, bankalardan alınan 71 milyon dolarlık finansman, KARMOL’ün Senegal’de geliştirdiği yüzer depolama ve yeniden gazlaştırma ünitesi (FSRU) projesinde kullanılacak

*IEA Başkanı Birol, Davos’tan enerji kriziyle ilgili ortak karar çıkmasının oldukça zor olduğunu söyledi
IEA Başkanı Fatih Birol, Dünya Ekonomik Forumu’na (WEF) katılan hemen hemen bütün ülkelerin devlet başkanlarıyla, enerji şirketlerinin üst yöneticileri ile görüştüğünü ancak WEF’ten enerji kriziyle mücadele konusunda herkesin anlaştığı bir kararın çıkmasının oldukça zor olduğunu söyledi. Birol, “Türkiye, enerji konusunda önemli ve güzel adımlar attı. Sakarya Gaz Sahası’nda doğal gaz bulunması ve Türk ekonomisine katkıda bulunması önemli bir konu” dedi

*Togg akıllı cihazı için ön siparişler Trumore platformu üzerinden verilecek
Togg CEO’su Gürcan Karakaş, “Hedefimize giden yolda şubat ayında da ön siparişleri açıp ilk çeyrek sonunda ilk akıllı cihazlarımızı kullanıcılarımızla buluşturmaya başlayacağız. Siparişleri bireysel kullanıcılar öncelikli olmak üzere 2023 boyunca teslim edeceğiz. Trumore platformu üzerinden de Togg akıllı cihazına ön sipariş verme hakkı olacak” değerlendirmesinde bulundu

*Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi Aralık 2022’de aylık bazda yüzde 2,77 arttı
YD-ÜFE, Aralık 2022’de aylık bazda yüzde 2,77 artış gösterirken yıllık bazda yüzde 49,9 oldu. Yıllık YD-ÜFE yüzde 49,9 olurken bu rakam son 13 ayın en düşük seviyesi olarak kayıtlara geçti
 
*Kalkınma ajanslarından tarım sektörüne 717 milyon liralık yatırım
Kalkınma ajansları 2023 içerisinde sulama, bitkisel üretim ve hayvancılık sektörlerinde yaklaşık 717 milyon liralık yatırımı hayata geçirecek. Bu yıl tarım sektöründe sulamada 212, bitkisel üretimde 53 ve hayvancılıkta 15 olmak üzere 280 proje hayata geçirilecek. Yatırımların toplam değeri ise sulamada 23 milyar 748 milyon 775 bin lira, bitkisel üretimde 5 milyar 99 milyar 301 milyon lira ve hayvancılıkta 973 milyon 781 bin lira olmak üzere toplamda 29 milyar 821 milyon 857 bin lirayı bulacak

*Otomotiv satışlarında ithalin payı yerlinin üzerinde
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarında geçen yıl ithal araçların satışlardan aldığı pay yüzde 56,18, yerli üretim araçların payı da yüzde 43,81 oldu. Otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarında geçen yıl Türkiye’de üretim yapan markaların araç satışı 343 bin 228, ithal markaların araç satışı ise 440 bin 55 oldu. En fazla yerli araç satışını Fiat, en fazla ithal araç satışını da Volkswagen gerçekleştirdi

*Türkiye “yüksek teknolojili ürün” ihracatında atağa geçti
Türkiye’nin “yüksek teknolojili ürün” ihracatı 2022’de bir önceki yıla kıyasla yüzde 15,1 artarak 7 milyar 422 milyon dolara ulaştı. Söz konusu ürün grubunda geçen yıl ihracat 2021 yılına göre yüzde 15,1 artarak 7,4 milyar dolara ulaştı. Aynı dönemde orta yüksek teknolojili ürünlerin ihracatı yüzde 14,5, orta düşük teknolojili ürün ihracatı yüzde 11,8 artış gösterdi

*TSE ve ASELSAN’dan “millileştirme” alanında işbirliği
Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ile ASELSAN, ithal olarak temin edilen ürünlerin yerli imkanlarla üretilip belgelendirilmesine yönelik “millileştirme” faaliyetlerinin yaygınlaştırılması amacıyla işbirliği yaptı

*Tarımsal girdi fiyat endeksi kasımda aylık bazda yüzde 2,38 arttı
Tarım-GF, kasım 2022’de aylık bazda yüzde 2,38 artış gösterirken yıllık bazda yüzde 121,49 oldu. Yıllık Tarım-GFE yüzde 121,49 olurken bu rakam, son 7 ayın en düşük seviyesi olarak kayıtlara geçti

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 1,20 değer kazanarak 5.487 seviyesine çıktı. Dolar/TL 18,80’den işlem görürken, altının gramı 1.164 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans