Çin’de emlak krizini başlatan Evergrande resmen konkordatoda, New York’te bir ticari banka daha zor durumda. Bu iki vaka arasında ne bağlantı olabilir ki? Var, Çin’in emlak krizi hiç beklenmedik kanallardan Kuzey Amerika ve Avrupa’ya bulaşıyor. ABD dışında konut fiyatlarının dünya çapında gerilemesi ipotek ve inşaat kredilerinin geri ödenmesini zora sokarken, Fed ve AMB’nin faiz indirimlerini ötelemesi de bankaların sermaye yeterlilik oranlarını aşındırıyor.
Dünya yeni bir eşik altı krizinin eşiğinde diyemem, ama Fed ve AMB’nin parasal gevşemeyi 4Ç2024’e ertelemesi ve 2025 yılında da gevşemenin tahminlerden erken sonlanması büyümeyi kayda değer ölçüde frenleyebilir.
Hastalığın sıfır noktası Çin
Hafta içinde Singapur ve Londra’dan gelen iki fon yöneticisi ile sohbet fırsatı buldum. Türkiye’ye ilgi var, ama henüz yatırım niyeti yok. Yöneticilerden biri, Çin’in nasıl zor durumda olduğunu anlattı. Çin’li tasarruf sahiplerinin yatırım yapabileceği 3 temel alan var: Yatırım için konut almak, gölge bankacılığın pazarladığı yüksek faiz ödeyen tahvil ve fon benzeri mali ürünler[1] ve hisse senetleri. Konut fiyatları çöküyor. Beijing, gölge bankacılığı frenleme çabası çerçevesinde, ürünlerine çok sıkı denetim getirdi. Çok sayıda fon itfaları karşılayamadı.
Geçen hafta hükümetin Varlık Fonları yoluyla doğrudan alıma geçmesi Çin hisselerinde bir miktar yükselişe yol açtı, ama 2023’den bu yana toplam zarar $6 trilyon, neresinden çeksen elinde kalıyor. Ülkede deflasyon var, bu da bireyleri konut dahil harcamalardan tasarrufa yönlendirirken, ipotek ve inşaat kredilerinin ödenmesini zorlaştırıyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ!