Finans Haberleri Günün Özeti – 15.06.2022
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, Stoltenberg ile İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvurularını görüştü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Ggörüşmede, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvurusu ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülkeden de Türkiye’nin haklı beklentilerinin karşılandığı somut adımlar görmeden, terörizmle mücadele ve savunma sanayi iş birliği konusunda paradigma değişikliğine gidileceğine dair yazılı taahhütler verilmeden süreçte ilerleme sağlanamayacağını vurguladı
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, AK Parti TBMM Grup Toplantısı’nda konuştu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin TBMM Grup Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, “Tarihte hep olduğu gibi birileri tarafından şımartılarak üzerimize salınan Yunanistan üzerinden ülkemize karşı oynanan oyunun farkındayız. Sorun, Yunanistan’ın bu oyunun farkında olmaması veya bu oyunun gönüllü figüranlığına soyunmasıdır. Temmuz ayında enflasyon farkları ile yine bir rahatlama sağlayacağız. Yılbaşında çok daha kapsamlı ve rahatlatıcı adımlar planlıyoruz. Bugün ülkemizdeki sorun, işsizlik veya benzeri yollarla gelir kaybına uğranılması değil, mevcut gelirle daha az satın alma gücüne sahip olunması. Biz de işte buraya odaklanıyoruz” ifadelerini kullandı
*Bakan Çavuşoğlu’ndan, Ukrayna’dan tahıl koridoru açıklaması
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna’nın Karadeniz yoluyla tahıl ihracatı yapabilmesi için mayınların temizlenmesine gerek olmadığını, güvenli hatlar açılabileceğini belirtti. Çavuşoğlu, “Şu anda plana göre mayınların temizlenmesine gerek yok. Mayınların olmadığı yerlerden güvenli hatlar açılabilecek.(Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine çekincesi) Stoltenberg’in çabalarını takdire şayan buluyoruz” dedi
*Rusya-Ukrayna savaşının neden olduğu tahıl krizinin çözümü için “kırmızı hat” kuruldu
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın öncülüğüyle oluşturulan hatta, sorunu çözüme ulaştırmak üzere Türkiye, Rusya ve Ukrayna savunma bakanlıklarından general rütbesinde birer personel görevlendirildi
*Bütçe uygulama sonuçları
Bütçe gelirleri mayısta 317 milyar 753 milyon lira, bütçe giderleri 173 milyar 777 milyon lira olarak hesaplandı. Merkezi yönetim bütçesinden ocak-mayıs döneminde 959,8 milyar lira harcama yapıldı, bütçe gelirleri 1 trilyon 84,4 milyar lira oldu. Bu dönemde vergi gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 108 artarak 881 milyar 156 milyon liraya çıktı
*Bakan Nebati, mayıs ayı bütçe rakamlarını değerlendirdi
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, mayısta 144 milyar lira bütçe fazlası, 161,9 milyar lira faiz dışı fazla verildiğini bildirerek, “Öncü göstergeler kapsamında, gerek büyümedeki gerekse de bütçe gelirlerimizdeki olumlu seyir, bütçe açığının GSYH’ye oranla sene başında öngörülen yüzde 3,5 hedefine ulaşılacağını işaret etmektedir. 2022 yılında ülkemiz, kamu maliyesinde birçok ülkeden önemli ölçüde daha iyi performans sergilemektedir” diye konuştu
*Tarım ve Orman Bakanlığından yurt dışında planlanan yatırımlara ilişkin açıklama
Tarım ve Orman Bakanlığı, yurt dışında yapılması planlanan tarım ve gıda ürünleri yatırımlarına ilişkin, “Tarım ve gıda ürünü yatırımlarına ihtiyaç duyan ülkeler yatırım konusunda Türkiye’ye bizzat kendileri teklifte bulunmaktadır. Yapılan teklife göre, Venezuela’da Türkiye için ayrılan ve ‘Turkish land’ olarak adlandırılan bölgede tarımsal yatırım yapılması ve elde edilecek hasılatın yüzde 70’inin yatırımcıya, geri kalan yüzde 30’luk kısmının da Venezuela’ya bırakılması ifade edilmiştir” açıklamasında bulundu
*Bayraktar AKINCI TİHA, KGK ile ilk atış testini başarıyla tamamladı
Baykar açıklamasına göre, 14 Haziran’da Çorlu’dan TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen KGK-SİHA-82 (Kanatlı Güdüm Kiti) mühimmatı ile havalanan Bayraktar AKINCI, Sinop açıklarında deniz üzerinde belirlenen koordinata yönelik gerçekleştirdiği ilk atış testini başarıyla tamamladı
*ABD’de perakende satışlar mayısta beklentilerin aksine azaldı
ABD Ticaret Bakanlığı, mayıs ayına ilişkin perakende satış verilerine göre, perakende satışlar, mayısta bir önceki aya kıyasla yüzde 0,3 azalarak 672,9 milyar dolar oldu. Piyasa beklentileri, perakende satışların mayısta yüzde 0,2 artması yönündeydi. Beklentilerin aksine bu dönemde düşüş gösteren perakende satışlar, nisanda yüzde 0,7 artmıştı.Perakende satışlar, mayısta yıllık bazda ise yüzde 8,1’lik artış kaydetti
*Küresel ölçekte para politikalarındaki sıkılaşma eğilimi Japonya Merkez Bankası’nı zorluyor
Küresel piyasalar, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararını merakla beklerken, ABD’de enflasyonun 41 yılın zirvesine çıkmasının ardından para politikalarının daha da “şahinleşeceği” beklentileri, Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) tahvil piyasası üzerinde uygulamaya çalıştığı kontrol mekanizmasının baskılanmasına neden oluyor. Tahvil alımlarını genişleten Japonya Merkez Bankası, yükselen küresel faiz oranları ve Japon yeninin değer kaybı baskısı altında getiri eğrisini kontrol altında tutmaya çalışıyor. Asya Piyasaları Uzmanı Süleyman Mete Özbalaban, “Japonya’nın kısa ve uzun vadeli toplam tahvil borcu 1,2 katrilyon yene ulaştı” şeklinde konuştu
*Avrupa Merkez Bankası: PEPP portföyünde yapılacak yeniden yatırım yönlendirmesinde esneklik uygulanacak
Avrupa Merkez Bankası (ECB), yeni bir borç krizi endişelerine karşı, Pandemi Acil Varlık Alım Programı (PEPP) çerçevesinde alınmış varlıkların vadesi gelen anapara ödemelerinin yeniden yatırıma yönlendirmesinde esneklik uygulanacağını ve ayrışmayı durdurmak için yeni bir araç geliştireceğini bildirdi. ECB, yeni bir borç krizi endişelerine karşı, Pandemi Acil Varlık Alım Programı (PEPP) çerçevesinde alınmış varlıkların vadesi gelen anapara ödemelerinin yeniden yatırıma yönlendirmesinde esneklik uygulayacak. Açıklamada, “Pandemi, Avro Bölgesi ekonomisinde, para politikası normalleştirmenin dengesiz aktarımına katkı yapan kalıcı kırılganlıklar bıraktı” denildi
*Ifo, savaş ve enflasyon endişesiyle Almanya’nın büyüme tahminini düşürdü
Almanya’nın önde gelen ekonomik düşünce kuruluşlarından Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo), ülkenin bu yıla ilişkin büyüme tahminini, Ukrayna-Rusya savaşının olumsuz etkileri ve tarihi yüksek enflasyon nedeniyle aşağı yönlü revize etti. Ifo, bu yıl için Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyüme tahminini yüzde 3,1’den 2,5’e düşürürken ve 2023 büyüme beklentisini 3,3’ten 3,7’ye yükseltti. Ifo, ülkede mayısta yüzde 7,9 olan enflasyonun bu yıl ortalama yüzde 6,8 olmasını, 2023’te de yüzde 3,3’e kadar düşmesini bekliyor
*Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi nisanda arttı
Avrupa İstatistik Ofisi, AB ve Avro Bölgesi’nin nisan ayı mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretim verilerine göre, Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi, nisanda mart ayına kıyasla yüzde 0,4 artarken, Nisan 2021’e göre ise yüzde 2 geriledi. AB’de de sanayi üretimi, nisanda bir önceki aya kıyasla yüzde 0,3 yükselirken, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 azaldı
*AB’den İngiltere’ye karşı yeni yasal süreç
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic, İngiltere’de hükümetin Brexit ayrılık anlaşmasının parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü’nü tek taraflı değiştirmeyi öngören yasa tasarısını parlamentoya sunmasının ardından atılacak adımlara ilişkin Brüksel’de basın toplantısı düzenledi. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic, “AB Komisyonu, bugün Kuzey İrlanda Protokolü’nün önemli kısımlarına uymadığı için Birleşik Krallık’a yönelik yasal işlem başlatmaya karar verdi” dedi.Uluslararası bir anlaşmayı tek taraflı olarak değiştirmenin hiçbir hukuki ve siyasi gerekçesi olamayacağını belirten Sefcovic, “Uluslararası bir anlaşmayı tek taraflı olarak değiştirme kapısının açılması uluslararası hukukun ihlalidir” ifadelerini kullandı
*Çin ekonomisi, salgının etkilerini mayıs ayında da hissetti
Perakende satışlar mayısta yıllık yüzde 6,7 azalırken, sanayi üretimi ve sabit sermaye yatırımlarında zayıf artışlar kaydedildi. Ülkenin en büyük 31 kentinde işsizlik oranı nisanda yüzde 6,7 iken mayısta yüzde 6,9’a yükseldi
*Fransa’da enflasyon son 37 yılın zirvesinde
Fransa’da enflasyon mayısta yıllık bazda yüzde 5,2 ile son 37 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Ülkede enerji fiyatlarında yüzde 27,8 artış kaydedildi
*Amerikalı TPI, Türkiye’de 100 milyon dolar yatırımla rüzgar kanat fabrikası kurmak istiyor
Amerikan türbin kanat üreticisi TPI Composites’in Türkiye Operasyonları CEO’su Ole Aşıcı Johansen, “TPI Composites, deniz üstü rüzgar enerjisi türbininde kullanılan kanat üretimi fabrikası yatırımı için hazır. Bu fabrika için en az 100 milyon dolar yatırıma ihtiyaç var ve biz bu yatırımı yapmaya hazırız” dedi
*AB ambargosu petrol fiyatlarını ateşlerken Rusya’nın gelirini artırıyor
Georgetown Üniversitesi, Avrasya, Rusya ve Doğu Avrupa Çalışmaları Merkezinden Prof. Dr. Brenda Shaffer, “Rusya günün sonunda aslında çok fazla gelir de kaybetmeyebilir çünkü evet daha az petrol satacak, ancak daha yüksek bir fiyatla” dedi. ABD’nin eski Bakü Büyükelçisi Matthew Bryza, “Rusya, pazar varlığını elinden geldiğince korumaya çalışacak ve Avrupalılar da Rus petrolünü piyasa dışında tutmaya çalışacak” şeklinde konuştu
*Türkiye’nin Karadeniz’deki çabuk adımları enerjide bağımlılığı “hızla” azaltacak
Louvain Katolik Üniversitesi Öğretim Üyesi Danila Bochkarev, “Söz konusu doğal gaz, Türkiye’nin enerji ithalat faturasını ve buna bağlı olarak enflasyonunu azaltacaktır” dedi. Oxford Enstitüsü Enerji Çalışmaları Kıdemli Uzmanı Vitaly Yermakov, “(Yeni keşifler olması durumunda) Türkiye’nin enerji güvenliği önemli ölçüde güçlenir. Ayrıca ülkenin bölgedeki pozisyonu da güçlenecektir. Ancak yakın vadede piyasadaki yüksek gaz fiyatları Türkiye’nin mücadele edeceği etkenlerden biri olarak dikkati çekiyor” değerlendirmesinde bulundu
*GES için talep toplama bugün başladı
Yatırımcıların Türk lirası cinsi varlıklara yönelimlerinin teşvik edilmesi amacıyla Gelire Endeksli Devlet İç Borçlanma Senedi (GES) için kamu bankalarınca talep toplanmaya bugün başlandı. Asgari talep tutarı 1000 lira olarak belirlenen senetler, 1 liranın katları şeklinde ihraç edilecek. Senetler, talep toplama dönemini takip eden haftada, 24 Haziran Cuma günü yatırımcıların hesaplarına aktarılacak
*Konut satışlarında ocak-mayıs rekoru kırıldı
İlk 5 ayda 576 bin adetle konut satışlarında tüm zamanların en yüksek rakamı görülürken, geçen ay ulaşılan 123 bin satış adedi de mayıs rekoru olarak kayıtlara geçti. İNDER Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, “Yüksek enflasyon döneminde yatırımlarını en yüksek getiride değerlendirmek isteyen yatırımcılar gayrimenkule yöneldi” diye konuştu
*Küresel petrol arzı mayısta arttı
Uluslararası Enerji Ajansı, küresel petrol üretiminin mayısta bir önceki aya göre günlük 900 bin varil artarak 99 milyon varile ulaştığını bildirdi
*Tarım ÜFE mayısta aylık bazda yüzde 16,18, yıllık yüzde 154,97 arttı
Tarım ÜFE mayısta bir önceki aya göre yüzde 16,18, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 154,97 artış gösterdi
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 0,88 değer kazanarak 2.531 puana yükseldi. Dolar/TL yüzde 0,1 artışla 17,28’e çıkarken, altının gramı 1.012 liradan satıldı
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans