Önümüzdeki bir yılın dış finansman gereksinimini hesaplarken iki büyüklüğe bakmamız gerekiyor: (1) Orijinal vade süresi ne olursa olsun önümüzdeki 12 ay içinde ödenme günü gelecek olan dış borç stoku. (2) Önümüzdeki 12 ayın olası cari açık tutarı.
Aşağıdaki tablo 2023 yılında ödenmesi ve/veya yenilenmesi gereken dış borç stokunu gösteriyor (Kaynak: TCMB, Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri Gelişmeleri, Ocak, 2023.)
Buna göre bu yıl içinde vadesi gelecek olan dış borç stok toplamı yaklaşık 196 milyar dolardır. Bunlar arasında mevduatların (34 + 17 + 21 + 14 = 86 milyar dolar) yüzde 90’ının (77 milyar dolar) yenileneceğini varsayarsak ödenecek görünen miktar (196 – 77 =) 119 milyar dolara düşer.
2023 yılı cari açığının TCMB Anketinde açıklanan beklentiye uygun olarak 36 milyar dolar olacağını kabul edelim[i]. 6 Şubat sonrası yaşanan deprem ve sel afetlerinin yarattığı tahribatın toplam maliyetini de resmi hesaplardaki gibi 103,6 milyar dolar olarak alalım[ii] ve bunun kabaca üçte biri kadarını (35 milyar dolar) dışarıdan borçlanarak bulmamız gerektiğini varsayalım. Bu durumda 2023 yılının dış finansman gereksinimini şöyle hesaplayabiliriz:
2023 Yılı Dış Finansman Gereksinimi = Vadesine Bir Yıl Kalmış Dış Borçlar – Mevduatların Yüzde 90’ı + 2023 Yılında Beklenen Cari Açık + Afetler İçin Gereken Dış Finansman = 119 + 36 + 35 = 190 milyar dolar
Sonuç olarak Türkiye’nin 2023 yılında yaklaşık 190 milyar dolarlık bir dış finansman bulması gerektiği gerçeğiyle karşı karşıya bulunduğumuzu söyleyebiliriz.
[i] Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi, Mart 2023.
[ii] TC Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu s.130 tablo 66.