Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2022-2023 Yükseköğretim Akademik Yıl Açılış Töreni’nde konuştu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiye yüzyılı ifademiz hemen her alanda vücut bulacak ve kısa sürede gerçeğe dönüşecektir. (Batılı ülkeler) Yaklaşan kış mevsimiyle beraber bu ülkelerde enerji ve gıda güvenliği konusundaki endişeler giderek tırmanıyor. Son Prag Zirvesinde tüm liderlerden bunu dinledik. Hepsi ‘bu kışı nasıl atlatacağız, nasıl geçireceğiz’ hep bunu anlatıyorlar. ‘Bizim böyle bir sorunumuz yok’ dedim. Liderler sadece anı düşünüyorlardı. (Üniversitelerde) Zaman zaman mağduriyetlere yol açan Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ni de özgürlükçü bir bakış açısıyla değiştiriyoruz. Kadınlarımıza yükseköğretimde yeni bir kapı açıyoruz, 35 yaş üzerindeki kadınlarımız için ön lisans ve lisans programlarında ek kontenjan tanımlayacağız. (Siber güvenlik meslek yüksekokulları) Teknolojinin hayatımızın vazgeçilmezi haline geldiği günümüzde bu yüksekokullarda yetişecek gençlerimiz, siber güvenlik alanında ara eleman değil, inşallah aranan eleman olacaklardır” ifadelerini kullandı
*Bakan Varank: TEKNOMER, belediye imkanlarıyla, 4 milyon liraya yakın yatırımla hayata geçirildi
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Prof. Dr. Tunçalp Özgen Teknoloji Merkezi’nin (TEKNOMER) Keçiören Belediyesinin imkanlarıyla 4 milyon liraya yakın bir yatırımla hayata geçirildiğini belirterek, “Eğlen, öğren ve üret sloganıyla çalışacak bu merkezde evlatlarımız modern dünyanın dijital teknolojilerine yönelik çok önemli imkanlardan faydalanacak” dedi
*Bakan Nebati: Dünya ekonomilerinden pozitif yönde ayrışmaya devam ediyoruz
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, tek haneli seviyeye düşen ağustos ayı işsizlik rakamlarına ilişkin, “Türkiye Ekonomi Modeli ile sağladığımız yüksek büyüme ve istihdam artışı sayesinde dünya ekonomilerinden pozitif yönde ayrışmaya devam ediyoruz. Bugün açıklanan iş gücü verilerine göre işsizlik oranını tek haneli seviyelere indirmiş bulunuyoruz. Bu suretle, işsizlik oranı ağustos ayında bir önceki aya göre 0,4 puan azalarak yüzde 9,6’ya gerilemiş ve 2014 Mart ayından bu yana en düşük seviyesine inmiştir. Tarihi yüksek seviyelere ulaşan istihdam artış eğilimini uygulamaya koyacağımız politikalarla sürdürmekte kararlıyız. Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat hedeflerimize bir bir ulaşarak vatandaşlarımızın refah seviyesini yükselteceğiz” değerlendirmesinde bulundu
*Bakan Dönmez’in uluslararası enerji diplomasisi sürüyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Berlin’de Türk-Alman Enerji Forumu’na ve Moskova’da Rus Enerji Haftası’na katılacak. Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, son aylarda yoğun enerji diplomasisi yürüten Dönmez, başta doğal gaz olmak üzere farklı konularla ilgili temaslarda bulunacak ve üst düzey yetkililerle görüşmeler gerçekleştirecek. Daha önce gaz ticareti yapılmayan Umman ile başlayan son aylardaki uluslararası enerji diplomasi süreci, Katar, Endonezya ve Malezya ile devam ederken söz konusu ülkelerle iş birliğini artırmaya yönelik adımların sonuçları alınıyor
*Bakan Nebati, 11-14 Ekim’de Washington’da G20 Maliye Bakanları Toplantısı’na katılacak
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati başkanlığındaki heyet, 11-14 Ekim’de Washington’da gerçekleştirilecek G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Toplantısı ile uluslararası kuruluşların yıllık toplantılarına katılacak. Bu toplantılarda, küresel ekonomik görünüm ve riskler değerlendirilerek, Türkiye ekonomisine ilişkin son gelişmeler ile yürütülmekte olan ekonomik politikalar uluslararası ekonomi ve finans çevreleriyle paylaşılacak
*Bakan Yardımcısı Kaymakcı, Şanlıurfa’da AB Süreci Konferansı’nda konuştu
Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği (AB) Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, “Türkiye’nin AB üyelik süreci en zor, tartışılan ve sorgulanan üyelik olsa da gerçekleştiği zaman diğer üyelere göre en yararlı ve en değerli AB üyeliği olacaktır. Sadece Türkiye için değil AB için de dünya için de bir dönüm noktası olacaktır” diye konuştu
*Türkiye’nin “Yetenek Kapısı” uygulamasını 118 ülkeden 1 milyon 200 bin öğrenci kullanıyor
Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanı Doç. Dr. Salim Atay, “Bir yanında üniversite yönetiminin, bir yanında öğrencilerin bir yanında firmaların, bir yanında kariyer danışmanlarının olduğu dünya ölçeğinde bir sistem. Dört yılda geldiğimiz noktada, 100’ü aşkın ülkeden 2 bin 200’ün üzerinde üniversiteden öğrenci, bizim Yetenek Kapısı platformunu kullanıyor. Yetenek Kapısı, dünyada bu alanda çalışan en büyük üç yazılımdan biri haline gelmiştir” bilgilerini aktardı
*Hazine yarın 2 ihale düzenleyecek
Hazine ve Maliye Bakanlığı, yarın tahvil ihalesi düzenleyecek, kira sertifikasının satışını yapacak. Bakanlığın yayımladığı iç borç ihraç takvimine göre, 5 yıl vadeli, 6 ayda bir kira ödemeli kira sertifikasının doğrudan satışı yapılacak. Ayrıca 7 yıl (2548 gün) vadeli, 6 ayda bir kupon ödemeli değişken faizli tahvil ihraç edilecek
*Hazine, tahvil ihalesinde 21,2 milyar lira borçlandı
Hazine ve Maliye Bakanlığı, bugün düzenlediği tahvil ihalesinde 21 milyar 172,3 milyon lira borçlanmaya gitti. Bakanlık, 5 yıl (1799 gün) vadeli, 6 ayda bir yüzde 5,14 kupon ödemeli sabit kuponlu devlet tahvilini yeniden ihraç etti. İhalede basit faiz yüzde 10,45 bileşik faiz yüzde 10,73 oldu
*İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi eylülde 48,8 oldu
Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İSO Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, eylülde değişim göstermeyerek ağustos ayındaki 48,8’lik seviyesini sürdürdü. S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “ABD’deki daralmanın eylül ayında hız kesmesi, dünyanın en büyük ekonomisinin daha istikrarlı bir zemine geçtiği yönünde umut verse de talep koşulları yılın son çeyreği boyunca zorlayıcı olmaya devam edecek gibi görünüyor” şeklinde konuştu
*İş gücü istatistikleri
Türkiye’de işsizlik oranı, ağustosta bir önceki aya göre 0,4 puan azalışla yüzde 9,6 oldu, işsizlik Mart 2014’ten bu yana en düşük seviyesine geriledi. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 312 bin kişi olarak kayıtlara geçti. Genç işsizlik oranı 0,8 puan azalışla yüzde 18 olarak belirlendi. – Türkiye’de istihdam edilenlerin sayısı ağustosta bir önceki aya kıyasla 366 bin kişi artarak 31 milyon 14 bin kişi oldu. İş gücüne katılma oranı bu dönemde 0,4 puanlık artışla yüzde 53 olarak gerçekleşti
*İşsizlik oranı 8,5 yılın en düşük seviyesine geriledi
İşsizlik oranı 3,5 yılı aşkın sürenin ardından ilk kez tek haneye gerilerken, istihdam oranı da yüzde 47,9 ile verinin yayımlanmaya başladığı Ocak 2005’ten bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti. Paiterium Danışmanlık Kurucusu ve Ekonomist Dr. İsmet Demirkol, “Avrupa’daki savaş ve Çin’deki kısıtlamalar neticesinde, Türkiye’de birçok şirket tedariki karşılamak üzere ek kapasite yarattı. Sanayi sektörü haricinde istihdam artışında, turizmde beklenti üzeri geçen sezon, kurye ve online ticaret sektörlerinin sürükleyici olduğu söylenebilir” ifadelerini kullandı
*ABD’de gözler açıklanacak enflasyon verilerine çevrildi
ABD’de ağustosta yüzde 0,1 artan TÜFE’nin eylülde yüzde 0,2 yükseliş kaydetmesi ve yıllık bazda yüzde 8,3 olan enflasyonun eylülde yüzde 8,1’e gerilemesi öngörülüyor.küresel piyasalarda, ABD’de ekonomik aktivitenin soğumadığını gösteren veriler, merkez bankalarının agresif para politikalarının devam edeceği endişelerini artırırken, düşük risk iştahı temasının yeni haftanın başlangıcında da etkili olduğu görülüyor
*AB, nadir toprak elementlerinde Çin’e bağımlılıktan kurtulmak istiyor
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, petrol ve gazda Rusya’ya olan bağımlılığın bir benzerinin nadir toprak elementlerinde Çin’le yaşanmaması gerektiğini söyledi. Ursula von der Leyen, “Avrupa’nın nadir toprak elementlerine olan talebi 2030 yılına kadar 5 kat artacak. Kuzey Akım boru hatlarına yönelik sabotaj eylemleri, kritik altyapımızın ne kadar savunmasız olduğunu göstermiştir” dedi
*AB, bütçesinin savaş ve enflasyona göre yeniden planlanmasını istiyor
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB bütçesinin savaş ve enflasyon gibi sorunlarla mücadelede yeterli olmadığını, yeniden planlanması gerektiğini söyledi.Ursula von der Leyen, “Mevcut bütçenin kaynakları ve esnekliği son derece sınırlı. Bütçemiz, bu ölçekte birden fazla sınamayla başa çıkmak için tasarlanmadı” diye konuştu
*AB gaz ithalatında Rusya’nın payını yüzde 7,5’e düşürdü
AB, enerjide Rusya’ya bağımlılıktan kurtulmak için aldığı tedbirlerle doğal gaz ithalatında Rusya’nın payını yüzde 40’tan yüzde 7,5’e düşürdü. Yıl sonuna kadar Rus petrolünün payı da yüzde 10’a düşürülecek
*Fitch’ten “İngiltere derin resesyona giriyor” uyarısı
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz oranlarını beklenenden daha hızlı artırması ve finansal piyasalardaki istikrarsızlık nedeniyle İngiltere’nin daha derin bir resesyona girebileceği uyarısında bulundu. İngiltere ekonomisinin gelecek yıl yüzde 1 küçüleceği öngörüldü
*Almanya’da şirket iflasları enerji kriziyle hızla artıyor
Almanya’daki Halle Ekonomik Araştırma Enstitüsü (IWH), ülkede iflas eden şirket sayısının son zamanlarda yüksek enerji fiyatları, çalışan ücreti ve kredi faiz artışları nedeniyle eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34 arttığını belirtti. Açıklamada, Enstitüsü’nün bir ay önce eylülde iflaslarda yıllık bazda 25’lik bir artış öngördüğü hatırlatılarak, “Bu ay için, IWH’nin öncü göstergeleri yıllık yaklaşık üçte bir oranında daha fazla iflas rakamlarına işaret ediyor. Kasım ayında, artış yüzde 40’u bile aşılabilir” denildi
*ECB ile PBoC arasında döviz takas anlaşması 2025’e uzatıldı
Avrupa Merkez Bankası (ECB) ile Çin Merkez Bankası (PBoC) arasındaki 45 milyar dolarlık (350 milyar yuan) döviz takas (swap) anlaşması 3 yıl daha uzatıldı. ECB’den yapılan açıklamada, Eurosystem açısından bu uzatma anlaşmasının renminbi pazarında aksaklıklar durumunda Avro Bölgesi’ndeki bankaların ani ve geçici likidite sıkıntısının giderilmesine olanak tanıyacağı ve küresel finansal istikrara katkıda bulunacağı belirtildi. Uzatmanın Avro Bölgesi ile Çin arasındaki ikili ticaret ve yatırım iş birliğinin derinleştirmesine yardımcı olacağı vurgulandı
*İhracatı Geliştirme AŞ kefaletiyle 1800 ihracatçıya 6,7 milyar lira kredi kullandırıldı
Türk Eximbank Genel Müdürü Ali Güney, “İGE ile imzalanan yeni protokol kapsamında KOBİ dışı firmaların da kefalet desteğinden faydalanmasının yolu açıldı, KOBİ ve KOBİ dışı firmalarımızın kredi kullandırım üst limitleri önemli ölçüde artırıldı. Bu yılın 9 ayında 14,4 milyar dolar nakdi kredi, 19,3 milyar dolar alacak sigortası olmak üzere ihracatçımıza toplam 33,7 milyar dolar destek sağladık. İhracatçılara yönelik prefinansman modeline ilişkin başvurular Ticaret Bakanlığı tarafından bankaya iletilecek ve firmalara kredi değerlendirme çalışması yapılacak. Bankamızca, kredi değerliliği uygun bulunan ve limit tahsis edilen ihracatçılar, kefalet imkanından faydalandırılmak üzere İGE’ye yönlendirilecek” açıklamasında bulundu
*Meta hakkındaki soruşturmanın sözlü savunma toplantısı yarın Rekabet Kurulunda yapılacak
Meta Platforms Inc. (Facebook Inc.), Meta Platforms Ireland Ltd. (Facebook Ireland Limited) , WhatsApp LLC ve Madoka Turkey Bilişim Hizmetleri Ltd. Şti hakkında yürütülen soruşturmanın sözlü savunma toplantısı yarın Rekabet Kurulunda yapılacak
*Emtia piyasasında risk algısının yumuşamasıyla geçen hafta pozitif bir seyir izlendi
Geçen hafta Brent petrol yüzde 15, kurşun yüzde 10,6, alüminyum yüzde 7,5, şeker yüzde 5,7, nikel yüzde 5,3, çinko yüzde 1,6, mısır yüzde 0,8 ve soya fasulyesi yüzde 0,1 artış kaydetti. Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, ”Dolar endeksinin yeniden yükselmesiyle birlikte emtia fiyatlarında satış baskısı artıyor” şeklinde konuştu
*İklimlendirme sektöründen 9 ayda 4,9 milyar dolarlık ihracat
Türkiye iklimlendirme sanayisinin ihracatı, Ocak-Eylül 2022’de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,7 artarak 4 milyar 946 milyon dolar oldu. Sektörde Ocak-Eylül 2022’de en fazla ihracat 525 milyon dolar ile Almanya’ya, 318 milyon dolar ile Birleşik Krallık’a ve 302 milyon dolar ile İtalya’ya yapıldı
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans