Aydın Eroğlu – 03.10.2018
Bugün Eylül aylık ve yıllık enflasyon verisini duyacağız. Peki bu kadar zamdan ve kur artışından sonra enflasyonun yüksek gelmesi şaşırtıcı mı olur? Bence tam tersi düşük gelmesi daha şaşırtıcı olur. Bu nedenle beklenti gibi ya da beklentiden yüksek gelecek bir enflasyondan ziyade beklentiye göre daha düşük gelecek bir veri daha etkili olacaktır. Çünkü zaten piyasalar beklentilere göre önceden fiyatlanır. Yüksek enflasyon gelecek diye düşen borsa, enflasyon yine de yüksek ama beklentilerden düşük gelecek olursa yükselişe geçebilir.
Ayrıca, zaten bir kaç gün öncesinden endeks için teknik dirençlerde olduğumuzu, kar satışlarının gelebileceğini, bu nedenle 100.800 direncinin kırılamayacağını yazmış ama kırılacaksa bankaların bunu başaracağına dikkat çekmiştik. BİST tam da bankalar ile 100.800’e yaklaştığında, Fitch’den 20 bankanın not düşürme kararı çıkınca, bu düşüncemiz gerçekleşmedi. Ama zaten zorlama ile BİST’in 100.800 direncini kırmasını bekliyorduk. Yoksa dirençlerde olduğumuzu, öncesinde kar satışlarının gelmesinin daha sağlıklı olacağını yazmıştık.
Neyse, teknik olarak olması gereken olmasına rağmen, bir kaç gün evvel bu sözleri sarf etmemize, ya da okumamıza rağmen, BİST düşünce neden düşüyor diye hemen bir karamsarlık, panik, moral bozukluğu yaşanıyor. Buna gerek yok. Şu an tamamen teknik olması gereken oluyor. Endeks kar satışları yiyor. Gayet doğal ki, her zaman yaşananlar için bir gerekçe çıkar. Şu an için bu kar satışlarının teknik dışındaki gerekçesi Fitch ve gelecek yüksek enflasyon beklentisidir. Bugün enflasyon beklentiden de yüksek gelirse, teknik olarak dikkat çektiğim alt desteklere hızla inebiliriz. Ama akabinde rahip serbest bırakıldı diye duyarsak, sanki enflasyon önemsizmiş ya da hemen düzelmiş gibi BİST’in çok hızlı toparlanacağını göreceğiz. Veya tersi, enflasyon beklentilerden iyi geldi tam toparlanırken, rahip serbest bırakılmadı yönünde karar çıkarsa bir anda her alanda olumsuz tepkiler görebileceğiz. BİST sert düşerken, kurlar da yeni bir yükseliş yaşayacaktır.
Ama devamında ABD hızlı bir yaptırım kararı alır mı diye bakılacaktır. Eğer yaptırım çıkmaz ve rahip konusu hukuki bir olay diye görülürse, o zaman rahip davası bile önemini yitirecektir. Ancak, avangelistlerin seçimlerde oyunu almak için rahip konusu yakın dönem önemini korumaya devam edecektir. O nedenle eğer bırakılırsa BİST yukarı ve kurlar aşağı gider. Yok bırakılmaz da(bakın suçluluğunu tartışmıyorum. Olası piyasa etkisini söylüyorum!) yüksek bir ceza yerse, o takdirde de yeni kur atağı ve BİST’de ekstra düşüşler görülecektir.
Peki o zaman bilançosu iyi olan hisse de düşmeyecek mi? Düşecektir hatta iyi bilançolu hisselerde alıcılar daha çok olur diye bazen bu hisseler daha bile çok düşerler. Bu düşüşlerin nedeni şirketin kötü bilançolu olması değil, satmak istendiğinde yeterli alıcının bulunmasıdır. Özellikle yerli yabancı fon satışlarında adetler yüksek olduğu için, böyle zamanlarda alış talepleri kaybolduğundan düşüşler gereğinden hızlı ve sert olur. Bunun aslında hissenin ederi ile ilgisi yoktur.
Borsada Düz Mantık İşlemez!
Fiyatlar olası beklentilere ve önceden edinilen bilgilere göre şekillenir. Bir önceki bilançoda gayet iyi kar açıklayan bir şirket bir bakarsınız düşmeye başlar. Hatta geri alım kararına rağmen ciddi düşüş yaşanabilir. Sonra da olumsuz bilanço geleceği yönünde açıklamalar, yorumlar duymaya başlanır. Bunlar sizlerin moralini bozar. Zaten amaç da budur. Ki, muhtemelen sonradan gelecek ve hakikaten de öncekine göre düşük kar olan, ya da zarara dönmüş olan bilanço görülünce yatırımcının paniklediği ortamda önceden ve yüksek fiyatlardan verilen hisseler yerine konmak istenebilir.
Düz mantık ile bakan bir yatırımcı, sanki bu süre içinde hisse hiç düşmemiş gibi, kötü bilanço açıklanacak olursa, iyice karamsarlaşır ve elindeki hisseleri ya daha düşüklere, ya da ilk gelecek tepkide karşılaşacağı direnç seviyelerine vermeye kalkar. Böylece ortalıkta hiç bir şey yokken yapılan satışlar, bilançonun bozulması nedenleri duyulunca birileri tarafından geri alınıp yerine konmuş olur. Bu işlemi yapanlar aradaki marj kadar maliyet azaltmış olacakları için, başabaş ya da kar seviyeleri de daha öncekilere göre düşmüş olacaktır.
Aynı şekilde hisse fiyatı bir süredir yükselmiş bir hissenin zaten aradaki dönem ciddi bir fiyat artışı yaşadığını unutanlar, bilanço açıklandığında yüksek kar geldiğini görüp hemen mevcut fiyatlardan almak isteyebilirler. Gerekçe karı artmış olmasıdır. İyi de aradaki sürede fiyatının zaten arttığı unutulur. Kısacası borsalarda düz mantık her zaman çalışmaz. Öncesinde yaşanan fiyatlamalara ve açıklanacak karların olması gereken ederlerine de bakmanız gerekir. Eğer hisse bilanço açıklanma döneminde yükselmiş ama açıklanan kara göre halen iskontolu ise, o zaman bu yükselişi sonrasında da yoluna devam edebilir. Bu hisse için bilanço bitti yükseliş bitti mantığı doğru olmaz.
Kısacası yaşanan düşüşleri sonrasında gelecek bilanço rakamlarında göz ardı etmeyiniz. Zaten öncesinde yeterince düşmüş bir hissenin kötü bilançosunun, ya da zaten öncesinde ciddi yükseliş yapmış bir hissenin gelen iyi bilançosunun bazıları için sürpriz olmayabileceğini unutmayınız! Öncesinde fiyatlanmış olan hisseler için açıklanan bilançolar ekstra fiyatlamaya neden olmayabilir. Bak işte dedikleri gibi karı düştü, ya da zarara döndü diyerek zaten düşmüş olan hisseyi satarsanız gördüğü en düşük seviyeden satmış olabileceğiniz gibi, zaten öncesinde ciddi prim yapmış bir hisseyi yüksek gelen bilanço karına bakıp da, bak işte kar gelecek denmişti geldi diye alırsanız gördüğü en yüksek seviyeden almış olabilirsiniz. Lütfen eder değer mantığına önem veriniz.
Enflasyon yüksek bekleniyor. Ama yakın vade için brunson davasının akıbeti çok daha önemlidir. Davanın olası kararı iyi enflasyonu da kötü enflasyonu da tersine çevirecek piyasa etkileri yaratabilir.
Türkiye’nin CDS’leri Düşüyor!
4 Eylül’de 574 puan olan risk primimiz şu an 390 puan düzeylerinde seyrediyor. Fitch sonrası biraz yükselerek bu seviyeler oldu daha da düşüktü hatta. Yani …Devamı İçin TIKLAYINIZ!
Hepinize bol kazançlar dilerim.
NOT: Yazı, 3 Ekim 09:48’de borsaanalizci.com’da yayınlanmıştır!