Döviz Kurlarının 4. Çeyrek Finansallarına Olası Etkisi Üçüncü Çeyreğe Göre Görece Daha Olumsuz Olacak
2017 yılının dördüncü çeyrek bilanço döneminin sonuna geldik ve bilançolarda kullanılacak değerleme kurları da belli oldu. Buna göre dördüncü çeyrekte TL’ye göre Dolar, Euro ve Japon Yeni sırasıyla %6,2, %7,7 ve %6,1 oranlarında değer kazanmıştır. Dolayısıyla döviz açık pozisyonları olan şirketler bu durumdan olumsuz etkilenecektir. Bir önceki çeyrekteki negatif etki daha sınırlıydı.
2017 yılının 3. çeyreğiyle kıyaslandığında, Dolar ve Japon Yeni açık pozisyonu olan şirketler, 3. çeyrekte TL’nin Dolar ve Japon Yeni karşısında sadece %1,3 değer kaybetmesine bağlı olarak, düşük kur farkı gideri yazmışlardı. 4. çeyrekte ise, TL’nin söz konusu para birimleri karşısında sırasıyla %6,2 ve %6,1 değer kaybetmesi sebebiyle döviz açık pozisyonu bu para birimlerinden olan şirketler daha yüksek kur farkı yazabileceklerdir. Geçen çeyrekte Euro’ya karşı %4,7 oranında değer kaybeden TL bu çeyrekte de %7,7 oranında değer kaybetmiştir. Euro’nun bu çeyrekte geçen çeyrekteki artışının üzerinde değerlenmesi, bu kurdan açığı olan şirketlerin daha yüksek bir zarar yazmasına sebep olacaktır. 2017 yılının 4. çeyreğinde Dolar, Euro ve Japon Yeni, TL’ye göre sırasıyla %6,2, %7,7 ve %6,1 değer kazanmıştır. Bu durum genel olarak döviz açık pozisyonu olan işletmelerde döviz açık pozisyonunun etkisinin 3. çeyreğe göre 4. çeyrekte daha olumsuz olacağını göstermektedir.
Diğer taraftan, ana karşılaştırma dönemi olan 2016 yılının 4. çeyreğine göre ise kur farkı zararları bu çeyrekte daha düşük gerçekleşecektir. Bunda 2016 yılının 4. çeyreğinde kurlarda kaydedilen çok yüksek artışlar etkendir. Dolar, Euro ve Japon Yeni 2017 yılının 4. çeyreğinde %17,5, %10,4 ve %1,9 oranlarında TL’ye göre değer kazanmıştı.
Dosyada (Kur Etkisi_4Ç2017) BİST-100’de yer alan ve Eylül 2017 sonundaki net yabancı para pozisyonu yüksek olan şirketlerin (Aralık 2017 sonu itibariyle döviz pozisyonlarını aynı korudukları varsayımıyla) 2017 yılının 4. çeyreğinde kur değişimlerinden nasıl etkileneceklerinin tablosu verilmiştir. Bankalar, yabancı para net pozisyonlarını bilanço dışı nazım hesaplarda türev ürünler kullanarak dengelediği için listeye dahil edilmemiştir. Buna göre:
Döviz Açık Pozisyonu Yüksek Olanlar
Türk Telekom (TTKOM) 800mn TL, Anadolu Efes (AEFES) 306mn TL, Zorlu Enerji (ZOREN) 199mn TL, Migros (MGROS) 197mn TL, Coca Cola (CCOLA) 189mn TL, Torunlar GYO (TRGYO) 177mn TL ve Ak Enerji (AKENR) 167mn TL kur farkı gideri yazarak söz konusu düşüşlerden olumsuz etkilenecek şirketler olarak ön plana çıkmaktadır. Bu şirketlerden Ak Enerji ve Migros 3. çeyrekte net dönem zararı açıklamıştı.
THY en yüksek açık pozisyona sahip şirket olmasına karşın, dolar cinsinden bilanço tutması ve açık pozisyonunun Japon Yeni ve Euro cinsinden olması nedeniyle kur değişikliklerinin önemli bir etkisi olmayacağı hesaplanmıştır. THY, Euro’daki dolara karşı değer kazancına bağlı olarak 3. çeyrekte kur artışlarından kısmen negatif etkilenmişti.
Ereğli Demir Çelik (EREGL) açık pozisyonu olmakla birlikte dolar cinsinden bilanço tutması ve açık pozisyonunun ağırlıklı TL cinsinden olması nedeniyle yaklaşık 93mn TL kur farkı geliri yazacağı hesaplanmaktadır.
Tüpraş (TUPRS), açık pozisyonuna istinaden 290mn TL kur farkı gideri kaydedebilecek olmakla birlikte satış fiyatlarını dolar bazında belirlemesinden dolayı kur farkı giderinin olumsuz etkisi sınırlı kalacaktır.
Koç Holding’in (KCHOL) yüksek döviz açık pozisyonu Tüpraş kaynaklı olup Holding seviyesinde etkisi sınırlıdır. Dolayısıyla, 9.813mn TL’lik döviz açık pozisyonuna rağmen kur artışlarından etki 97mn TL gibi oldukça düşük bir seviyede hesaplanmaktadır.
TOFAŞ’ın (TOASO) döviz pozisyonu Grup’un Avro cinsinden uzun vadeli kredileri üzerindeki kur dalgalanmalarına ilişkin kur riski Fiat ve PSA tarafından üstlenilmiştir. Dolayısıyla, 2.467mn TL’lik döviz açık pozisyonuna rağmen kur artışlarından şirketin yaklaşık 41mn TL olumlu etkileneceği hesaplanmaktadır.
Döviz Pozisyon Fazlası Olanlar
Döviz pozisyon fazlası en yüksek olan şirket Enka (ENKAI) olmakla birlikte, dolar cinsinden bilanço tutması nedeniyle kurlardaki artışın önemli bir etkisi olmayacağı hesaplanmıştır. (İçeriği belli olmayan para birimlerine bağlı olarak etki artabilir veya azalabilir)
Döviz pozisyon fazlası olan Sabancı Holding (SAHOL), Soda Sanayi (SODA), Şişe Cam (SISE) ve Aselsan (ASELS) kur artışından olumlu etkilenecek şirketler arasında yer almaktadır.