Cem Şengezer – 22.10.2018
Dolar ne olur ? Kırılımların belirleyici olduğu borsa varken, diğer finansal varlıkların bağımsız hareketi düşünülemez. Hızlı yükselişe karşılık nispeten daha düşük tempolu düşüş elbette dikkat çekiyor ve devam etmesini bekleyebiliriz. Geometri gereği 5 TL seviyelerini bekleyebiliriz.
Doğrusal olmayan bakışla değerlendirince: yükselişlerin aslında tahmin edilebilir düzeni koruduğunu yakalayabiliriz. Tarihimizi, geçmişimizi unutmayalım: 2000lerin başında görülen devalüasyon sadece ekonomik türbülans yaratmamış, 10-20-30 yıllık periyodlarda yaşanacaklar için de ölçülebilir fikir değeri vermiştir.
Her zaman tekrarladığımız tek gerçek: kırılımlar son derece değerli bilgi taşır. Piyasanın kara kutularıdır. Kaos, fraktal ve diğer teorilerde her parçası ayrı bakış konusu iken, yeni yaklaşımlarla değeri daha da artmıştır.
Her dönemsel bakışın anlattığı hikaye farklıdır. Son 3 ayın dinamikleriyle, kırılımlarıyla, son 1 yılınki farklıdır ama çelişen hikaye yazamazlar. Son 10 yıl ile de örtüşmelidir mutlaka. Örtüştüremezsek bir yerde problem vardır: bakışı değiştirebilecek yetenek gereklidir. Bir başka deyişle bilimsel çizgiden sapmak karmaşa getirir. Düşünce ve devamında fikir felcine götürür.
Aylık bazda; 1988lerden bugüne üst üste binen hikayeler neler anlatmazki ? Birleşimleri, farklı hikayeleri de barındırmaktadır. 2000 – 2003 arası verileri, modelimize göre gelecek oluşacak kopmalar için önemli ipuçları vermiştir. 2008-2011 arası yaşananlar, 5-10 yıl öncesi üzerine binerek farklı geleceğin ipuçlarını vermiştir. Bu döngü devam ederken oluşan enerji birikimi ise son 5 yılın hikayesini açıklamaktadır. Bu ölçekte bakışı devam ettirip, veriye dayalı zenginleştirme yapabiliriz.
Haftalık bazda; 2018 2. çeyrekte başlayan yükseliş temposu geçmişin enerji birikimi sonucu idi. Bugünlerde yaşadığımız düşüş verileri ise geleceği belirleyecektir. Düşüşün şekli farklı gelecek hikayesi yazmaya sebep olacaktır.
Buna göre;
Son 2 haftada hızlanan kırılım yeterli midir ? Neye, ne şekilde cevaptır ? Geçmiş yükselişin düzeltmesi olarak yetersiz olduğunu düşünmeye devam edebiliriz. Buna göre 5 TL seviyesinin altını beklememize sebep geometrik kırılım gerekçeleri halen oldukça fazladır. Bu gerekçelerin zamanla azınlığa düşmesi gelecek belirleyicisidir. Geçmiş yükselişin hazmı kolay değildir. Bir kırılım hikayesidir ve ve dengelenmesi gereklidir.
Son 2 haftada yaşadığımız düşüş bunu sağladı. İhracat odaklı reçete yazım: http://www.ekonomist.com.tr/kapak-konusu/ihracati-artirma-yollari.html