Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, “e-İnsan Programı”nda konuştu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Ulusal Staj Programı’nın 2023 yılı başvurularını bugün itibarıyla açıyoruz. Ayrıca yaz stajları için ödediğimiz asgari ücretin yüzde 30’una tekabül eden rakamı, 2023’ten itibaren asgari ücret seviyesine yükseltiyoruz. Önümüzdeki yıl Ulusal Staj Programı’mızdaki stajyer öğrenci sayısını 150 bine çıkartıyoruz. Staj sürelerinin de öğrenci ve kurum arasındaki karşılıklı rızaya bağlı olarak 3 aya kadar uzatılabilmesini sağlıyoruz. Kamu ve özel sektörün gelecekte ihtiyaç duyacağı beceri ve etkinlikteki insan kaynağının belirlenmesi amacıyla 2023-2027 Stratejik İnsan Kaynağı planlamasının çalışmalarına başladık” dedi
*Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, canlı yayında soruları yanıtladı
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Ukrayna’dan tahıl sevkiyatını sağlayan tahıl koridoru anlaşmasının süresinin 16 ya da 19 Kasım’da biteceğini belirterek, “3, 6 ay ya da 1 yıl uzatılması yönünde Sayın Cumhurbaşkanı’mız, Sayın Putin’e gerekli telkinlerde bulundu. Biz olumlu bir hava edindik. Ama Ruslar net bir cevap henüz vermedi. (Putin’in ‘Türkiye’yi doğal gaz dağıtım merkezi yapabiliriz’ açıklaması) Bu, Türkiye için orta, uzun vadede muazzam bir stratejik kazanım olacaktır. Türkiye’yi muazzam bir enerji dağıtım Hub’ı, ülkesi haline getirecektir. Dahası eğer inşallah ileride Karadeniz’de, Akdeniz’de biz kendi doğal gaz rezervlerimizi bulursak bu altyapı, Türkiye’yi enerji liginde başka bir düzeye taşıyacaktır” diye konuştu
*Bakan Karaismailoğlu: Tahıl koridoru kapsamında Ukrayna’dan toplam 354 gemi hareket etti
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, tahıl koridoru kapsamında 1 Ağustos-18 Ekim tarihlerinde 354 geminin Ukrayna limanlarından hareket ettiğini, bugüne kadar taşınan toplam yük miktarının 7 milyon 860 bin tonu aştığını bildirdi
*Bakan Kirişci: 280 bin 643 kadın çiftçimize yaklaşık 10 milyar liralık destek sağladık
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, bugüne kadar tarımsal destek olarak 5 bin 837 kadın yatırımcıya 3 milyar 55 milyon lira hibe ödendiğini belirterek, “Kırsal kalkınma ve kredilendirme programlarımız kapsamında ise 280 bin 643 kadın çiftçimize yaklaşık 10 milyar liralık destek sağladık. Tarımsal üretimde verimliliğin artırılmasının kırsal kalkınmadan geçtiği bilinciyle ortaya koyduğumuz vizyonumuzda, kadınlarımızı kırsalda daha da güçlendirmeyi hedefliyoruz” açıklamasında bulundu
*Bakan Yardımcısı Bayraktar: Gazın mutlaka bollaşması gerekiyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin kendi arz güvenliğini sağlarken Avrupa’nın da enerji arz güvenliğini sağlayan uluslararası projelerde kritik rol oynadığını belirterek, doğal gazın bollaşmasının enerji arz güvenliği için kritik olduğunu bildirdi.Bayraktar, “Türkiye’nin Akdeniz’deki faaliyetleri tamamıyla gaz ve enerji piyasalarının bir zarureti olarak yaptığımız aktiviteler” şeklinde konuştu
*Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdindeki menkul kıymetlerin değeri 5 trilyon lirayı aşarak rekor kırdı
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) nezdinde saklanan pay senetleri değerinin 4,16 trilyon liraya ulaşmasıyla toplam menkul kıymetlerin değeri de 5 trilyon lirayı aşarak rekor kırdı.MKK nezdinde saklanan diğer menkul kıymetlere bakıldığında, toplam rakamın 230,91 milyar lirasını devlet iç borçlanma senedi, 549,69 milyar lirasını yatırım fonu, 182,6 milyar lirasını özel sektör borçlanma aracı ve 938,93 milyon lirasını yapılandırılmış ürünler oluşturdu
*TCMB, menkul kıymet tesis oranını yüzde 3’ten yüzde 5’e güncelledi
TCMB’nin Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ’de yapılan değişiklikler, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı.TCMB, liralaşma stratejisi kapsamında bankaların menkul kıymet tesis oranını yüzde 3’ten yüzde 5’e güncelledi. Devreye alınan bu uygulama neticesinde banka bilançolarındaki Türk lirası payı artarken, bankaların fonlama vadesinin uzadığı aktarılan açıklamada, “Uygulama banka bilançolarını güçlendirerek finansal istikrarı desteklemiştir. Bu zaman zarfında bankalar TCMB tarafından 2021 sonunda belirlenen dönüşüm hedeflerini gerçekleştirmiş ve liralaşma stratejisi kapsamında başlatılan Türk Lirası Cinsinden Menkul Kıymet Tesisi uygulamasına uyum göstermiştir. Söz konusu Menkul Kıymet Tesisi uygulamasında yapılan değişiklik ile menkul kıymet tesis oranı yüzde 5 olarak güncellenmiştir. Dönüşüm oranı yerine 2023 başından itibaren Türk lirası mevduatın toplam mevduat içindeki payını esas alan hedeflere göre menkul kıymet tesisi uygulamasına geçilmektedir” ifadelerine yer verildi
*Konut Fiyat Endeksi ağustosta yüzde 8 arttı
Konut Fiyat Endeksi (KFE), ağustosta bir önceki aya göre yüzde 8 artarak 548,5 seviyesinde gerçekleşti. Konut Fiyat Endeksi, ağustosta yıllık bazda yüzde 184,6 artarken, bu dönemde reel yükseliş yüzde 57,2 oldu
*Türkiye’nin uluslararası yatırım pozisyonu verileri yayımlandı
Türkiye’nin ağustos sonu itibarıyla yurt dışı varlıkları 296,1 milyar dolar, yurt dışı yükümlülükleri ise 519,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net uluslararası yatırım pozisyonu, ağustosta eksi 223,1 milyar dolar olarak gerçekleşti
*AB liderleri enerji krizini görüşecek
AB üyesi ülkelerin liderleri, 20-21 Ekim’de Brüksel’de düzenlenecek zirvede, elektrik üretiminde kullanılan doğal gaza tavan fiyat getirilmesini ele alacak. AB Konseyi Başkanı Charles Michel, “Elektrik üretimindeki gazın fiyatını sınırlamak için bir AB çerçevesi kurmak gibi diğer kısa ve uzun vadeli piyasa müdahalelerini ele almamızı bekliyorum” değerlendirmesinde bulundu
*AB’de yeni otomobil satışları eylülde arttı
AB otomobil pazarında toplam satışlar, eylül ayında yüzde 9,6 yükseldi. Geçen yılın eylül ayında 718 bin 718 olan yeni otomobil satışları, bu yılın aynı döneminde yüzde 9,6 artarak 787 bin 870’e çıktı. Geçen yılın eylül döneminde özellikle çip kıtlığı Avrupa’da araç üretimini düşürmüştü. Bu yılın eylül ayındaki yükseliş geçen yılın baz etkisinden kaynaklandı
*Rüzgar ve güneşten rekor elektrik üretimi AB’nin 11 milyar avroluk gaz ithalatını önledi
AB‘nin, rüzgar ve güneşten elektrik üretiminin rekor seviyede büyümesiyle Rusya-Ukrayna savaşı sırasında 11 milyar avroluk doğal gaz maliyetinden kaçındığı, bu dönemde fosil gaz ithalatına 82 milyar avro harcandığı hesaplandı. Savaş döneminde Avrupa Birliği’nin elektrik üretiminin yüzde 24’ü rüzgar ve güneşten sağlanırken, bu üretim geçen yılın aynı dönemine göre 39 teravatsaatlik rekor büyüme gösterdi
*ABD’de sanayi üretimi eylülde beklentileri aştı
ABD’de sanayi üretimi, eylülde aylık bazda yüzde 0,4 artarak piyasa beklentilerinin üzerinde yükseliş kaydetti. Piyasa beklentilerinin üzerinde yükseliş gösteren sanayi üretiminin, bu dönemde yüzde 0,1 artması öngörülüyordu. Sanayi üretimi, ağustosta yüzde 0,1 azalmıştı
*Goldman Sachs’ın net karı üçüncü çeyrekte yüzde 43 azaldı
ABD’nin büyük bankalarından Goldman Sachs’ın net karı, bu yılın üçüncü çeyreğinde 2021’in aynı dönemine göre yüzde 43 azalarak 3,1 milyar dolara düştü.Goldman Sachs, 2021’in üçüncü çeyreğinde 5,4 milyar dolar net kar elde etmişti. Kurumun geçen yılın üçüncü çeyreğinde 14,93 dolar olan hisse başına karı da bu yılın aynı döneminde 8,25 dolara geriledi
*Almanya’da pilotların grevi nedeniyle çok sayıda uçuş iptal edildi
Alman hava yolu şirketi Lufthansa’nın iştiraki Eurowings pilotlarının, dün gece yarısından itibaren başlattığı ve üç gün sürmesi planlanan grev nedeniyle ülkenin büyük havalimanlarında çok sayıda uçuşun iptal edildiği bildirildi. Düsseldorf Havalimanında, dün planlanan 160 uçuştan 84’ünün, Köln/Bonn Havalimanından ise 63 uçuştan 35’inin iptal edildiği belirtildi
*Türk mühendislerin geliştirdiği yapay zeka tabanlı otomasyon ürünleri Almanya’da sergilendi
Almanya’nın Frankfurt şehrinde Uluslararası Posta, Kargo, Kurye Endüstrileri Fuarı ve Konferansı’na katılan Türk otomasyon şirketleri, yapay zekayla verimlilik vizyonu kapsamında geliştirdikleri son model otomasyon teknolojilerini tanıttı. Avrupa posta ve kargo pazarı için yılın en önemli etkinlikleri arasında gösterilen Uluslararası Posta, Kargo, Kurye Endüstrileri Fuarı ve Konferansı’na Türkiye’den 11 firma katıldı
*Türkiye-Güney Afrika ticaret hacmi son 10 yılın en yüksek seviyesinde
Türkiye ile Güney Afrika arasındaki ticaret hacmi 2022’nin 8 ayında 2,28 milyar dolar ile son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaşırken, Türkiye’nin Güney Afrika’ya ihracatı da yüzde 150 artarak yaklaşık 1,34 milyar dolar ile rekor kırdı.İki ülke arasında ihracat-ithalat dengesi ilk kez bu yıl Türkiye lehine dönüyor
*İTO Başkanı Avdagiç’ten “asgari ücret” açıklaması
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, “Asgari ücretin enflasyonun geldiği nokta dikkate alınarak, alım gücünü telafi edecek bir oranda artmasını, hatta birkaç puan da üzerine eklenecek bir refah payını iş dünyası makul karşılar. Kimseyi rahatsız etmez. Bunun altında bir şey beklemek rasyonel de olmaz. SGK üst sınırı memur maaş zammı ya da enflasyon oranında artırılmalı. Gelir vergisi dilimleri asgari ücret artışı nispetinde güncellenmeli. Kıdem tazminatı üst limitinde katlamalı artış olmamalı” dedi
*THY, 2023 yılında 2 milyon Amerikalı turist getirmeyi hedefliyor
THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, bu sene 1 milyon Amerikalının Türkiye’ye turizm amaçlı seyahat ettiğini belirterek, “Biliyorsunuz kültürel bağları, millet bağları nedeniyle Amerikalıların en çok gittiği İngiltere’ye 1,8 milyon kişi gitmiş. Biz seneye 2 milyon Amerikalıyı Türkiye’ye getirmeyi hedefliyoruz. Ülkemizin döviz ihtiyacını gidermek için büyük bir atılım yapalım” ifadelerini kullandı
*EÜAŞ: Yerli jeneratör seri üretimi 2023’ün ilk çeyreğinde başlayacak
Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) Genel Müdürü İzzet Alagöz, ilk yerli jeneratörün 4 yılda, ikinci jeneratörün ise 4 ayda üretildiğini belirterek, “2023’ün ilk çeyreğinde Ankara’da seri üretime geçmek için fabrikayı kuruyoruz. Sakarya nehrinin üzerinde Türk mühendisin ayağa kalkışını göreceğimiz yerli türbin, yerli jeneratör ve yerli kontrol sistemiyle yerli santral kuracağız” bilgilerini aktardı
*Sanayinin rekabet gücünü artırmaya yaklaşık 35,3 milyar lira harcanacak
Üretim ve yatırım ortamını iyileştirerek yüksek katma değerli ve teknolojik ürünlerin üretildiği, rekabet gücü yüksek, sürdürülebilir bir yapı oluşturulması amacıyla uygulamaya konulan “Sanayinin Geliştirilmesi, Üretim ve Yatırımların Desteklenmesi Programı” için 2023 bütçesinden yaklaşık 35,3 milyar lira ödenek kullanılacak. Sınai mülkiyet ekosistemine katkı sağlamak amacıyla 2023 bütçesinden yaklaşık 248 milyon lira ödenek tahsis edilecek
*Güvenlik kurumlarına bütçeden 388,9 milyar lira
Ülke güvenliğinde görev alan kurumların 2023 yılı bütçesi 388,9 milyar lira olarak belirlendi. Savunma ve güvenlik alanında gelecek yıl için en fazla kaynak ayrılan kurumlar 182,8 milyar lirayla Milli Savunma Bakanlığı ve 116,9 milyar lirayla Emniyet Genel Müdürlüğü oldu
*AR-GE ve yenilik için bütçeden gelecek yıl 18,6 milyar lira harcanacak
AR-GE ve yenilik kabiliyetinin güçlendirilmesi ve yeniliği esas alan bir yapıya kavuşturulması amacıyla yürütülecek “Araştırma Geliştirme ve Yenilik Programı” için 2023 bütçesinden yaklaşık 18,6 milyar lira ödenek kullandırılacak
*Türkiye’nin 9 aylık çekici ihracatında tüm zamanların rekoru kırıldı
Çekici ihracatı 3 çeyrekte, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 80 artışla 1 milyar 128 milyon 797 bin dolara ulaştı. Rekor yılı olan 2021’de Türkiye’den 1 milyar 28 milyon 981 bin dolarlık çekici ihracatı gerçekleştirilmişti
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans