Ekonomi ve Finans Haberleri – (13.04.2022)

*Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı istihdam desteğinin detayları belli oldu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün gerçekleştirilen Kabine Toplantısı’nın ardından yaptığı açıklamada, işbaşı eğitim programı kapsamında mevcut çalışanlarının üzerine ilave istihdam taahhüt eden firmaların işe alacakları her işçinin 3 veya 6 ay boyunca tüm ücretleriyle sosyal destek primlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının karşılayacağını, böylece bu kapsamda işe giren her bireye 1 veya 2 yıllık istihdam garantisi oluşturulacağını duyurdu. İstihdam desteği verilecek işbaşı eğitim programlarında işverenlerin, en az 5 sigortalı çalışana sahip olması, katılımcıların en az yüzde 70’inin 60 günden az olmamak üzere program süresinin en az 3 katı kadar süreyle istihdamını taahhüt etmesi gerekecek. Bu programlara katılmak isteyenlerde ise İŞKUR’a kayıtlı işsiz olmak, 15 yaşını tamamlamış olmak, işverenin birinci veya ikinci derece kan hısmı veya eşi olmamak gibi şartlar aranacak

*Bakan Varank: Rekabetçiliğin anahtarı olan orta yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerdeki yükseliş memnuniyet verici
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sanayi üretimindeki güçlü trendin devam ettiğini belirterek, “Sanayi üretimi şubat ayında yıllık yüzde 13,3, aylık ise yüzde 4,4 artış gösterdi. Rekabetçiliğin anahtarı olan orta yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerdeki yükseliş de memnuniyet verici. Türkiye üretimle büyüyor” değerlendirmesinde bulundu

*Bakan Nebati, borsadaki tarihi rekoru değerlendirdi
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, BIST 100 Endeksi’nin dün tarihinin en yüksek kapanışını gerçekleştirdiğine dikkati çekerek, piyasalardaki güven ve istikrar iklimini güçlendirecek adımları atmaya hız kesmeden devam edeceklerini belirtti.Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi dün 2.463,76 puanla tarihinin en yüksek kapanışını gerçekleştirdi. Endeks bugün de açılışta yüzde 0,77 artarak 2.482,66 puanla tüm zamanların en yüksek seviyesinden güne başladı

*ABD’de üretici enflasyonu martta rekor seviyeye ulaştı
ABD’de ÜFE, martta aylık bazda yüzde 1,4 artarken, yıllık bazda yüzde 11,2 ile verinin hesaplanmaya başlandığı Kasım 2010’dan bu yana en yüksek artışı kaydetti.Bu dönemde piyasa beklentilerinin üzerinde yükseliş gösteren ve üretici enflasyonundaki hızlanmaya işaret eden verinin, yüzde 1,1 artması öngörülüyordu.ÜFE, şubatta yüzde 0,9 yükselmişti

*ABD’de enflasyon ve durgunluk endişesi tahvil piyasasını karıştırdı
Yükselen enflasyon ile birlikte Fed’in “şahinleşen” para politikası duruşu, tahvil piyasasından çıkışların sürmesini beraberinde getirdi. ABD’nin tahvil faizleri 2018’den bu yana en yüksek seviyeyi görürken, bazı ABD tahvillerinde tersine dönen getiri eğrisi ekonomik büyümenin yavaşlayacağına dair endişeleri artırdı

*Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle artan enerji fiyatları ABD’de enflasyonu hızlandırdı
Ülkede yüzde 8’i aşan enflasyon nedeniyle Amerikalıların yaşam maliyeti artmaya devam ederken, enerji fiyatlarında yıllık yüzde 50’ye yaklaşan yükseliş dikkati çekti. Beyaz Saray, “Rusya-Ukrayna savaşı ile Kovid-19 salgınını” fiyat artışlarının sebebi olarak gösterirken, 41 yılın zirvesine çıkan enflasyon, faiz oranlarının daha agresif bir şekilde artırılmasına yönelik Fed’in üzerindeki baskıyı güçlendirdi

*Putin: “(Yaptırımlar) Rusya da sorunlar yaşıyor ancak yeni fırsat pencereleri açılıyor”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yaptırımlar nedeniyle Batılı ülkelerde enflasyonun hızla arttığına işaret ederek, “Rusya da sorunlar yaşıyor ancak mevcut durum aynı zamanda yeni fırsat pencereleri açıyor.” dedi. Batılı ülkelerin yaptırımlar nedeniyle kendilerine de zarar verdiğini belirten Putin, “Bazı Batılı ülkelerin Rus enerji kaynakları da dahil olmak iş birliği yapmayı reddetmesi, milyonlarca Avrupalıyı vurdu, enerji krizini tetikledi ve ABD’yi de etkiliyor. Fiyatlar her yerde yükseliyor, enflasyon fırlıyor, bu ülkeler için bu durumun eşi veya benzeri yok” ifadelerini kullandı

*AB ülkeleri, Ukraynalıların grivnalarını ücretsiz dönüştürecek
AB Konseyi, üye ülke temsilcilerinin Ukraynalı mültecilerin paralarını Avrupa’daki para birimlerine dönüştürebilmelerini sağlayacak tavsiye kararını onayladıklarını açıkladı. Açıklamada, Ukraynalı mültecilerin grivnalarını başka para birimlerine dönüştürmekte sıkıntılar yaşadıklarına işaret edilerek, kararın mültecilere yardımcı olmayı amaçladığı kaydedildi. Karar çerçevesinde, AB ülkelerinin grivnaların dönüştürülmesi için benzer programlar hayata geçireceği belirtilen açıklamada, Ukraynalıların çocuklar da dahil olmak üzere kişi başı 10 bin grivna (yaklaşık 310 avroyu) Ukrayna Merkez Bankası resmi kuru üzerinden değiştirebileceği belirtildi

*Rusya Sayıştay Başkanı Kudrin: Ruble, serbestçe dönüştürülebilir para birimi özelliğini kaybetti
Rusya Sayıştay Başkanı Aleksey Kudrin, Rusya’da yıl sonu enflasyon oranının yüzde 20’ye çıkabileceğini belirterek, “Ruble üzerinden anlaşmalar sadece ilgi duyan ülkelerle yapılabilir. Çünkü ruble, serbestçe dönüştürülebilir para birimi özelliğini kaybetti.” dedi.Ülkede yaptırımlar nedeniyle enflasyonun bu yıl yüksek seviyelerde olacağına işaret eden Kudrin, “Tahminlerimizde değişikliğe gittik. Enflasyon bu yıl muhtemelen yüzde 20’ye kadar çıkacak, yüzde 17 ila 20 seviyesinde gerçekleşebilir” diye konuştu

*Alman ekonomik düşünce kuruluşları: Rus gazı kesilirse Alman ekonomisinde keskin bir resesyon görülür
Almanya’nın önde gelen beş ekonomik düşünce kuruluşu, ülkenin bu yıla ilişkin GSYH büyüme tahminini, Ukrayna’daki savaşın etkileri dolayısıyla yüzde 4,8’den yüzde 2,7’ye indirirken, Rusya’dan enerji arzının dondurulmasının 2023’te resesyona neden olacağı uyarısında bulundu.Ekonomi Araştırma Enstitüsü’nün (Ifo) de içinde yer aldığı beş ekonomik düşünce kuruluşu ortak açıklamasında, “Rusya’dan enerji arzının dondurulması durumunda 2022 ve 2023’te GSYH’nın kümülatif kaybının, yıllık ekonomik üretimin yüzde 6,5’inden fazlasına denk gelen 220 milyar avro olması muhtemel” denildi

*S&P: Gelişmiş ülkelerde kamu borçlanma maliyetleri azalabilir
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), gelişmiş ekonomilerde salgın sonrası yaşanan ekonomik toparlanmanın küresel ölçekte kamu borçlanma maliyetlerini önceki yıllara kıyasla azaltabileceğini duyurdu.Açıklamada, gelişmiş ekonomilerim toplam borçlanmasının 1 trilyon dolar seviyesinde olmasının beklendiği, bunun da salgın öncesindeki seviyesinin yüzde 15 üzerinde olduğu bildirildi

*İngiltere’de enflasyon 30 yılın en yüksek seviyesinde
İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre, TÜFE’nin martta yüzde 7 artmasıyla ülkede enflasyon son 30 yılın en yüksek seviyesine çıktı. TÜFE, şubatta yüzde 6,2 artmıştı. Uzmanlar, İngiltere’de enerji faturalarındaki üst limitin 1 Nisan’da artırılması nedeniyle gelecek dönemde enflasyonun daha da yükselmesinin beklendiğini kaydetti

*İtalya Dışişleri Bakanı Di Maio: Barış için en çok çalışan ülke Türkiye
Avrupa Birliği’nin bir barış konferansını teşvik etmesi gerektiğini dile getiren İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, “Ateşkesten önce bir barış konferansını teşvik etmemiz gerekiyor. Barış için en çok çalışan ülke Türkiye ki iki tarafla da konuşabiliyor” şeklinde konuştu

*ECB’yi ikilemlerle dolu zor bir toplantı bekliyor
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) nisan ayı toplantısında, enflasyon ve stagflasyon endişelerinden dolayı ayrışmaların yaşanması bekleniyor.ING Group Başekonomisti Peter Vanden Houte, “ECB, zor bir ikilem içerisinde. Bir taraftan Ukrayna’daki savaş ekonomik büyüme üzerinde baskı oluştururken, diğer taraftan enflasyon da hedefi aştı” dedi. Rabobank ECB ve Avro Bölgesi Makro Strateji Başkanı Elwin de Groot, “Yapılan son açıklamalarda stagflasyon kaynaklı ikilemler bulunuyor” ifadelerini kullandı

*Uluslararası Enerji Ajansı küresel petrol talebi öngörüsünü aşağı yönlü revize etti
IEA, Çin’de artan Kovid-19 vakalarına karşı alınan sıkı karantina önlemlerinin yılın geri kalanında talep görünümünü olumsuz etkilediği gerekçesiyle bu yıl için küresel petrol talebini aşağı yönlü revize etti.Küresel petrol talebinin bu yıl yaklaşık 99 milyon 400 bin varil olması bekleniyor. Küresel petrol talebi geçen yıl 97 milyon 520 bin seviyesindeydi.Rapora göre, yılın geri kalanında ekonomik görünümde artan riskler, Ukrayna’daki gerilimin emtia ticaretinde yarattığı aksaklıklar, fiyat belirsizlikleri ve küresel enflasyon özellikle yılın ikinci çeyreğinde talep üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturuyor

*Sektör temsilcilerinin yarısı, petrol fiyatlarının 100 doların üzerinde kalacağını öngörüyor
Uluslararası 517 şirket yöneticisinin yüzde 50’si petrol fiyatlarının en az yıl sonuna kadar 100 doların üzerinde seyredeceğini, yüzde 46,8’i ise 75-100 dolar aralığında gerçekleşeceğini düşünüyor. Liderlerin yüzde 33,6’sı enerji dönüşümünü uzun vadede fırsat olarak görürken, hidrojen, güneş ve rüzgarın “en fazla araştırma yaptıkları alternatif teknolojiler” olduğunu belirtiyor

*İKLİM 101 – Dünyanın karbon bütçesi tükeniyor
Enerji sektöründen kaynaklanan karbon emisyonları 2021’de bir önceki yıla göre yüzde 6 arttı ve tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, “Metan ve diazot monoksitin iklim değişikliğine neden olma potansiyeli karbondioksitten çok daha yüksek ama karbondioksit daha fazla atmosfere verildiği için iklim değişikliğine neden olma açısından en önde” dedi

*İstisnai Türk vatandaşlığı için satın alınacak gayrimenkul değeri 250 binden 400 bin dolara çıkarılacak
Dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığındaki Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nde istisnai Türk vatandaşlığı için satın alınması gereken gayrimenkulün değerinin yükseltilmesi görüşüldü. Kabine Toplantısı’nda istisnai Türk vatandaşlığına başvuru için satın alınacak gayrimenkulün değerinin 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılması kararlaştırıldı

*İŞKUR üç ayda 325 bin kişiyi işle buluşturdu
Sektörler itibarıyla en fazla işe yerleştirme 217 bin 996 kişiyle sanayi sektörünün imalat alanında gerçekleşirken, mesleklere göre en fazla işe yerleştirme ise sırasıyla güvenlik görevlisi, satış danışmanı/uzmanı ve konfeksiyon işçisinde olduİşe yerleştirmelerde 46 bin 322 kişiyle İstanbul ilk sırada yer alırken, İstanbul’u 31 bin 31 kişiyle Ankara, 19 bin 34 kişiyle Kocaeli, 15 bin 646 kişiyle İzmir ve 15 bin 582 kişiyle Konya izledi

*Türkiye Kamu-Sen Asgari Geçim Endeksi’ni açıkladı
Türkiye Kamu-Sen’in Mart 2022 fiyatlarıyla yaptığı araştırmada, çalışan bir kişinin yoksulluk sınırı 6 bin 184 lira, dört kişilik ailenin asgari geçim haddi ise 13 bin 446 lira olarak hesaplandı

*”Türk start-up”ları yılın ilk çeyreğinde yaklaşık 1,3 milyar dolarlık yatırım aldı
“Türk start-up”ları, yılın ilk çeyreğinde aldığı yaklaşık 1,3 milyar dolarlık yatırımla 2021 genelinde elde ettiği 1,5 milyar dolarlık yatırım tutarına yaklaştı. Ocak-mart döneminde 8 oyun girişiminin aldığı yatırım tutarı toplam 330 milyon dolar oldu.Ocak-mart döneminde 61 yatırım yapılırken girişim başına düşen yatırım miktarı 25,5 milyon doları buldu. Yatırım alan 61 girişimin içinde, geçen yıl aldığı yatırımla değerlemesi 1 milyar doları aşan Insider ile Türkiye’nin “unicorn”larından Getir ve Dream Games de yer aldı

*Mavi vatan, mayın tehlikesine karşı milli radara emanet
Türkiye, MİLSAR’ın Anka İHA entegrasyonu ile insansız hava araçlarından radar teknolojisiyle deniz yüzeyindeki mayınları tespit edebilen ender ülkeler arasına girdiİHA’ların elektro-optik sistemlerin etkisiz kaldığı kötü hava şartlarında veya bulut üstünde uçarken bile etkin olmasını sağlayan MİLSAR radarı, kabiliyetleri arasına denizdeki mayınların bulunmasını da ekledi

*Türkiye’nin ilk milli mayın avlama sonarı için geri sayım
ARMELSAN Savunma Teknolojileri Genel Müdürü Can Emre Bakım, “Son fabrika kabul entegrasyon testlerini tamamlıyoruz. Bu yılın üçüncü çeyreği itibarıyla da Deniz Kuvvetlerimize sunabileceğimiz bir ürün haline gelecek Nusrat-1915 Mayın Avlama Sonarı’mız.Nusrat-1915, tehlikeli bir obje varsa yaklaşık 1 kilometre mesafeden mayın veya mayın benzeri obje diye sınıflandırıyor, sonrasında yüksek frekansa geçerek yaklaşık 250 metre mesafeden bunun net sonucunu söylüyor” açıklamasında bulundu

*İkinci el otoda bahar havası hissedilmeye başlandı
Türkiye ikinci el online binek ve hafif ticari araç pazarında satışlar geçen ay şubata kıyasla yüzde 29, araç fiyatları da ortalama yüzde 1,6 arttıİstanbul, İzmir ve Ankara; ikinci el online binek ve hafif ticari araç pazarında en fazla satış gerçekleştirilen iller oldu

*Türkiye’nin hububat ve bakliyat ihracatı ilk 3 ayda yüzde 40 arttı
Yılın ilk 3 ayındaki ihracatı yaklaşık 2,8 milyar doları geçen hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, 206 ülke ve serbest bölgeye ürün gönderdi. TİM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Mahsum Altunkaya, “Yıl sonunda sektörün 11 milyar dolarlık ihracata ulaşacağına inanıyoruz” diye konuştu

*İstanbullu şirketlerin ilk çeyrek ihracatı 24 milyar doları aştı
İstanbullu şirketlerin ocak-mart dönemindeki ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27,1 artış gösterdiİlk çeyrekte İstanbul’dan 3,9 milyar dolarlık kimyevi maddeler ve mamulleri, 3,7 milyar dolarlık hazır giyim ve konfeksiyon ürünleri, 2,8 milyar dolarlık da çelik ürünleri ihraç edildi

*İhracat ve ithalat birim değer endeksleri şubatta yükseldi
İhracat birim değer endeksi, şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,5, ithalat birim değer endeksi yüzde 36,5 arttı

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 0,1 değer kaybederek 2.460 seviyesine düştü. Dolar/TL yüzde 0,1 azalışla 14,597’den işlem görürken, altının gramı 928 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans