Dolar TL: Reel baskı düzenli artıyor
Dolar TL veya döviz piyasası için hareketliliğin sebebiyle ilgilenmiyoruz. Sebep gerçeğini ayrı bir analiz konusu olarak görüp sonucuna bakarsak: son 3 yılda 2.8 misli artış göstermiş dolar için tempo halen baskıya işaret ediyor. Bu da demektir ki 1 yıllık getiride şiddetli düşüş beklenebilir, baskı artması sonucu son 1 yıl getirisi % 22 olan dolar için önümüzdeki 1 yıl getirisi % 15 seviyelerini görebilir. Yedi ay biterken görülen getiri 11 puan seviyelerinde olduğuna göre kalan 5 ay için hesaplama yapılarak 1 yıl için matematik gerçeklere dayalı sonuca varılabilir. Dİğer taraftan, bugünden beyaz sayfa açıp hesapları 12 ay için yapmak da mümkündür: reel getiri kaybı veya enflasyondan negatif sapma hızlanabilir.
Mart bitti, film koptu: 3 puanlık aylık seri hayal mi?
Tempoları benzer dönemler için kıyaslayarak sonuca varmak farklı bulgular sağlar: böylece medyada gösterilmesine fırsat olmayan gerçekleri basitçe görmüş olursunuz. Devamı, belli kurallara göre harekete geçerek karar almaktır. Neticede geleceğe miras tasarruf / yatırım kararı vermekteyiz. Her varlık sınıfı için bu kararlar kitabını uygulayabiliriz. Mart 2024 için görülen 3.3 puanlık getiri geçmişe göre fazla görülmemiş olabilir mi? O dönemki medya yazılarına bakarsak durum tam olarak budur! Ancak gösterilmemiş olan ise, bu aylık getirinin bir seri hareketin sonucu oluştuğu idi. Serinin son parçası veya bir parçası olarak görmek, aslında ne olduğunu ve ne olmadığını görmeyi sağlamaktadır.
Bir dönem olanlara bakalım
Son 52 haftada 70 kez yeni yüksek (zirve) yapan dolar/tl, son 2 yılda bunu 157 kez yaptı. Bir başka deyişle, zirve yapma alışkanlığı, eğilimi giderek düşmektedir. Sebebi ne olursa olsun gerçek bu iken “her an yeni zirve yapabilir” beklentisini de matematik dille cevaplayabiliriz: yeni zirve yapıyor olması, seri yüksekler yapacağı anlamına gelmez. Son 1 yıl ve 2 yıl kıyasından görüleceği gibi sıklığı düşerek zirveler görülebilir. Rekor görülüyor olması algıyı bozmaktan öte değildir, gerçekler matematik dille gösterilmelidir. Son 2 yıl yıllık zirve temposuna karşılık son 3 yılda sadece 70 kez yeni yüksek görülmüştür (günlük bazda hareketlerden hesapla). Bir başka deyişle, düşük tempolu veya rekorların az görüldüğü yıllara karşılık normalleşme hareketi sonraki dönemlerde (yıllarda) sağlanmıştır.
Etki ve tepkiye dayalı normalleşme vardır: olgular matematik dille anlatılmadıkça karmaşa devam eder
Son 6 aya bakalım: 2 kez düşük görülürken (dönemsel dip), 27 kez zirve görülmüştür (dönemsel rekor). Bir başka deyişle dipten alma ihtimali azalmıştır. O halde şunu da düşünebiliriz: miktar olarak azalan ölçüme tepki yeni gelişmeler beklenebilir. Normalleşme gereği dipten alma ihtimali azalmışsa, yeni 6 ayda bu artabilir. Bu da farklı gerçeğe götürüyor: önümüzdeki 6 ayda yeni dipler, dibin dibi günlük bazda görülebilir. Dönemsel dip olduğunu ve sadece o dönemi temsil ettiğini hatırlatalım. Daha büyük dönemler veya küçük dönemler tercihe göre seçilebilir ama yaklaşım benzerdir.
Tempo aşırı değişirse normalleşme (düzeltme) gelir
– temel yaklaşım tempo değişimleri üzerinden kurulmalıdır: medya içerik sebepleriyle ilgilenmiyoruz
– medya yorumları da matematiksel tabana oturtulmadıkça spekülasyona açıktır
– son 3 yıl hesabı üzerinden kapatırsak: geçmişte artan tempolu günler sıkça görüldü
– hatta haftalara yayılan bu gelişmeye normalleşme gereği tepki (düzeltme) gerekmektedir
– denge, temponun normalleşmesi üzerinden okunmalıdır